Beelitz, een plaats ten zuidwesten van Berlijn, is bekend om twee dingen: de Beelitzer Spargel (asperges) en het verlaten ziekenhuiscomplex Beelitz Heilstätten. Het verlaten ziekenhuiscomplex is een van de meest bekende (en grootste!) verlaten oorden rondom Berlijn en stond al een tijdje op mijn lijstje om te bezoeken en te fotograferen. Vorige week was ik er… Ik heb de hele middag op het terrein rondgelopen en me laten overdonderen door de obscure sfeer, het is alsof je door een compleet verlaten dorp loopt. Gelukkig heb ik op de terugweg nog wat asperges kunnen scoren.

Beelitz Heilstätten 4902

Beelitz Heilstätten 4950

 

Beelitz Heilstätten toen

Oorspronkelijke bouw

In 1898 is het complex gebouwd als sanatorium door Berlijnse zorgverzekeraars. De luxe kliniek was met de trein uitstekend te bereiken vanuit de alsmaar groeiende “Reichshauptstadt”. Vooral ouderen werden hier geholpen aan longtuberculose, een ziekte die vroeger vaker voorkwam onder de armere bevolking die in vochtige “Hinterhöfe” woonden. Hoewel er vooral armeren in het ziekenhuis kwamen te liggen werd er op niets bespaard, de beste architecten werden uitgekozen en het ontbrak er niet aan mooie terrassen, balkons en luxurieuse lange wandelgangen.

Het complex bestond uit vele verschillende gebouwen. Hoofdzakelijk om de besmettelijke en onbesmettelijke, en de mannelijke en vrouwelijke patienten van elkaar gescheiden te houden. Ook het personeel werd strikt gescheiden gehouden. Zo bevonden zich het washuis en de keuken in het vrouwelijke deel, en het stookhuis in het mannelijke deel.

In en na de oorlog

In de Eerste en Tweede Wereldoorlog werden de gebouwen gebruikt als militair ziekenhuis voor het Duitse leger. In 1916 heeft Adolf Hitler er ook nog een tijdje verbracht om te worden behandeld aan een gewond been. Geheel zonder schade kwam Beelitz Heilstätten de oorlog niet door, verschillende panden zijn door bombardementen verwoest.

Direct na de Tweede Wereldoorlog kwam het complex in handen van de Russen, die het complex ook als militair ziekenhuis hebben gebruikt. Het complex was zelfs het grootste Russische militaire ziekenhuis buiten Rusland en dat is het gebleven tot na de hereniging van Duitsland. Opvallend is dat de Russen het complex in toenmalige originele toestand hebben overgenomen, zonder het terrein van extra Plattenbau te voorzien. Bij veel andere complexen die de Russen hebben overgenomen hebben ze dat namelijk wel gedaan (zie ook, het verlaten olympische dorp en de Kaserne Krampnitz). Aan het interieur hebben de Russen wel het een en ander veranderd en de vele Russische aanduidingen in verschillende panden verwijzen nog naar deze tijd.

Beelitz Heilstätten 4901

Beelitz Heilstätten 4902

Beelitz Heilstätten 4903

Beelitz Heilstätten 4904

Beelitz Heilstätten 4905

Beelitz Heilstätten 4919

Beelitz Heilstätten nu

In de jaren ’90 is er nog geprobeerd het ziekenhuis te privatiseren. Zonder succes. In 1994 verdwenen de laatste patienten uit de kliniek, is het complex is in originele staat achterbleven en raakte het in vergetelheid.

Jarenlang is het gebied geheel vrij toegankelijk geweest. Na een aantal ongelukken – waar geen arts meer kon helpen – is er besloten het terrein af te sluiten. De meeste gebouwen zijn in verval geraakt. De oude entreepost van het complex is nog in gebruik als kleine snackbar. Deze bistro bevindt zich vlakbij de parkeerplaats buiten het afgesloten terrein en je kunt hier terecht voor wat te eten en drinken, binnen hangen enkele oude en recente foto’s van het Heilstätten-complex. Rondom het afgesloten terrein van de verlaten Beelitzer Heilstätten vind je nog enkele andere opgeknapte panden die vroeger deel uitmaakten van het ziekenhuiscomplex.

Beelitz Heilstätten 4906

Beelitz Heilstätten 4907

Beelitz Heilstätten 4908

Beelitz Heilstätten 4909

Beelitz Heilstätten 4910

Beelitz Heilstätten 4911

Beelitz Heilstätten 4912

Beelitz Heilstätten 4913

Beelitz Heilstätten 4914

Beelitz Heilstätten 4915

Beelitz Heilstätten 4916

Beelitz Heilstätten 4917

Beelitz Heilstätten 4918

Beelitz Heilstätten 4919

Beelitz Heilstätten 4920

Beelitz Heilstätten 4921

Beelitz Heilstätten 4922

Beelitz Heilstätten 4923

Beelitz Heilstätten 4924

Beelitz Heilstätten 4925

Beelitz Heilstätten 4926

Beelitz Heilstätten 4927

Beelitz Heilstätten 4928

Beelitz Heilstätten 4929

Beelitz Heilstätten 4930

Beelitz Heilstätten 4931

Beelitz Heilstätten 4932

Beelitz Heilstätten 4933

Beelitz Heilstätten 4934

Beelitz Heilstätten 4935

Beelitz Heilstätten 4936

Beelitz Heilstätten 4937

Beelitz Heilstätten 4938

Beelitz Heilstätten 4939

Beelitz Heilstätten 4940

Beelitz Heilstätten 4941

Beelitz Heilstätten 4942

Beelitz Heilstätten 4943

Beelitz Heilstätten 4944

Beelitz Heilstätten 4945

Beelitz Heilstätten 4946

Beelitz Heilstätten 4947

Beelitz Heilstätten 4948

beelitz  4914

beelitz  4913 (1)

beelitz h 4917

beelitz h 4915

Beelitz Heilstätten 4945

Net als vele andere lost places is ook Beelitz Heilstätten ontdekt door producenten en het heeft al voor enige grote producties dienst gedaan als decor. The Pianist (2002), Rammsteins clip Mein Herz brennt en Valkyrie (2008) zijn slechts een kleine greep namen.

Bezoeken

Op een aantal andere mensen na was het terrein tijdens mijn bezoek uitgestorven en angstaanjagend stil. Door de bebossing krijg je niets mee van het verkeer rondom het complex en dit geeft een goed idee van hoe (relatief) aangenaam het geweest zou moeten zijn om hier verpleegd te worden.

Op het terrein zelf is het lastig te herkennen welke panden waarvoor dienst hebben gedaan, maar op de Engelse Wikipedia is een vrij goed overzicht te vinden. Het is jammer dat veel apparatuur weg is, maar er zijn nog enkele details goed bewaard gebleven. Het is een aanrader om hier op een mooie dag rond te wandelen, want de omgeven bebossing nodigt uit tot wandelen. En vergeet niet de nodige tijd in te plannen voor een bezoek, want voor je het weet is je middag voorbij.

Mijn videosfeerimpressie van Beelitz Heilstätten:

Vervoer:

Vanuit Berlijn kun je de trein nemen naar Beelitz Heilstätten. Het complex ligt op loopafstand van het station.

beelitz h 4914

Nieuwsbrief

Nieuwsbrief

Meld je aan voor mijn maandelijkse nieuwsbrief en onvang de laatste updates en exclusieve Berlijntips gratis in je inbox.

Je hebt je nu aangemeld voor de BerlijnBlog nieuwsbrief. Dank je wel!

Pin It on Pinterest

Share This