Hoe vredig de Wannsee-Villa er ook bij ligt, het is een plek waar een van de meest gruwelijke beslissingen uit de geschiedenis heeft plaats gevonden. Tijdens de Wannseeconferentie werd op deze plek door de nazitop overgegaan tot een plan om het Joodse volk op systematische wijze uit te roeien. Te vernietigen. 15 intelligente ambtenaren besloten hier over het noodlot van zo’n 11 miljoen Europese Joden. De villa huisvest nu een uitgebreide tentoonstelling over nazi-Duitsland en de Wannseeconferentie. Een bezoek dat je niet in de koude kleren gaat zitten…

20150104 - _MG_5771- BerlijnBlog Haus der Wannsee Konferenz

De Wannsee-Villa ligt aan een van de mooiste meren van Berlijn: de Wannsee.

De Wannsee-Villa

De Wannseeconferentie vond plaats in een prachtige villa aan het water. Een idyllisch onderkomen dat, als je het niet zou weten, niet in het geringste doet vermoeden wat voor onmenselijke beslissing hier in 1942 is genomen. De Wannsee-Villa werd in 1914-1915 door Paul Baumgarten oorspronkelijk ontworpen als onderkomen voor de zakenman Ernst Marlier. Het neobarokke paleisje ontbrak het aan niets: mooie beelden, een statige zuilengalerij en een sprookjesachtig uitzicht over de Wannsee. So far, so good. Tot dat de villa in 1940 aan de SS (de Schutzstaffel der NSDAP, oftewel het partijleger van Hitlers rechtste politieke partij) werd verkocht. Toen de nazi’s het gebouw in handen kregen, was het snel over met het idyllische sprookje. De villa werd gebruikt als gastenverblijf voor belangrijke functionarissen van de nazi-staatsorganen Sicherheitsdienst (staatsinlichtingendienst) of de Sicherheitspolizei (politieke recherche), die in Berlijn moesten zijn.

20150104 - _MG_5795- BerlijnBlog Haus der Wannsee Konferenz

De villa beschikt over een uitgestrekte tuin met directe toegang tot de Wannsee.

De Wannsee-Konferenz

Hitlers visie

Toen Hitler op 1 september 1939 Polen binnenviel, betekende dat het begin van de Tweede Wereldoorlog en het begin van massamoorden in de bezette gebieden. Hitlers visie was duidelijk: in zijn voorstelling van het derde rijk was geen plaats voor zwakke bevolkingsgroepen als Joden, homoseksuelen en zigeuners. Hij streefde naar absolute wereldheerschappij waarin Duitsers het machtigste volk zouden zijn.

Een plan voor de uitroeiing van de Joodse bevolking 

Hoge nazi-ambtenaren en SS-officieren ontmoetten elkaar op 20 januari 1942 voor de Wannseeconferentie. In totaal zaten er op een koude dinsdagavond 15 man in de vergaderzaal om zich te buigen over de Endlösung der Judenfrage, oftewel het vinden van een definitieve oplossing voor het ‘Jodenvraagstuk’. Het waren allemaal jonge goed opgeleide mannen met een hoge nazi-functie. De helft wan de mannen was nog niet eens 40 jaar oud.

Ondanks de overtuiging van Hitler om alle Joden uit te roeien, was hij zelf niet bij de conferentie aanwezig. Zijn ondergeschikten mochten uitzoeken hoe Europa voor eens en voor altijd verlost zou kunnen zijn van de Joden. SS-leider Reinhard Heydrich presenteerde zijn plannen aan de aanwezigen. Al voor de conferentie werden Joden verdreven naar getto’s in Oost-Europa en maakte nazi-Duitsland zich schuldig aan massamoorden. Na de conferentie werd er pas echt officieel overgestapt naar een systematische planning van een omvangrijke volkerenmoord. Tijdens de bijeenkomst werden de organisatorische details besproken. Alle ministeries werden ingelicht en dienden hun medewerking te verlenen. Vooral de medewerking van justitie en buitenlandse zaken was van groot belang. Zo geschiedde dat het hele Duitse staatsorgaan was betrokken bij een immense volkerenmoord.

