Moeder aller urbexlocaties is misschien wel Beelitz-Heilstätten. De verlaten kliniek net buiten Berlijn trekt vele nieuwsgierigen uit binnen- en buitenland, die met eigen ogen willen aanschouwen wat jarenlange leegstand met het prachtige gebouwencomplex heeft gedaan. In de lange ziekenhuisgangen bladdert de verf van de wand, operatietafels staan er roestig bij en de verrotte kozijnen kraken bij ieder zuchtje wind. Hier in je eentje rondwandelen is een bijzondere ervaring en levert gegarandeerd mooie foto’s op!

Saneringsplannen, rondleidingen en een boomkronenpad in Beelitz-Heilstätten zorgden voor een toenemende populariteit én onrust in urbexland. Zou Beelitz-Heilstätte haar charme kunnen weten te behouden met toenemend toerisme? Daar was ik zelf ook wel benieuwd naar. Om erachter te komen zat er maar één ding op… Op onderzoek uit! Ik was benieuwd wat er sinds mijn laatste bezoek aan Beelitz-Heilstätten drie jaar geleden is veranderd!

20151031 - _DSF6259- BerlijnBlog Baumkronenpfad Beelitz Heilstätten

Beelitz-Heilstätten

De geschiedenis van Beelitz-Heilstätten gaat terug naar het jaar 1898, toen het Landesversicherungsanstalt Berlin (het verzekeringsinstituut voor Berlijn) een 140 hectare groot stuk grond kocht in de bosrijke omgeving van Beelitz, een stad ten zuiden van de alsmaar groeiende Reichshauptstadt Berlijn. Ze bouwden er een ziekenhuiscomplex om mensen met de dodelijke longziekte tuberculose te kunnen genezen. Het was toentertijd een veelvoorkomende ziekte onder de armere bevolking, veroorzaakt doordat zij doorgaans in vochtige Hinterhöfe woonden. De eerste patiënten konden in 1902 in de kliniek worden ondergebracht.

Pracht, praal en natuur als medicijn.

Dat het complex een Heilstätten (plaats om te helen) werd genoemd, en niet simpelweg ‘ziekenhuis’, maakt al duidelijk dat dit niet zomaar een kliniek was. Het was een enorm luxe complex waar mensen werden genezen door ze vooral lekker in de watten te leggen. De gebouwen waren prachtig om te zien, de patiënten kregen decadent te eten en de omgeving was bosrijk en schoon. Omdat de juiste medicijnen toen nog niet bestonden (tuberculose is nu te genezen met een bepaalde soort antibiotica), werd er geprobeerd de zieken er bovenop te helpen door ze te vertroetelen.

20151031 - _DSF6257-HDR- BerlijnBlog-2

Het complex kreeg al snel grote bekendheid in Berlijn omdat de leefomstandigheden er stukken beter waren dan in de stad. Veel arme mensen probeerden alles om een tijdje in het mooie complex te kunnen verblijven. In de stad hadden tenslotte niet eens alle families fatsoenlijk te eten, dan waren de deftige maaltijden die in Beelitz-Heilsätten werden geserveerd een ware luxe. In de gouden jaren van de Heilstätten was het echt een klein paradijs op aarde!

Drie oorlogen overleefd. Soort van.

In de jaren die volgden is de omvang van het complex bijna verdubbeld en groeide het aantal gebouwen tot 60. Een enorm aantal! Mede dankzij haar formaat, en vanwege het feit dat het complex niet ver bij de stad Berlijn vandaan lag, was het de perfecte locatie om in te zetten als militair ziekenhuis tijdens de oorlog. Het ziekenhuiscomplex is in de Eerste Wereldoorlog gebruikt door het Rode Kruis als militair ziekenhuis voor het Duitse leger. Zelfs de verwondingen van een zekere soldaat namens Adolf Hitler zijn hier verzorgd…

20151031 - _DSF6113- BerlijnBlog Baumkronenpfad Beelitz Heilstätten

20151031 - _DSF6116- BerlijnBlog Baumkronenpfad Beelitz Heilstätten

Na enkele jaren dienst te hebben gedaan als gewoon ziekenhuis, werd Beelitz-Heilstätten in de Tweede Wereldoorlog wederom gebruikt als militair lanzaret. Ook werd Beelitz-Heilstätten tijdens de Tweede Wereldoorlog zwaar met bombardementen getroffen, veel van de gebouwen – en ook de bijbehorende kerk – zijn zwaar verwoest. Toch was het ziekenhuiscomplex een redder in nood voor vele omwonenden. Zij konden tijdens de bombardementen schuilen in de kelders van de chirurgie en zo de bombardementen overleven. Zo hebben de Heilstätten op verschillende manieren levens weten te redden.

