door Sierd | 7 augustus 2013 | Om te weten |
Er komt een man naast me staan in U-Bahnhof Adenauerplatz. Niets nieuws onder de zon. Aan de wand tegenover ons hangt de reclameposter van Berliner Pilsner die je iedere dag en overal vertelt dat Berlin so wunderbar is. In een land waar je zonder schroom over straat mag lopen met een halve liter bier, wijn of wodka is het natuurlijk iets aannemelijker dat de mensen om je heen niet zo heerlijk helder meer zijn. Ook dat soort momenten maken Berlijn voor mij zo wunderbar. Het is allicht wat cru, maar ik vind het fascinerend om de alcoholisten van de stad tegen te komen in de zwabberende treinen van de U-Bahn. Zie maar eens overeind te blijven staan. (meer…)
door Marjolein | 27 januari 2013 | Om te doen, Om te weten |
Nordbahnhof is een ondergronds S-bahnstation en ligt precies op de voormalige grens tussen Oost en West Berlijn. Omdat dit station op een West Berlijnse metrolijn lag, en het station zelf op Oost Berlijns grondgebied, werd er op dit station niet gestopt door West Berlijnse metrolijnen. Dit station was niet het enige “spookstation” (een station dat niet of niet meer wordt gebruikt) in het gedeelde Berlijn, in totaal bevonden zich 16 spookstations in Berlijn op de huidige U6 en U8, en de deels ondergrondse S-Bahnlijn S2. Friedrichstraße was de enige uitzondering, dit Oost Berlijnse station diende namelijk als grensovergang voor het openbaar vervoer. Op onderstaande kaart (klik voor groter) van de BVG (toen alleen in West Berlijn actief) kun je zien waar de spookstations waren. Merkwaardig is dat de Berlijnse spookstations wel werden vermeld op de netkaarten uitgegeven door de BVG, met een afwijkend symbool (een open vierkantje) en de opmerking dat de metrotreinen op die stations niet stopten. Dit deed de BVG, omdat de DDR door West Duitsland niet als erkende staat werd gezien. Aanvankelijk wilde de BVG om deze reden ook stoppen, maar omdat de passagiers de stations niet konden verlaten, had dat buiten de nodige vertragingen geen enkele zin. Het compromis was dat de metro’s niet stopten maar enkel langzamer door de spookstations reden.
Oost Berlijnse burgers konden deze West Berlijnse metrolijnen vanzelfsprekend niet gebruiken. De toegangen tot deze stations waren afgesloten en ze werden door de DDR-grenstroepen bewaakt om te voorkomen dat burgers vanuit Oost Berlijn zouden proberen te vluchten via deze weg. Voor West Berlijnse inwoners moet de reis ook allerminst merkwaardig zijn geweest, de spookstations waren spaarzaam verlicht, op de perrons bevonden zich waakposten en bij de laatste halte voor het spookstation werd “Letzter Bahnhof in Berlin West!” omgeroepen. Omdat de stations zo donker waren, werden de stations “Geisterbahnhöfe” (spookstations) genoemd.
Tentoonstelling spookstations in het Nordbahnhof
De absurditeit van deze situatie wordt in een tentoonstelling in het station Nordbahnhof belicht met kaartmateriaal en historische foto’s en filmbeelden. Een absolute aanrader als je in de buurt bent, bijvoorbeeld om de Gedenkstätte Bernauer Straße te bezoeken. De tentoonstelling is gratis en bevindt zich direct in het S-Bahnhof Nordbahnhof.
Adres en OV: S-Bahnhof Nordbahnhof
Info: http://www.stasi-museum.de/
Openingstijden: zo lang de S-Bahn rijdt
Entree: gratis
View Larger Map
door Marjolein | 7 februari 2012 | Om te doen |
Vorig jaar kwam er een interessante documentaire uit over de graffitiscene in Berlijn. De documentaire “Unlike U” richt zich in het speciaal op graffititi op metro’s, zowel de U-Bahn als de S-Bahn, in Berlijn. Er worden een aantal mensen gevolgd die al lange tijd bezig zijn als graffiti-artiest, sommige al langer dan 20 jaar en hebben al meer dan 1.000 treinen van een likje verf voorzien. Vaak zie je de metro’s bont bespoten voorbij flitsen, het verhaal erachter is alleen onbekend.
De documentaire “Unlike U” geeft ons een kijkje in het criminele leven dat de graffiti-artiesten leiden. Wat beweegt deze mensen, ook volwassen mannen, om hun nachtrust op te geven voor een paar uurtjes graffitispuiten? Wat geeft hen de kick om ermee door te gaan, om bewakingscamera’s te ontlopen, om de wacht te houden voor hun buddies om niet gepakt te worden? Vaak worden de bespoten treinen snel uit het circuit gehaald, maar het lijkt een soort verslaving te zijn. Als een metro met een kwartiertje klaar is dan wacht de volgende wel weer. En de volgende. Het is een never ending story voor de meesten. Dat verklaart ook waarom ze al zo lang in dit wereldje actief zijn. Ook laat de documentaire zien hoe de graffiti-wereld is veranderd de laatste jaren en hoe de politie met deze vorm van criminaliteit omgaat.
De makers zijn zeven jaar bezig geweest met de documentaire en proberen ons een objectief beeld te geven van wat er gaande is in deze subcultuur. Omdat er veel werk en tijd in de documentaire is gaan zitten willen de makers dat de documentaire voor iedereen gratis te zien is, tot ongenoegen van de BVG die tegen verdere verspreiding van Unlike U is. Anyway, de film is nu op Vimeo te zien.
