Een dubbel jubileum dit jaar bij de Lange Nacht der Museen: de Berlijnse museumnacht werd dit keer voor de 20e keer georganiseerd én voor mij was het alweer de vijfde keer dat ik erbij was. Mooie tradities zijn er tenslotte om in ere te houden. Elk jaar wordt het programma omvangrijker, de lijst deelnemende musea langer en de keuze lastiger. Een waar luxeprobleem!
Tussen 18:00 en 2:00 kun je met een ticket zoveel musea bezoeken als je wilt. Bijna alle Berlijnse musea zijn van de partij, in totaal wel 80!
Dit jaar maakte een recordaantal musea (80) en evenementen (800) deel uit van het programma. Daarmee is de Berlijnse museumnacht niet alleen de oudste, maar ook nog eens de grootste museumnacht van allemaal. Met een programma vol interessante rondleidingen, speciale tentoonstellingen, muziek en street food is de Lange Nacht der Museen bovendien een erg gezellig evenement, dat met het jaar beter lijkt te worden. Saai of eentonig komen in het woordenboek van de Lange Nacht der Museen niet voor, voor € 18,- (of € 12,- in de vroege voorverkoop) konden bezoekers dit jaar weer zoveel musea bezoeken als ze maar wilden. Daar zitten grote bekende musea tussen (Altes Museum, Museum für Naturkunde, Jüdisches Museum), maar ook kleine onbekendere musea (Knoblauchhaus, U-Bahn-Museum, Museum der Dinge). Omdat er zoveel musea meedoen, verdeelt het publiek zich redelijk goed over de verschillende locaties en zit er voor iedereen eigenlijk wel wat naar zijn of haar interesse tussen.
Ook dit jaar waren het Museumsinsel en het Kulturforum de centrale plekken van de Lange Nacht der Museen. Ideaal om je route te plannen en als startpunt voor een verdere museumtour (met bijvoorbeeld de speciaal ingezette pendelbussen) door de stad.
Voor € 18,- (of € 12,- in de voorverkoop) zoveel musea bezoeken als je wilt. Daarmee is de Lange Nacht der Museen de ideale gelegenheid om die musea te bezoeken waar je altijd al benieuwd naar was (maar misschien stiekem het geld niet over overhad), een voorproefje te krijgen van onbekende musea (om later op een rustig moment nog eens terug te komen), tijdens speciale rondleidingen meer te weten te komen over musea die je al kende, wisselende tentoonstellingen te bezoeken bij je favoriete museum of gewoon een gezellige avond te hebben met vrienden en je te laten verrassen door wat er toevallig op je route ligt. Absoluut, je bespaart er een hoop geld mee, maar het is ook de sfeer die dit evenement tot een absolute aanrader maakt. Ik bedoel: ’s avonds door een museum slenteren met een biertje in je hand terwijl er in de lobby live-muziek wordt gespeeld, hoe tof is dat?
Mijn Museumnacht – 2017 editie
Voor mijn selectie musea die ik dit jaar wilde bezoeken, zocht ik vooraf op welke musea een speciaal programma hebben (unieke rondleidingen of live-muziek bijvoorbeeld) en of deze een beetje handig op de route liggen. De grootste musea probeer ik te vermijden (daar kan het erg druk worden) en verder wil ik sowieso een onbekend museum en een bekende favoriet in mijn programma verwerken. Uiteindelijk is het volgend lijstje geworden en op één museum na (het Museum Der Unerhörten Dinge verschuiven we maar naar volgend jaar), hebben we alles kunnen bezoeken wat we wilden:
- Deutsch Historisches Museum (tijdelijke tentoonstellingsruimte)
- Berlinische Galerie
- Bauhaus-Archiv
- U-Bahn-Museum
- Zeiss-Großplanetarium
De avond startten we op het Museumsinsel om een folder, kaart en wat street food te scoren. Voor het Altes Museum stond een band te spelen en werd de grote taart voor de 20e verjaardag van de Lange Nacht der Museen aangesneden. Een feestelijk begin van een nieuwe editie Lange Nacht! Vanaf daar wandelden we naar onze eerste stop van de avond, het Deutsches Historisches Museum.