Toen de Sovjet-troepen het gebied in 1945 overnamen, werd Beelitz-Heilstätten een gesloten militaire zone. De grootste buiten Rusland. Het luxe ziekenhuis was de belangrijkste in de omgeving voor gewonde Sovjet-soldaten en voor hoge amtenaren van de DDR. Tijdens de Koude Oorlog kwam er wederom een bekende patiënt in Beelitz-Heilstätten te liggen: DDR-hoofd Erich Honecker. Voordat hij in 1991 naar Moskou vluchtte, om zo niet te worden veroordeeld voor de 192 omgekomen DDR-burgers tijdens vluchtpogingen bij de Berlijnse Muur, werd hij hier in 1990 nog behandeld aan leverkanker.

20151031 - _DSF6097- BerlijnBlog

20151031 - _DSF6096- BerlijnBlog

20151031 - _DSF6094- BerlijnBlog Baumkronenpfad Beelitz Heilstätten

20151031 - _DSF6099- BerlijnBlog Baumkronenpfad Beelitz Heilstätten

De jaren ’90: Sovjet-troepen gingen, het verval kwam. 

In de jaren dat de Sovjets de Beelitzer Heilstätten bezetten, werd er weinig aan gedaan om de gebouwen op te knappen en te onderhouden. Ze trokken in de gebouwen die het minst door de Tweede Wereldoorlog zijn verwoest en lieten de rest links liggen. Toen het Sovjet-leger zich in 1994 terugtrok, en Beelitz-Heilstätten leeg kwam te staan, raakte het complex echter pas echt in verval. De natuur probeerde haar terrein terug te winnen en nieuwsgierige bezoekers kwamen kijken wat er nog te halen viel.

Omdat het gebouw een monumentele status heeft, zijn er weinig investeerders geweest die het gebouw willen overkopen. De kosten om alles in originele staat te renoveren zijn namelijk torenhoog. Elk tegeltje moet in originele grootte, kleur en vorm worden vervangen. En dus staat Beelitz-Heilstätten nu al meer dan tien jaar leeg…. Wachtend op een tweede leven.

20151031 - _DSF6106- BerlijnBlog Baumkronenpfad Beelitz Heilstätten

20151031 - _MG_0210- BerlijnBlog

Rondleiding door de chirurgische afdeling

De afgelopen jaren is Beelitz-Heilsätten een van de meest bekende verlaten gebouwen in Berlijn geworden. Vanwege de prachtige architectuur, de indrukwekkende geschiedenis en omdat je er heerlijk vrij kon ronddwalen. Ook wij paar jaar geleden zijn we op eigen houtje door de Beelitz Heilstätten gewandeld. Een bijzonder gave – en best een beetje een spooky – ervaring!

Vrij door de verlaten gebouwen dwalen, dat is er nu niet meer bij. Althans, niet in je eentje. Beelitz-Heilsätten heeft nog het meeste weg van een dierentuin. Hoge hekken staan om de gebouwen en d.m.v. informatieborden weet je precies voor wat voor type gebouw je staat en hoe het er vroeger uit heeft gezien. Alleen met een rondleiding van Go2Know kun je nu nog enkele van de beveiligde panden van binnen bekijken. En ja, dat is eigenlijk best de moeite waard!

20151031 - _DSF6074- BerlijnBlog Baumkronenpfad Beelitz Heilstätten

20151031 - _DSF6123- BerlijnBlog Baumkronenpfad Beelitz Heilstätten

Met urbexen (het binnensneaken van verlaten gebouwen) heeft zo’n rondleiding weinig te maken. In die zin vallen de spanning en sensatie die tijdens een urbexbezoek altijd zo’n kick geven, wel een beetje weg. Wél krijg je van de gids veel achtergrondinformatie te horen, over de gebouwen die je bezoekt. Ze vertellen op een hele levendige manier over de geschiedenis en halen indrukwekkende anekdotes aan van overlevenden. Dat maakt een bezoek heel anders, maar vooral erg interessant!

Momenteel worden er alleen rondleidingen gegeven in gebouwen die voor veilig zijn verklaard, dat zijn op dit moment de chirurgie en de oude ruïne. De tours van Go2Kow vinden elke zaterdag en zondag plaats en kosten € 10,-. Aanmelden kan ter plekke. Meer informatie kun je hier vinden.

20151031 - _DSF6085- BerlijnBlog Baumkronenpfad Beelitz Heilstätten

Boomkroonpad

In september 2015 is het boomkroonpad in Beelitz-Heilstätten geopend: een wandelpad op zo’n 23 meter hoogte, langs de boomtoppen en ruïnes van Beelitz-Heilstätten. De organisatie Heilstätten Projektentwicklungs GmbH wil hiermee meer bezoekers trekken naar het verlaten ziekenhuiscomplex en tegelijkertijd geld inzamelen voor renovaties. Meer bezoekers trekken? Dat is in ieder geval goed gelukt! Ik was erg benieuwd naar het wandelpad en op een mooie herfstachtige zaterdag was ik overduidelijk niet de enige met het idee om het boomkroonpad te bezoeken… Het was behoorlijk druk!

