Toen in 1989 de Berlijnse Muur viel, betekende dit vrijheid in verschillende opzichten. Oost-Duitsers konden weer gaan en staan waar ze wilden, de sfeer in de jaren ’90 in Berlijn was ongekend ongedwongen en er was ineens overal ruimte. Het verdwijnen van het betonnen kolos uit het straatbeeld bood bijvoorbeeld plek voor het herbouwen van een modern Potsdamer Platz maar het zorgde ook voor het ontstaan van recreatieplekken en parken, waar het Mauerpark er één van de meest bekende van is. De meest bekende bezienswaardigheid van Prenzlauer Berg trekt vooral op zomerse zondagen veel bezoekers en de vlooienmarkt, de karaoke en uitbundige sfeer zijn redenen waarom ik hier ook keer op keer weer graag kom.

Relaxen in het Mauerpark met uitzicht op de Fernsehturm

Geschiedenis

De naam van het Mauerpark (‘muurpark’) verraadt eigenlijk bijna alles al over de historie van deze plek. Tijdens de Koude Oorlog stond hier de Berlijnse Muur en scheidde het de wijken Wedding (West-Berlijn) en Prenzlauer Berg (Oost-Berlijn) van elkaar. Een deel van de muur (de zogenoemde ‘Hinterlandmauer‘) is nog in het park te zien. Daarvoor stond op dit terrein een goederenstation dat bij het huidige Nordbahnhof hoorde.

Goederenstation Nordbahnhof

Echt bebouwd is het Mauerpark nooit geweest. In de 18e eeuw bevond het park zich nog aan de stadsrand en werd het voornamelijk als recreatieplek gebruikt. Toen in de 19e eeuw het Nordbahnhof werd uitgebreid, deed het huidige Mauerpark voornamelijk dienst als goederenstation, dat in 1877 werd geopend. Als je satellietbeelden bekijkt van het Mauerpark, dan kun je aan de vorm van het park nog goed zien hoe de sporen toentertijd hebben gelopen. Al het personenverkeer verliep later via het Nordbahnhof, dat we nu nog als S-Bahnstation op zijn huidige locatie kennen. Het Nordbahnhof was een kopstation en was net als de meeste stations uit die tijd vernoemd naar de bestemming waar de treinen heen gingen. Treinen vertrekkend vanaf Nordbahnhof hadden het noorden als bestemming, zoals bijvoorbeeld Stralsund, een stad aan de Ostsee.

Verboden terrein

Toen Berlijn in 1945 in vier sectoren werd verdeeld, kwam er een einde aan het gebruik van het station. Het kwam vrijwel direct op de grensverloop tussen Oost- en West-Berlijn te liggen en de West-Berlijnse S-Bahn reed zonder te stoppen onder station Nordbahnhof door. In het station is nu een interessante tentoonstelling te zien met foto’s en meer achtergrondinformatie uit de tijd dat Nordbahnhof een spookstation was. Omdat het Mauerpark toentertijd vrijwel onbebouwd was, was het logisch dat hier de Berlijnse Muur in 1961 werd gebouwd. Het park zelf lag vrijwel in zijn geheel tussen de Berlijnse Muur zelf en de zogenoemde Hinterlandmauer, de extra ‘beschermingsmuur’ aan de oostkant van het grensverloop. Tussen de twee muren bevond zich de patrouilleweg, waar 24/7 bewaking aanwezig was om te verhinderen dat Oost-Duitsers via de muur naar het vrije westen zouden vluchten. Van de Hinterlandmauer staat vandaag de dag nog ongeveer 300 meter in het park en deze is kleurrijker dan nooit te voren. Waar vroeger 24/7 bewaking aanwezig was, wordt tegenwoordig bijna 24/7 graffiti gespoten. Een bijzonder contrast met het verleden, want tekenen op de oostkant van de muur was ten strengste verboden.

Een park door en voor Berlijners

Na de Duitse hereniging bleef er van het grensverloop niet veel meer over dan een groot braakliggend terrein. Omdat er in Prenzlauer Berg weinig parken waren, werd het Mauerpark snel een geliefd oord voor bewoners uit Prenzlauer Berg. Ze maakten er een fijne plek van door er bomen te planten en grasvelden aan te leggen. Langzaam maar zeker begon de kale vlakte op een park te lijken en Oost-Duitsers begonnen er ook hun overbodig geworden DDR-producten te verkopen: het begin van de zondagse vlooienmarkt die we nu kennen. Niet tot grote vreugde van de stad, het stadsdeel en de spoorwegen (nog deels eigenaar) trouwens, want zij hadden andere plannen met de ruimte. Toch is het altijd een park gebleven en is het Mauerpark uitgegroeid tot één van de meest bekende alternatieve toeristenmagneten van de stad.