Stop 1: Deutsches Historisches Museum
Adres: Unter den Linden 2, OV: S Hackescher Markt, S+U6 Friedrichstraße, U6 Französischer Straße, U2 Hausvogteiplatz of Bus 100 of 200, Reguliere prijs: € 8,-
Een van de beste musea om meer te weten te komen over de Duitse (en Berlijnse) geschiedenis is het Deutsches Historisches Museum. Naast de vrijwel allesomvattende permanente tentoonstelling, waar je meerdere bezoeken voor nodig hebt om alles te zien, is er ook ruimte voor wisselende tentoonstellingen die een bepaald thema of specifieke periode van de Duitse geschiedenis uitlichten. Momenteel is het thema van de wisselende tentoonstelling persfotografie tussen 1894 en 1945 (“Die Erfindung der Pressefotografie“). De combinatie uit fotografie en Duitse geschiedenis wekte gelijk mijn interesse. De tentoonstelling draait om materiaal dat in de Berliner Illustrirten Zeitung (BIZ) is verschenen, de vrijwel eerste krant waarin beeldmateriaal een grote rol innam en met een oplage van ca. 2 miljoen tevens één van de grootste kranten uit die tijd was. Verschillende thema’s als reisfotografie, sportfotografie en ook oorlogsfotografie komen aan bod en de tentoonstelling laat ook zien hoe fotomateriaal toen al gemanipuleerd werd en een grote rol speelde in de propaganda. Rondleidingen van de curator en oude kranten die meer context rondom de foto’s boden, maakten de tentoonstelling extra interessant. Een kijkje in het archief van de Berliner Illustrirten Zeitung, erg de moeite waard!
De wisselende tentoonstellingen van het DHM vinden in het nieuwbouwgedeelte plaats, dat in 2013 is geopend.
De tentoonstelling “Die Erfindung der Pressefotografie” is nog t/m 31 oktober 2017 te bezoeken.
Oude kranten en historische foto’s van de Duitse geschiedenis.
Stop 2: Berlinische Galerie
Adres: Alte Jakobstraße 124-128, OV: U1+U6 Hallesches Tor, U6 Kochstraße of U8 Moritzplatz, Reguliere prijs: € 10,-
De Berlinische Galerie heeft een vaste plek in mijn favorietenlijst moderne kunstmusea in Berlijn en trekt me regelmatig naar Kreuzberg voor wisselende hedendaagse kunst-, fotografie- en architectuurtentoonstellingen. Alleen het gebouw is al een plaatje om te zien met de kenmerkende staalsculptuur van Martin Matschinsky en Brigitte Matschinsky-Denninghoff Dreiheit en het “gelbe Buchstabenfeld” van Kühn Malvezzi in de voortuin. Mooie Instagramplaatjes gegarandeerd hier! Aan de muur hangen momenteel iconische reisfoto’s uit de afgelopen 100 jaar van 17 fotografen. Foto’s die mensen, landschappen en steden in een onbekende wereld laten zien. Interessant om te zien hoe fotografen vroeger op reis te werk gingen, hoe zij de wereld zagen, hoe reisfotografie door de jaren heen zo is veranderd en hoe puur sommige oude reisfoto’s waren.
Het “gelbe Buchstabenfeld”
Zowel van binnen als van buiten vind ik de Berlinische Galerie prachtig om te zien.
De tentoonstelling “Fotografierte Ferne” is nog t/m 11 september 2017 te bezoeken.
Momenteel (t/m 9 oktober) is er ook een tentoonstelling van Christine Streuli te zien in de Berlinische Galerie, ze won dit jaar de Fred-Thieler-Preis voor schilderkunst.
Stop 3: Bauhaus-Archiv
Adres: Klingelhöferstraße 14, OV: Lützowplatz (bus 100, 106, 187 of M29), Reguliere prijs: € 8,-
Nog een grote favoriet uit mijn lijst met favoriete moderne kunstmusea is het Bauhaus-Archiv. Bauhaus was een invloedrijke Duitse school voor design, architectuur en fotografie uit het interbellum, die om haar strakke ontwerpen en het gebruik van veel glas en wit bekend stond. In het Bauhaus-Archiv kom je meer te weten over de iconische designschool en is er ook een enorme collectie aan Bauhaus-design te bewonderen. Redelijk nieuw (geopend in maart 2017) is de Bauhaus-Campus, een ruimte waar wordt gewerkt aan het vraagstuk hoe je op kleine oppervlakte met weinig geld kunt leven. In het komende jaar zullen er 20 verschillende Tiny Houses worden ontworpen, als mogelijke oplossing voor het groeiende woningtekort in steden. Tijdens de Lange Nacht der Museen was er in het Bauhaus-Archiv een speciaal programma opgezet met workshops, muziek en presentaties en konden we ook een kijkje nemen in een aantal verschillende Tiny Houses. De kleine huisjes zitten enorm slim in elkaar en passen helemaal in de Bauhaus-gedachtengang van het “moderne ontwerpen”. Ik ben heel benieuwd of we de Tiny Houses toekomstig meer in Berlijn zullen gaan zien! Het Bauhaus-Museum vond ik altijd al een aanrader, maar met de nieuw geopende campus kijkt het museum niet meer alleen naar het verleden, maar ook naar de toekomst. Een mooie aanvulling voor de architectuurliefhebber en geïnteresseerden in duurzaam leven.