UNLIKE U-Trainwriting in Berlin from HISKICK productions on Vimeo.
Wil je de makers steunen? Dat kan door geld te doneren. Gegevens vind je op de website www.unlike-u.com.
door Marjolein | 21 augustus 2011 | Om te weten |
Metrostation Pankstraße heeft naast zijn functie als metrostation nog een tweede functie, het is een ondergrondse schuilplaats. De vele reizigers die hier dagelijks langskomen zullen veelal niet vermoeden wat er allemaal achter de wanden van dit metrostation schuil gaat. Het station, en de bijbehorende bunkers, werden gebouwd tijdens de Koude Oorlog in 1977. Daarmee is station Pankstraße, net als metrostation Siemensdamm aan de U7, een bijzonder station met meerdere functies. Metrostation Pankstraße bevindt zich in de wijk Gesundbrunnen ten noorden van Berlijn waar de metrolijn U8 voorbij raast, de grauwe bruine kleuren zijn helemaal in jaren ’70 stijl, veel stations uit deze periode zijn bruinig van kleur.
Bunkerfuncties
In ernstige noodsituaties, denk aan mogelijke nucleaire bommen, kan het metrostation hermetisch worden afgesloten met betonnen deuren, die verstopt zijn in de wanden van de metrotunnel. Daarmee is het niet meer mogelijk om het station te betreden, enkel via de ingang die bestuurd kon worden door een poortwachter. De betonnen deuren moesten ervoor zorgen dat zelfs metrovoertuigen de tunnel niet meer konden betreden. Het perron van het station kon gebruikt worden als slaapruimte.
De schuilkelder maakte het mogelijk om je te verstoppen voor straling, drukgolven en gifgas. De ruimte biedt plaats aan 3.339 personen en beschikt over voorzieningen voor onafhankelijke stroom-, water- en luchttoevoer. In deze bunker konden ruim 3.000 personen twee weken lang volledig zelfvoorzienend zijn, en ja het klopt dat dit aantal minder dan 1% van de Berlijnse bevolking is. Met deze capaciteit is de bunker in de Pankstraße de grootste bunker van Berlijn welke nog steeds is uitgerust met origineel materiaal en welke nog steeds functioneert. Voor toegang tot de bunker was wel een regel van belang; wie het eerst komt, wie het eerst maalt. Je kunt je namelijk voorstellen dat de bunkers nooit voldoende schuilplaats konden bieden aan alle inwoners van Berlijn. Gelukkig is het nooit zo ver gekomen en hopelijk zal het ook nooit zo ver komen. De betonnen deuren zijn voor het laatst getest in 2004 en zullen waarschijnlijk niet weer worden getest. De kennis over de bunkers wordt minder en het risico dat er iets aan de metrotunnels stuk gaat is te groot. Mocht het dus ooit nog zover komen dat de bunkers nodig zijn, dan zal dit gaan op hoop van zegen.
Bunker bezoeken
Als reiziger zullen je wel wat dingen opvallen aan het station Pankstraße, maar alleen as je goed oplet. Je kunt namelijk in de metrotunnels nog de ventilatiefilters terugvinden, en bij de ingang van het station de schuifdeuren waarmee de bunker kon worden afgesloten van de buitenwereld. Als je meer van de bunkers wilt bekijken dan kun je Tour 3 boeken bij Berliner Unterwelten (90 min, €10, aanrader!). Zij kunnen ook de sanitaire voorzieningen, slaapruimtes en incheckprocedures laten zien. Met het geld dat ze ophalen kunnen ze ervoor zorgen dat de geschiedenis van ondergronds Berlijn in tact blijft. De Duitse overheid heeft veel andere bunkers al laten dichtgooien omdat het onderhoud ervan te grote financiële kopzorgen met zich meebrengt.
Als je oplet kun je hier de donkerbruine schuifdeuren zien.
Luchtfilters in de metrotunnels.
De ingang naar de bunker.
Grotere kaart weergeven
door Marjolein | 1 februari 2011 | Om te weten |
Flohmarkt Nollendorfplatz. Foto uit 1981
Een nieuwe functie:
Dit gold ook voor de metrostations Bülowstraße en Nollendorfplatz. Het viaductstation aan de Nollendorfplatz kreeg in 1972 een nieuwe bestemming: in 16 oude metrowagons werd een vlooienmarkt ingericht. De markt ging simpelweg door het leven als “Flohmarkt am Nollendorfplatz”. Hier konden allerhande spulletjes verkocht en aangekocht worden. De verkoop vond plaats in oude metrorijtuigen (U-Bahn) van het type A2 die als verkoopruimtes konden worden ingezet. In het eveneens aan het uit dienst genomen viaducttracé gelegen station Bülowstraße ontstond aan het eind van de jaren ’70 tweemaal een markt, zonder succes. Een Turkse bazaar sloeg echter wel goed aan en werd in 1980 geopend. Over het ongebruikte metroviaduct tussen beide stations ging een pendeltram rijden, wel zo praktisch voor bezoekers die beide markten wilden bezoeken. Dit is een van de laatste tramlijnen geweest in het westen van de stad. Ook waren en wagons beschikbaar voor de primaire levensbehoeften; een toiletwagon en een restaurantwagon.
Na de val van de Muur moesten de vlooienmarkt, de bazar en de tramlijn in 1991 wijken voor de herindienstname van de U2 naar Pankow. Vandaag de dag is er praktisch niets meer terug te zien van de vlooienmarkt die er ooit was.
Deze foto’s stammen uit het dia-archief van mijn vader, hier vind je nog enkele foto’s.
Een oud metrostel is te zien aan het perron in U-bhf Nollendorfplatz