Mauerpark op zondag

Je hebt het Mauerpark én je hebt het Mauerpark op zondag: een verschil tussen dag en nacht. Doordeweeks is het Mauerpark een doodnormaal en zelfs nogal kaal stadspark, waar het hele jaar door wel bezoekers te vinden zijn. Vooral omwonenden die de hond uitlaten, jongeren met spuitbussen in de hand die een nieuwe mural plaatsen en basketbalspelers kom je eigenlijk altijd wel in het Mauerpark tegen. Toch is dit niet vergelijkbaar met een zondag. Op zondag lijkt het park omgetoverd te worden tot festivalterrein, dat bewoners en toeristen vanuit de hele stad aantrekt. De M10, de tram die direct voor het Mauerpark stopt (halte Friedrich-Jahn-Sportpark), zit stampvol en je hoeft alleen maar de hordes mensen en het muziekgeluid te volgen om bij het Mauerpark te komen. Een bewijs dat zondag in Berlijn anders is dan zondag in een andere willekeurige stad. Ondanks dat de winkels gesloten zijn, is er meer dan genoeg te beleven! Slenter bijvoorbeeld over de vlooienmarkt, zing mee bij de karaoke of organiseer een barbecue.

Op en rondom de basketbalplaats is het altijd een drukte van jewelste 

Altijd leuk om even te kijken wat voor nieuwe tekeningen er op de muur worden gesprayed

Struinen over de vlooienmarkt

De zondagse Flohmarkt in het Mauerpark is één van de meest bekende en populaire vlooienmarkten in Berlijn en één van de redenen waarom het Mauerpark bij het grote publiek zo bekend is geworden. Tussen de professionele handelaren staan ook veel particulieren met tweedehands spulletjes en lokale kunstenaars. Langs de tientallen stands kun je heerlijk rondstruinen, hier en daar in een bananendoos woelen of zoeken naar dat éne bijzondere vintage jasje tussen de ellenlange kledingrekken. Als je geluk hebt, vind je tussen al het schrot misschien mooie ansichtkaarten, een goede fiets voor een prikkie, een toffe LP, wat antieke camera’s, een retro meubelstuk of originele huisraad. Geschiedenisliefhebbers kunnen hun hart ophalen aan oude DDR-items, die (in steeds mindere mate) nog steeds in het Mauerpark worden verkocht. Ook voor originele Berlijnsouvenirs ben je hier vaak aan het juiste adres, want er worden veel toffe posters, kaarten en tassen van Berlijn verkocht. De mix aan professionele handelaars, particulieren met tweedehands huisraad en lokale ontwerpers maakt het een hele toffe vlooienmarkt waar je nog regelmatig (na het nodige onderhandelen uiteraard) een leuk koopje kunt scoren. Tussen het struinen door kun je je laten verleiden door een groot aanbod aan exotische snacks bij de food trucks of afkoelen met een verfrissend biertje in Biergarten Schönbrunn of Mauersegler.

Als particulier kun je ook je eigen stand huren op de rommelmarkt (drie weken vooraf aanmelden / prijs: € 35,-)

Woelen tussen oude foto’s en ansichtkaarten is één van mijn favoriete bezigheden op de vlooienmarkt

Ook in het gras rondom de vlooienmarkt worden regelmatig sierraden verkocht

Meezingen met de karaoke

Naast de vlooienmarkt is ook de Bearpit Karaoke in het Mauerpark een ware bezoekersmagneet en persoonlijk ga ik meestal regelrecht naar het amfitheater. In het ogenschijnijk kleine amfitheater aan de zijkant van het park vindt elke zomerse zondagmiddag vanaf ongeveer 15:00 een karaoke plaats (check Facebook.com/sonntagskaraoke vooraf om te kijken of de karaoke plaats vindt), georganiseerd door de altijd enthousiaste Joe Hatchiban. Het is geen uitzondering als hier zomaar 2.000 bezoekers zitten te genieten van wat entertainment, een zonnetje en een halve liter bier. Als je ook je minutes of fame wilt in het Mauerpark dan kun je je bij Joe aanmelden om te zingen. Wees er vroeg bij, want de wachttijd wordt gedurende de dag steeds langer. Het publiek is mega enthousiast en het is geweldig om te zien hoe er wordt gereageerd op de zangkunsten van de artiesten, die soms fantastisch zijn, soms lachwekkend, maar eigenlijk altijd vermakelijk. Er wordt meegezongen, gejoeld en geklapt. Niet te vergelijken met alle andere karaokefeestjes die ik ken! Joe is bekend geworden door met zijn bakfiets met geluidsinstallaties door Berlijn te rijden en sinds 2009 organiseert hij de alsmaar populairder wordende karaoke in het Mauerpark. Omdat hij voor vergunningen en rechten aardig wat moet betalen, wordt een financiële bijdrage zeer op prijs gesteld.