In totaal moesten er 11 miljoen Joden uit heel Europa uitgeroeid worden. Of ‘geëvacueerd worden naar het oosten’, zoals ze het plan noemden om te verdoezelen dat het om uitroeiing ging.  Geen enkele Jood mocht het einde van de oorlog overleven. Per land bestond er een gedetailleerd plan met het aantal Joden en hoe er te werk diende te gaan.

Hoe, in vredesnaam, kunnen zulke jonge hoog opgeleide mannen achter zo’n plan staan, vraag je je af. Ze hebben er niet eens lang over gediscussieerd. Na een bijeenkomst van 1,5 uur was het al Schluss, langer hadden ze niet nodig om in te stemmen met het voorgestelde plan van Heydrich. Daarna gingen ze nog even gezellig brunchen. Onbegrijpelijk.

WannseeList

Het aantal Joden per land (bron afbeelding)

De afloop is bekende geschiedenis 

De conferentie leidde tot de deportatie zo’n zes miljoen Joden naar verschillende concentratiekampen. Alleen al uit Berlijn zijn 35.000 Joden gedeporteerd en vermoord in concentratiekampen, o.a. vanaf station Grunewald. In april 1945 vielen meer dan 1,5 miljoen Russische soldaten Berlijn binnen. Een hevige strijd woedde tot begin mei, vele nazi’s pleegden zelfmoord en er vielen rond de 200.000 slachtoffers. Op 30 april pleegde Hitler zelfmoord en gaf Duitsland zich gewonnen. De Slag om Berlijn zorgde er uiteindelijk voor dat er een einde kwam aan de Tweede Wereldoorlog in Europa.

20150104 - _MG_5789- BerlijnBlog Haus der Wannsee Konferenz

In de ruimte waar het ‘Jodenprobleem’ werd besproken, liggen de indrukwekkende notulen van de vergadering

Tentoonstelling

Sinds 1992 dient de villa als museum. In een zeer uitgebreide, interessante en goed gestructureerde tentoonstelling kom je meer te weten over de opkomst van nazi-Duitsland, Jodenhaat, de weg naar massamoord, de getto’s, deportaties, dwangarbeid en natuurlijk over de Holocaust en de Wannseeconferentie zelf. Schokkende foto’s en documenten uit getto’s en concentratiekampen zorgen ervoor dat een bezoek aan de Wannsee-Villa zware indruk achterlaat. Maar ook met een gevoel van dankbaarheid, dat we nu in een vrij land wonen. Laten we er met zijn allen voor zorgen dat rassenhaat definitief tot het verleden behoort.

20150104 - _MG_5769- BerlijnBlog Haus der Wannsee Konferenz

20150104 - _MG_5770- BerlijnBlog Haus der Wannsee Konferenz

20150104 - _MG_5800- BerlijnBlog Haus der Wannsee Konferenz

20150104 - _MG_5790- BerlijnBlog Haus der Wannsee Konferenz

20150104 - _MG_5787- BerlijnBlog Haus der Wannsee Konferenz

20150104 - _MG_5779- BerlijnBlog Haus der Wannsee Konferenz

20150104 - _MG_5783- BerlijnBlog Haus der Wannsee Konferenz

20150104 - _MG_5782- BerlijnBlog Haus der Wannsee Konferenz

20150104 - _MG_5781- BerlijnBlog Haus der Wannsee Konferenz

20150104 - _MG_5793- BerlijnBlog Haus der Wannsee Konferenz

20150104 - _MG_5767- BerlijnBlog Haus der Wannsee Konferenz

Haus der Wannsee-Konferenz
Adres: Am Großen Wannsee 56-58
OV: Bushalte Haus der Wannsee-Konferenz (buslijn 114 vanaf S Wannsee)
Entree: gratis
Openingstijden: dagelijks 10:00 – 18:00
Meer info: www.ghwk.de
Combineren met: Potsdam, Strandbad Wannsee, monument Gleis 17

Nieuwsbrief

Nieuwsbrief

Meld je aan voor mijn maandelijkse nieuwsbrief en onvang de laatste updates en exclusieve Berlijntips gratis in je inbox.

Je hebt je nu aangemeld voor de BerlijnBlog nieuwsbrief. Dank je wel!

Pin It on Pinterest

Share This