20151031 - _DSF6149- BerlijnBlog Baumkronenpfad Beelitz Heilstätten

20151031 - _DSF6135- BerlijnBlog Baumkronenpfad Beelitz Heilstätten

Uitzichtplatform

Ondanks de drukte, was het liefde op het eerste gezicht. Heerlijk vond ik het om over het boomkroonpad te wandelen! Aan het beginpunt van de wandelweg is een uitkijktoren gebouwd die een waanzinnig uitzicht biedt over het gehele complex. Pas dan zie je wat voor ontzettend mooi en bosrijk de omgeving is, maar wat voor omvang het complex heeft. We hebben zeker een half uur staan genieten van het wijdse uitzicht en de frisse wind. Aan de voet van het uitzichtplatform is ook een kleine Biergarten aangelegd waar je voor of na de klim even wat kunt eten of drinken. Het uitzichtplatform is ook te bereiken met een lift voor minder validen en kinderwagens.

Wandelpad

Vanaf de uitkijktorens geraak je direct op het 320 meter lange wandelpad dat langs boomtoppen en ruïnes kronkelt. Het plan is om het wandelpad te verlengen tot zo’n 1.000 meter. Wederom staat hier met bordjes aangegeven wat je allemaal ziet. Ergens doet het me een beetje aan de high line in New York denke, haha!

Momenteel is het Alpenhaus, met zijn bomen die door het dak groeien, het meest indrukwekkende gebouw. Je kijkt zo naar binnen! Het Alpenhaus is geopend in 1907 en bood onderdak aan vrouwen (ja, alles was strikt gescheiden) die een longziekte hadden.

Het leuke van het boomkroonpad vond ik – naast de schoonheid an sich – dat het zo’n divers publiek aantrekt. Tijdens het urbexen zijn het vooral jonge mensen die je tegenkomt, nu komen er ook jonge gezinnen met kinderen, gepensioneerde stellen en zo’n beetje alles wat ertussenin zit, naar Beelitz-Heilstätten. Het is daarmee echt een locatie geworden voor iedereen. Hoewel ik eerlijk moet zeggen dat ik het jammer vind dat het urbexgevoel verdwenen is, vind ik het wel mooi dat de organisatie zich inzet voor de renovatie van zo’n mooi en historierijk complex. In de drie jaar dat ik er niet ben geweest is Beelitz-Heilstätten namelijk enorm in staat achteruitgegaan, omdat veel mensen de ongeschreven regels van het urbexen niet naleven (“leave nothing but foot prints, take nothing but photographs“). Veel te zonde voor zo’n locatie! Ik ben benieuwd wat de toekomst zal brengen en de kans is dus groot dat ik hier nog eens terugkom! Voor nu, hier vast wat sfeerimpressies van hoe het boomkroonpad er nu uitziet:

Beelitz-Heilstätten – Algemene informatie

Voor mij is Beelitz-Heilstätten een locatie die alles in zich heeft. De geschiedenis is ontzettend interessant, de architectuur is prachtig (al moet je een beetje door het verval heen kunnen kijken – persoonlijk vind ik dat juist wel zijn charme hebben), de ruïne levert unieke foto’s op en over het boomkroonpad is het heerlijk wandelen. Een locatie die voor ieder wat wils biedt dus! Beelitz-Heilstätten is eenvoudig met de trein te bereiken vanuit Berlijn.

Adres: Straße nach Fichtenwalde 13, Beelitz-Heilstätten
OV: regionale treinen RB23 (bijv. vanaf Postdam Hbf) of RE7 (bijv. vanaf S+U Alexanderplatz) naar station Beelitz-Heilstätten, vanaf daar is het ongeveer 10 minuten wandelen. Iets om rekening mee te houden: de trein gaat slechts 1 keer per uur.
Entree: boomkronenpad € 9,50 / rondleiding met Go2Know € 10,-
www: www.baumundzeit.de / www.go2know.de

20151031 - _DSF6292- BerlijnBlog Baumkronenpfad Beelitz Heilstätten

Ben jij al eens in Beelitz-Heilstätten geweest? En wat is jouw eerste impressie van het boomkroonpad?

liebegruesse

Nieuwsbrief

Nieuwsbrief

Meld je aan voor mijn maandelijkse nieuwsbrief en onvang de laatste updates en exclusieve Berlijntips gratis in je inbox.

Je hebt je nu aangemeld voor de BerlijnBlog nieuwsbrief. Dank je wel!

Pin It on Pinterest

Share This