De sfeer in het Bauhaus-Archiv en vooral in de campus was erg goed en doet wat mij betreft niet onder voor een zaterdagavond in de kroeg.
Sommige Tiny Houses doen dienst als café.
Er werd muziek gemaakt en gedanst.
In de actuele tentoonstelling “Bauhaus in Bewegung” zijn alle Bauhaus-iconen te zien. Zoveel mooiheid hier!
Stop 4: U-Bahn-Museum
Adres: Rossitter Weg 1, OV: U2 Olympiastadion, Reguliere prijs: € 2,-
Tijdens de avond van de Lange Nacht der Museen pakken veel musea flink uit met speciale programma’s en rondleidingen. Het Berliner U-Bahn-Museum doet dat ieder jaar met een gerestaureerde historische U-Bahn, die ze laten pendelen tussen de stations Olympiastadion (waar het U-Bahn-Museum zich bevindt) en station Zoologischer Garten. Vorig jaar kwam ik hier niet meer aan toe om dit te doen en dus stond dit al een jaar lang vrij hoog op mijn lijstje. Samen met flink wat andere bezoekers van de Lang Nacht stonden we enigszins opgewonden te wachten totdat de U-Bahn uit bouwjaar 1924–26 binnen zou komen tuffen. Een bijzonder gezicht om zo’n antieke wagen tussen de moderne treinen langs te zien komen en het perron vol te zien staan met fotograferende U-Bahn-fans. We stapten in, vonden een plekje op de massief houten banken en nadat de conducteur de schuifdeur dicht had getrokken, konden we vertrekken.
Tip: omdat we de laatste trein hadden, bleef deze lang op station Olympiastadion staan en hadden we veel tijd om de trein van buiten te bewonderen en foto’s te maken.
Dat hout, die lampen, die oude metrokaart. Prachtig!
De kans om met zo’n historische U-Bahn te reizen krijg je niet vaak en dat maakte deze Lange Nacht der Museen éxtra speciaal.
Eenmaal aangekomen bij het U-Bahn-Museum stond de volgende verrassing op ons te wachten: een swingende Duitse band mét fans. Prachtig om te zien hoe er tijdens de Lange Nacht der Museen zelf in het metrostation een feestje werd gevierd.
Ondanks mijn liefde, fascinatie en interesse voor de Berlijnse U-Bahn, was ik gek genoeg nog nooit in het U-Bahn-Museum geweest. De reguliere openingstijden zijn nogal beperkt en daarom was het er gewoon nog nooit echt van gekomen. Zo jammer! Het bleek namelijk echt dé ontdekking van de avond. Het kleine en chaotische museum is erg charmant en als geschiedenisliefhebber kijk je je ogen uit bij zoveel historisch materiaal dat hier aan de muur hangt. In totaal meer dan 300 historische foto’s, plattegronden uit verschillende decennia, verzamelingen tickets, massief houten controlepanelen en andere collectors items zijn hier verzameld. Echt een structuur en veel uitleg is er niet bij, maar ach, dat heeft juist wel zijn charme en het meeste is relatief selbsterklärend. Voor meer informatie vertellen de medewerkers graag meer of delen ze hun eigen ervaringen in origineel Berlijns dialect. Mooi!
Historische metrokaarten fascineren me enorm, ik schreef er ook al eens een artikel over. In het museum hangen er enorm veel!
Het museum bevindt zich in het voormalige controle- en signaalcentrum, dat bij opening in 1931 de grootste ter wereld was. Het controlepaneel is met 14 meter indrukwekkend om te zien.
