Berlijn was het brandpunt van de Koude Oorlog. Wil je daar meer over te weten komen? Dan kun je in deze stad je hart ophalen. Zien hoe de Berlijnse Muur de stad deelde? Breng een bezoekje aan de Gedenkstätte Berliner Mauer. Meer te weten komen over de afluistertechnieken van de Stasi? Dan ga je naar het Stasi-museum / voormalige hoofdkantoor van de Stasi. Wil je weten wat er gebeurde met DDR-burgers die volgens de staat een gevaar vormden voor het communistische regime? In de voormalige Stasi-gevangenis Hohenschönhausen krijg je de keiharde waarheid voor je kiezen. Wil je meer weten over het dagelijks leven in de DDR? Dan kun je sinds eind 2013 terecht in het Museum in der Kulturbrauerei waar je gratis de tentoonstelling Alltag in der DDR (het dagelijks leven in de DDR) kunt bezoeken.
Het dagelijks leven in de DDR
Veel musea gaan in op de duistere kant van de DDR. Een staat die zo hard probeerde om een wankelende economie draaiende te houden en haar burgers in het land te houden. Vluchtelingen werden afgeknald. Een staat die vrijheid van meningsuiting niet dulde. Want als je een mening had die tegenstrijdig was met de ideologie van de staatspartij de SED dan kon je je carrière wel vergeten of zelfs in de gevangenis belanden.
Maar wat nou als je in een normaal gezin leefde en gewoon deed wat de staat van je verwachtte? Dan had je eigenlijk best een oké leven in de DDR. Want er waren altijd genoeg banen, de gezondheidszorg was goed en elke Oost-Duitser die ik ken, laat regelmatig de woorden ‘gemoedelijk’ en ‘zorgzaamheid’ vallen. En dat vele producten zoals koffie, bananen, Amerikaanse merkproducten en auto’s schaars waren. Daar waren de meesten wel aan gewend.
Museum in der Kulturbrauerei
Het museum vind je in de Kulturbrauerei. Het terrein van een prachtig opgeknapte voormalige Schultheiss bierbrouwerij in Prenzlauer Berg, dat nu vooral voor evenementen wordt gebruikt. Het museum toont op 600 m2 ruimte een groot aantal originele producten, films, foto’s en officiële documenten uit de DDR.
Het museum is opgedeeld in de volgende vier thema’s:
- SED-Herrschaft – Over de heerschappij van de regerende communistische partij de Sozialistische Einheitspartei Deutschlands.
- ImTakt des Kollektivs – Een blik in het dagelijkse leven en de recreateiemogelijkheden in de DDR.
- Konsum und Mangel – Over de SED die altijd weer beloofde dat het socialisme voor een beter leven zou zorgen maar wat toch altijd weer resulteerde in een tekort aan (kwalitatieve) levensmiddelen.
- Rückzug und Aufbruch – Hoe Oost-Duitsers hun vrijheid vierden na de val van de Berlijnse Muur.
Het museum is vrij luchtig en de informatie goed gestructureerd. Er is vooral ontzettend veel te zien en het museum biedt echt een kijkje in het dagelijks leven in de (laatste jaren van de) DDR. Zo hebben ze een krantenkiosk nagebouwd waar je kranten en tijdschiften uit de DDR kunt bekijken. Ook zie je koffers vol Westprodukte, producten uit het westen die in Oost-Duitsland erg geliefd waren maar waar alleen burgers met contacten in het westen aan konden komen. Ook vond ik de ansichtkaarten grappig om te zien. Oost-Duiters vierden massaal vakantie aan de Ostsee en het Balatonmeer. Natuurlijk ontbreekt ook een originele Trabant niet op de tentoonstelling.
De beknopte informatieborden geven per thema meer achtergrondinformatie maar gaan niet heel diep op de materie in, daardoor ben je vrij snel door het museum heen en kom je (als je al wat voorkennis hebt) niet heel veel nieuwe dingen meer te weten. De inhoud is vergelijkbaar met het DDR-museum, met verschil dat deze tentoonstelling gratis is. Als je in de buurt bent, raad ik het zeker aan een een keer in dit museum binnen te lopen!
Alltag in der DDR
Adres: Knaackstraße 97
OV: U-Bhf Eberswalder Straße
Entree: gratis
Tijd inplannen: 1 a 1,5 uur (of de hele dag als je al het filmmateriaal wilt bekijken)
Openingstijden: Dinsdag – zondag 10:00 – 18:00, donderdag 10:00 – 20:00
www.hdg.de/berlin/museum-in-der-kulturbrauerei
Hier wil ik wel even gaan kijken! Alleen al het zien van die foto met levensmiddelen, doet me beseffen waarom ik nooit verliefd ben geworden op de DDR (ik kwam er als puber van 1985 tot 1989). Zo herinner ik me het winkeltje in Lieskau, de plek waar we destijds kwamen.