➤ Lees meer op BerlijnBlog: Bearpit Karaoke in het Mauerpark

Nieuwe lokale muzikanten ontdekken

Met de karaoke stopt de festivalsfeer niet. Rondom het amfitheater staat elke paar meter wel een bandje te spelen en dat de muziek door elkaar heen te horen is, lijkt niemand echt te deren. Van de ene kant komt Afrikaanse trommelmuziek, van de andere kant een singer-songwriter lied en daarna kun je zomaar stuiten op een dansgroep. Alle muziekrichtingen ben ik eigenlijk al eens tegen gekomen en het is steeds weer een verrassing wat je er tegenkomt.

Ooit ontdekt in het Mauerpark en nu ben ik groot fan van haar: Alice Phoebe Lou. Inmiddels treed ze op in concertzalen wereldwijd, maar het Mauerpark blijft haar steeds weer trekken 

Er wordt muziek gemaakt, gedanst en gelachen in het Mauerpark

Voel je vrij op de reuzeschommels

Langs de voormalige Hinterlandmauer staan enkele reusachtige schommels. Net als de muur zijn ook de schommels voorzien van veel kleurrijke graffiti en daarmee horen ze voor mij onlosmakelijk bij het Mauerpark. Vanaf de schommels heb je niet alleen een geweldig uitzicht over Prenzlauer Berg en de Fernsehturm in de verte, het vrije gevoel wat ik altijd krijg in het Mauerpark wordt er ook door versterkt. Voor alle leeftijden!

Een mooie dag in het Mauerpark kun je afsluiten met een barbecue of je kunt de Kastanienallee induiken om ergens op een terrasje of bij één van de vele restaurants (favoriet: W Imbiss en Sababa) neer te ploffen. Veel meer heb je niet nodig om een typisch Berlijnse zondag compleet te maken.

Mauerpark – praktische informatie

• Adres: tussen de Eberswalder Straße en Schwedter Straße, Berlijn-Prenzlauer Berg
• OV: U2 Eberswalder Straße, U8 Bernauer Straße of tram M10 Friedrich-Jahn-Sportpark
• Wanneer: elke dag geopend maar op zondag het leukst
• Entree: gratis
• Combineren met: street food markt Auf Achse, vlooienmarkt op Arkonaplatz, Berlijnse Muur gedenkplaats in de Bernauer Straße, bloesem langs de Mauerweg (in de lente)
• Bekijk voor meer informatie: de DVD filmdocumentaire Mauerpark of de Mauerpark website

Wat mij betreft is het Mauerpark vanwege de sfeer en historische betekenis één van de plekken die je eens gezien móet hebben in Berlijn. Wat denk jij? Ben jij al eens in het Mauerpark geweest?

Gerelateerde berichten

Filter by

Post type

Post Page

Category

Om te doen Evenementen Tips voor dit seizoen Seizoenstips Nieuws & Updates

Sort by

Title Relevance

Met een eigen kraam op de vlooienmarkt in het Mauerpark

18

Bearpit Karaoke in het Mauerpark

18

5x verlaten stukken Berlijnse Muur

8

Auf Achse – Street Food Markt in Prenzlauer Berg

8

Fotoserie Lichtgrenze – De Berlijnse Muur was weer even terug

8

Berliner Mauerweg 1; Bornholmer Straße – Oberbaumbrücke

8

9 november 2014; evenementen rondom 25 jaar na de val van de muur

8

Sakura in Berlijn – Bloesem langs de Berlijnse Muur

8

9 November 2014; de voormalige grens verlicht

8

Berlijn lentetips

8

Project Holzbox; “ruimte is overgewaardeerd”

8

Gedenkstätte Berliner Mauer

8