Stop 5: Zeiss-Großplanetarium
Adres: Prenzlauer Allee 80, OV: S Prenzlauer Allee, Reguliere prijs: € 8,-
In Prenzlauer Berg bevindt zich het grootste planetarium van Centraal-Europa. Het Zeiss-Großplanetarium werd in 1987 geopend ter ere van het 750-jarige bestaan in van de DDR en toenmalig staatshoofd Erich Honecker was er een veel geziene gast. Sinds 2014 is het gebouw flink gemoderniseerd en is de sterrenwacht uitgebreid met een high-tech-koepel waarin de lucht, de planeten, de zon en de maan worden geprojecteerd. Klinkt heel gaaf, want het heelal fascineert me enorm. Jammer genoeg eindigde onze Lange Nacht der Museen hier abrupter dan verwacht want voor de volgende voorstelling moesten we 1,5 wachten. Met weinig andere musea waar we de tijd konden doden, vonden we dat net even wat te lang. Wel konden we de indrukwekkende koepel van binnen bekijken en ik moet zeggen… dat smaakt naar meer. Wordt vervolgd dus!
De koepel van het Planetarium was prachtig verlicht, het leek wel Festival of Lights!
Lange Nacht der Museen – bezoekersinformatie
- Wat: tijdens de Berlijnse Museumnacht krijg je de hele avond met 1 ticket toegang tot zoveel deelnemende musea als je wilt (en kunt ;-)). Met het ticket kun je ook gebruik maken van het OV en van de speciale buslijnen die tijdens deze avond worden ingezet. Bij veel musea worden speciale rondleidingen, evenementen en/of concerten georganiseerd.
- Waar: bij 80 verschillende musea in Berlijn. Centrale informatiepunten zijn Lustgarten (bij Museumsinsel) en het Kulturforum (bij Potsdamer Platz), daar kun je terecht voor een programmaboekje, plattegrond, persoonlijk advies en street food.
- Wanneer: op een zaterdag in augustus van 18:00 – 2:00 (sommige musea sluiten iets eerder).
- Entree: € 18,- (of € 12,- in de voorverkoop of met korting). Tickets koop je bij deelnemende musea, online (om zelf uit te printen of te downloaden op je smartphone – ideaal!) of bij de informatiepunten van de Lange Nacht der Museen.
- Meer informatie: www.lange-nacht-der-museen.de, mijn Lange Nacht der Museen 2015, mijn Lange Nacht der Museen 2016
Zin gekregen in de Berlijnse Museumnacht? Zodra de datum voor 2018 bekend is, zal ik dit delen op mijn pagina evenementen in Berlijn. Ik kijk er nu in ieder geval alweer naar uit!
Hoi Marjolein,
Ik ben in september weer in Berlijn. Van een donderdag tot een maandag. Ik wil ook graag het weekend eens beleven. Heb eerder al veel aan je tips hier en in je boek gehad. Ik verblijf in september op een AIR-BNB adres in Friedrichshain. Mijn vraag gaat over het volgende;
Ik wil graag van donderdag tot en met zondag een goede citybike huren, het liefst in de buurt van mijn verblijfsadres. Maar maandagochtend vlieg ik al vroeg weer terug naar Nederland. Ik moet dus op zondag ook weer mijn gehuurde fiets in kunnen leveren. Weet jij misschien een adres of oplossing in buurt, waar dat ook op zondag kan?
Alvast hartstikke bedankt.
Verslag van een heerlijke avond en nacht met prachtige musea! X M.
Dit is echt leuk! Is de museumnacht altijd rond het derde weekend in augustus? Dan weet ik alvast waar ik volgend jaar ben ;-) U-bahn museum klinkt goed, heerlijk van dit soort musea.
Het is echt fantastisch! De afgelopen jaren inderdaad rond het derde of vierde weekend van augustus (hier staan de data van de voorgaande jaren), dus die periode zou ik in de gaten houden. De datum wordt meestal wel enkele maanden van tevoren bekend gemaakt zodat je nog goed de tijd hebt om alles in te plannen. En dan zeker het U-Bahn-Museum en het ritje met de historische U-Bahn meepikken ;-).
Wat een fijne tips weer. U-Bahn-Museum komt op mijn (steeds langer wordende ) lijstje voor mijn volgende bezoek Berlijn. Top Marjolein, bedankt.
Superleuk! Ik ga zeker nog eens een apart artikel wijden aan het U-Bahn-Museum, zo bijzonder en leuk vond ik het! Check wel vooraf de openingstijden even, die zijn erg beperkt, zou zonde zijn als je voor een dichte deur komt te staan. Qua locatie is het trouwens goed te combineren met een bezoek aan het Olympisch Stadion of de klokkentoren.