Ongeveer 65 kilometer ten noorden van Berlijn-Mitte ligt een geheel verlaten Russische kazerne. Verstopt in een uitgestrekt bos in de provincie, ligt de voormalige militaire basis, dat eigenlijk beter als een geheel verlaten dorp kan worden bestempeld. Compleet met school, wasserette en sporthal. Ook de barakken en bunkers staan er nog gewoon. En de soldaten en andere inwoners van het dorp? Die zijn allang verdwenen. De geschiedenis en vervallen status maakten mij nieuwsgierig naar Vogelsang. Tijd om eens een kijkje te nemen in het verlaten spookstadje!

20150721 - _MG_9098- BerlijnBlog Verlaten Dorp Vogelsang

Vogelsang stond al jaren op mijn verlanglijstje om eens te bezoeken omdat het een van de meest belangrijke Russische militaire standplaatsen in de DDR was. Omdat het een stuk buiten de stad ligt en waanzinnig groot is, duurde het even voordat het zover was. Ik wilde namelijk wel flink de tijd nemen om het terrein te kunnen doorkammen! Op een wisselvallige zomerdag in juli was het dan eindelijk zover. Met fiets, een opgeladen camera en eten en drinken voor de hele dag, stapten we in de regionale trein naar Vogelsang, benieuwd naar wat ons daar te wachten zou staan. Ik zal vast verklappen dat dit een van de meest bizarre, interessantste en gaafste verlaten plekken is die ik tot nu toe heb bezocht!

Een verlaten Russisch dorp

Sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog (1945) tot jaren na de Duitse hereniging (1994) zijn er zo’n 10 miljoen (!) Sovjetsoldaten met hun families in de DDR gestationeerd geweest. Ze waren deel van de GSSD, de Groep van Sovjetstrijdkrachten in Duitsland. Hun taak was om het Verdrag van Potsdam te handhaven en de DDR te beschermen voor gevaarlijke westerse invloeden van buitenaf.

Om de vele Russische soldaten onder te kunnen brengen, zijn veel bossen gekapt en nieuwe dorpen gebouwd. Vogelsang was een van de 276 plaatsen in de DDR met Russische kazernes van de GSSD. Het was het grootste Russische garnizoen buiten Rusland, en samen met Wünsdorf, ook een van de belangrijkste. De locatie was strategisch gekozen want het lag dichtbij Oost-Berlijn. Mochten er problemen of opstandjes in der Hauptstadt der DDR zijn, dan konden de legertroepen snel ter plaatse zijn.

20150721 - _MG_9020- BerlijnBlog Verlaten Dorp Vogelsang

Soldaten met een gezinsleven

Het waren vooral militairen, hun familie en medewerkers voor de voorzieningen die in het dorpje woonden. In totaal meer dan 15.000! Natuurlijk waren alle militaire voorzieningen aanwezig en dat zie je nog aan de barakken, garages en bunkers op het terrein terug. De militaire basis was zelfs uitgerust met kernraketten (tussen 1959 en 1960 en later tussen 1983 en 1988). Geen lieverdjes, want de raketten waren tot wel 20 meter lang, konden een doelwit tot 1.200 kilometer verderop bereiken en waren tot zo’n 20 keer zo krachtig als de atoombommen die op Hiroshima zijn gevallen. De nucleaire bunker is nog altijd op het terrein te vinden, onder een dik bladerdek weliswaar. Een behoorlijke creepy gedachte als je er rondloopt…

Naast de militaire functies die de basis had, was Vogelsang ook gewoon een behoorlijk zelfvoorzienend dorp. Het had een school, bioscoop, theater, ziekenhuis, sporthal en meer recreatieve voorzieningen. Dat de soldaten hier ook een normaal gezinsleven hadden, vind ik eigenlijk een behoorlijk gek idee.

20150721 - _MG_9195- BerlijnBlog

20150721 - _MG_9198- BerlijnBlog

Intimiderende propagandabeelden. O-ve-ral.

Propaganda was in de DDR en in andere Russische staten natuurlijk aan de orde van de dag. In Vogelsang was dat niet anders. Die vele muurschilderingen, tekeningen en beelden leken ons allemaal te willen overtuigen van de superieuriteit van de Sovjets. Niet alleen in de gebouwen maar ook in de vrije buitenlucht struikelden we over de beelden. Soms kwamen we over een smal bospad en stonden ineens voor een enorme propagandamuur van 10 meter lang. Dit soort verrassingen alleen al maakten een bezoek aan Vogelsang absoluut de moeite waard.

Elke afbeelding was voorzien van enkele stoere soldaten, grote legertanks of een machtige Lenin. De norse illustraties werden afgewisseld met gelukkige families en vrolijk spelende kindjes. Het is jammer dat ik de vele Russische teksten niet kan lezen, maar de afbeeldingen zeggen eigenlijk al genoeg. De Sovjets vonden zichzelf het beste en machtigste volk überhaupt. Ook nu de afbeeldingen al ruim 20 jaar niet meer onderhouden zijn, zijn ze nog behoorlijk intimiderend.

20150721 - _MG_9039- BerlijnBlog Verlaten Dorp Vogelsang

Vervallen en verlaten

Vogelsang kwam te vervallen in 1994. Toen de Russische troepen zich teruggetrokken, was de militaire stad niet meer nodig. Deels werd het gesloopt, deels lag het weg te rotten in de Brandenburgse bossen.

In 2004 al is er overeenkomst gesloten tussen lokale overheden en particuliere instanties om het terrein te vernieuwen (lees: slopen). Als ik de plattegrond erop na kijk zie ik inderdaad dat er al enkele gebouwen zijn weg gehaald. Zo zonde! Ik snap niet dat ze niet minstens die muurschilderingen willen behouden. Ze vertellen toch een interssant stuk geschiedenis en Vogelsang was voor mij een groot openluchtmuseum. Het geeft nieuwe inzichten in hoe Russische soldaten in de DDR hebben geleefd. Niet met lappen tekst in een tentoonstelling maar als een groot openluchtmuseum.

Er gaan veel verhalen de ronde dat Vogelsang snel verandert. Verlaten plekken kun je altijd maar beter zo snel mogelijk bezoeken, je weet tenslotte maar nooit wat er nog meer op de schop gaat. Toen wij het terrein verkenden, kwamen we regelmatig bouwhekken en borden van bouwprojecten tegen. Wat er precies gaat gebeuren, zal de tijd ons leren…

Wat is er nog te zien in Vogelsang?

Man, vrouw, waar moet ik beginnen? Je raakt in ieder geval niet snel uitgekeken in Vogelsang. Laat ik het zo zeggen dat ik blij was dat we een fiets bij ons hadden! Handig om mee vanaf het station naar het dorp te fietsen en de afstanden tussen de gebouwen te overbruggen. Het is echt een stadje en je gaat het nooit redden om alles in een dag te kunnen zien. Het is daarom raadzaam om vooral de bijzondere gebouwen van binnen te bekijken en de barakken over te slaan, die zien er toch grotendeels hetzelfde uit.

Het was met name de sporthal die mijn urbexhart sneller liet kloppen. De afgebladderde verf, de verroeste sportonderdelen en de Russische teksten zijn gewoon heel fotogeniek. Verder vond ik de muurschilderingen in de buitenlucht erg indrukwekkend om te zien, soms waren ze wel meters lang! Minder makkelijk te fotograferen, maar vanuit historisch oogpunt erg bijzonder. Dat allemaal in een prachtig uitgestrekt bos waar het woekerende gras soms tot je knieën groeit. Onderweg sprongen er zelfs een paar kleine hertjes voor onze fiets. Ook voor de natuurliefhebber is Vogelsang dus de moeite waard!

Wat me ook opviel in Vogelsang is het (relatieve) gebrek aan vandalisme en graffiti tags, als ik het met andere verlaten plekken in de stad vergelijk. De authenticiteit is daarmee dus vrij goed behouden gebleven! Omdat Vogelsang toch wel wat lastig te bereiken is, komen er vooral echt geïnteresseerden op het terrein af. Je bent ook best even onderweg, maar een bezoek vind ik absoluut de moeite waard. Ik zeg: maak er gewoon een leuke dagtrip met gezellige picknick van! :-).

20150721 - _MG_9224- BerlijnBlog Verlaten Dorp Vogelsang

Praktische informatie

Eigenlijk is het verboden het terrein te bezoeken. Dat gezegd hebbende, is het eigenlijk heel makkelijk om het dorp binnen te komen. Het is voor een deel omheind met een afgebrokkelde stadsmuur, maar voor een deel ook helemaal niet. Gewoon doorfietsen tot je naar binnen kunt dus! Om andere urbex- en geschiedenisliefhebbers een plezier te doen zou ik iedereen die Vogelsang gaat bezoeken willen vragen om alles te laten zoals je het hebt aangetroffen. Take nothing but pictures. Leave nothing but footprints. Het zou zo zonde zijn als het complex ten prooi zou vallen aan vandalisme, toch?

Waar:

In Vogelsang, de voormalige militaire basis ligt ten noorden van het huidige – nog bewoonde – dorpje Vogelsang.

OV:

Trein RB12 vanaf station Lichtenberg (U5) of Oranienburg (S1) naar Vogelsang. Let op 1: deze trein rijdt slechts 1 keer per uur. Let op 2: deze regionale trein werkt als een soort van bus en stopt alleen als iemand op het knopje heeft gedrukt. Vanaf het station is het nog zo’n 10 minuten fietsen over een bosweg.

Goed om te weten:

Het mobiele bereik is zeer beperkt. Het is raadzaam om vooraf deze kaart op Google Maps in te laden op je telefoon, zodat je weet waar je ongeveer moet zijn en waar welke gebouwen staan. Ook restaurants en supermarkten zijn niet bepaald in overvloed aanwezig. Zorg voor genoeg eten, drinken en eventueel een zaklamp.

Fotoverslag Vogelsang

20150721 - _MG_9230- BerlijnBlog Verlaten Dorp Vogelsang

Station Vogelsang. Zo schattig midden in een weiland! Vergeleken met het verlaten dorp Vogelsang ziet het er hier echter nog levendig uit.

20150721 - _MG_9219- BerlijnBlog Verlaten Dorp Vogelsang

In een van de barakken.

20150721 - _MG_9025- BerlijnBlog Verlaten Dorp Vogelsang

20150721 - _MG_9028- BerlijnBlog Verlaten Dorp Vogelsang

20150721 - _MG_9031- BerlijnBlog Verlaten Dorp Vogelsang

20150721 - _MG_9036- BerlijnBlog Verlaten Dorp Vogelsang

20150721 - _MG_9034- BerlijnBlog Verlaten Dorp Vogelsang

20150721 - _MG_9041- BerlijnBlog Verlaten Dorp Vogelsang

Een van de muurschilderingen met Lenin aan kop.

20150721 - _MG_9066- BerlijnBlog Verlaten Dorp Vogelsang

De buitenkant van het theater.

20150721 - _MG_9058- BerlijnBlog Verlaten Dorp Vogelsang

20150721 - _MG_9068- BerlijnBlog Verlaten Dorp Vogelsang

Het voormalige theater met zijn enorme plafonds.

20150721 - _MG_9071- BerlijnBlog Verlaten Dorp Vogelsang

Russisch, Russich, overal Russisch.

20150721 - _MG_9073- BerlijnBlog Verlaten Dorp Vogelsang

20150721 - _MG_9075- BerlijnBlog Verlaten Dorp Vogelsang

20150721 - _MG_9076- BerlijnBlog Verlaten Dorp Vogelsang

Muurschilderingen in de school. Na de sporthal vond ik de school een van de meest bijzondere gebouwen om te zien.

20150721 - _MG_9077- BerlijnBlog Verlaten Dorp Vogelsang

20150721 - _MG_9080- BerlijnBlog Verlaten Dorp Vogelsang

Het was een wisselvallige dag. Van zonneschijn naar een zware regenbui in enkele minuten. Schuilen deden we in de voormalige school terwijl de regendruppels op ons hoofd vielen. Geïsoleerd zijn die daken niet meer echt ;-).

20150721 - _MG_9092- BerlijnBlog Verlaten Dorp Vogelsang

20150721 - _MG_9103- BerlijnBlog Verlaten Dorp Vogelsang

20150721 - _MG_9126- BerlijnBlog Verlaten Dorp Vogelsang

20150721 - _MG_9104- BerlijnBlog Verlaten Dorp Vogelsang

20150721 - _MG_9117- BerlijnBlog Verlaten Dorp Vogelsang

20150721 - _MG_9123- BerlijnBlog Verlaten Dorp Vogelsang

De kantine van de officieren.

20150721 - _MG_9131- BerlijnBlog Verlaten Dorp Vogelsang

Veel bospaden tussen de verschillende gebouwen.

20150721 - _MG_9156- BerlijnBlog Verlaten Dorp Vogelsang

20150721 - _MG_9141- BerlijnBlog Verlaten Dorp Vogelsang

20150721 - _MG_9158- BerlijnBlog Verlaten Dorp Vogelsang

Deze muurschildering was wel zo’n 20 meter lang. Echt heel bizar.

20150721 - _MG_9161- BerlijnBlog Verlaten Dorp Vogelsang

20150721 - _MG_9162- BerlijnBlog Verlaten Dorp Vogelsang

20150721 - _MG_9175- BerlijnBlog Verlaten Dorp Vogelsang

20150721 - _MG_9185- BerlijnBlog Verlaten Dorp Vogelsang

20150721 - _MG_9186- BerlijnBlog Verlaten Dorp Vogelsang

20150721 - _MG_9188- BerlijnBlog Verlaten Dorp Vogelsang

Houten blokhutten.

20150721 - _MG_9212- BerlijnBlog Verlaten Dorp Vogelsang

Een tweede sporthal in de school.

20150721 - _MG_9233- BerlijnBlog Verlaten Dorp Vogelsang

Het schattige station Vogelsang. Niet vergeten op het knopje te drukken als je uit wilt stappen.

Mocht het uit mijn verhaal nog niet duidelijk zijn geworden: Vogelsang vond ik echt een bijzonder gave en interessante locatie. Ondanks dat er al veel inboedel, gebouwen en schilderingen weg lijken te zijn, is er ook nog een heleboel te zien. Van muurschilderingen tot oude barakken, van een oude wasserette tot enorme garages. Je raakt echt niet uitgekeken. Iedereen die een zwak heeft voor verlaten gebouwen en/of geschiedenis moet hier absoluut een keer heen! Wat denken jullie?

liebegruesse

Nieuwsbrief

Nieuwsbrief

Meld je aan voor mijn maandelijkse nieuwsbrief en onvang de laatste updates en exclusieve Berlijntips gratis in je inbox.

Je hebt je nu aangemeld voor de BerlijnBlog nieuwsbrief. Dank je wel!

Pin It on Pinterest

Share This