Beste Marjolein,
Het museum is inderdaad de moeite waard, voor wie op zaterdag daarheen gaat is er nog een leuke extra, ietsje verder in de Brauerij, in het Panda theater houdt Dimitri Vrubel samen met zijn vrouw open atelier. Vrubel is vooral bekend door zijn muurschildering aan de eastside galerie. Mijn ervaring is dat hij graag en geengageert over zijn werk vertelt.
https://bruderkunst.culturalspot.org/home
Gisteren hier ook geweest. De Kulturbrauerei is natuurlijk op zichzelf al de moeite van een bezoekje waard maar deze tentoonstelling is een pareltje, en nog gratis ook :) .
Vooral de tent-trabant is erg grappig om te zien.
De tentoonstelling laat niet alleen producten zien maar ook bijv. schoolschriftjes en een paar bizarre propaganda filmpjes. Zeker gaan bekijken als je de kans krijgt.
Een ander bizar item was dat over bedrijfsvakanties, nee geen uitjes maar vakantieoorden voor bedrijfsmedewerkers met hun gezin waar je met het hele bedrijf heen kon.
Hallo Marjolein,
Weer met veel interesse je stuk gelezen, speciaal het onderdeel over het Museum in de Kulturbrauerei gaan we zeker bezoeken, reisje Berlijn wegens fysieke problemen even verzet naar later. Je stelt terecht dat het leven in de DDR, ook aangename kanten had indien je, je schikte in de regels van de DDR, echter pas weer een boek gelezen “Stasi kinderen”, we dachten dat we wel zo’n beetje alles wisten over de toenmalige DDR, nou niet dus, met stijgende verbazing en boosheid gelezen. Ik besef nu pas dat we bij de familiebezoeken aan de DDR, wel degelijk gevaar hebben gelopen, meer als ik ooit had gedacht.
Hoi Nico, is het boek geschreven door Ruth Hoffmann? Ik heb het zojuist gevonden en het klinkt enorm interessant! Ik denk dat ik het ook ga aanschaffen. Ik hoor mijn schoonfamilie wel eens met weemoed praten over de DDR maar ik denk dat de fijne herinneringen toch wel behoorlijk in het niet vallen bij het vreselijke regime waaronder ze moesten leven. Ik ben in ieder geval nog elke dag blij dat we in een vrij land mogen leven!
Hallo Marjolein,
Het boek is inderdaad van Ruth Hoffmann.
De verhalen zoals door je schoonfamilie wordt geschetst herken ik ook bij sommigen in onze familie.
Het was de geborgenheid wat bij deze mensen is blijven hangen, ik begrijp dat. Ook het gebrek aan onderlinge samenhang -in het huidige Duitsland – speelt vooral de ouderen nog parten. Doch dit boek gelezen hebbende was er ook de duistere kant van dat systeem, ik heb dat toen in het knusse dorpje in Thuringen ook niet zo beleefd, in de grote steden van de DDR was dit blijkbaar anders. Dit boek heeft ook mijn ogen geopend, waar ik dacht alles wel te weten van dat verderfelijke systeem
Klinkt interessant! Ik heb het boek op mijn wish list gezet. Bedankt voor de tip Nico!
Ook een mooi boek is “Grensgangers” van Aline Sax. Het boek bestaat uit drie delen (die met elkaar verbonden zijn) en speelt zich af in Berlijn in 1961, 1977 en 1989.
Dat klinkt als een interessante triologie! Die ga ik op mijn verlanglijstje zetten. Bedankt voor de tip Kristel!
Pffff….the bucket list voor Berlijn wordt steeds langer…. Wij hebben de komende jaren nog genoeg om naar uit te kijken :-)
Klinkt goed! In Berlijn blijf je ontdekken… Mijn bucket list wordt ook maar niet korter. Snap d’r niets van! ;-)
Hoi Marjolein,
Off-topic dit, maar kun je bevestigen of dit klopt?
http://www.volkskrant.nl/buitenland/uitgaan-in-berlijn-straks-zonder-fupils~a3853423/
Het klopt inderdaad dat er een voorstel ligt van het CDU om de verkoop van alcohol in Späti’s tussen 22:00 en 5:00 te verbieden. Maar dat is nog lang niet defitinief! Het is momenteel een groot thema in de politiek, maar het is nog even afwachten of dit voorstel er daadwerkelijk gaat komen. Het artikel van de Volkskrant is niet helemaal volledig ;-).
Dank voor je reactie en houdt ons maar op de hoogte, aub.
Groet!
Je kunt me ook op Twitter volgen, daar bericht ik vaak over het laatste nieuws uit Berlijn. Ik houd het in de gaten!
Dat is interessant! Mooi artikel, ben blij dat deze tentoonstelling permantent is zodat ik de tijd heb om een trip naar Berlijn te plannen.
Dankjewel Harm! Het is echt de moeite waard om even naar binnen te lopen. Ben je al eens in het Tränenpalast (voormalige grensovergang van station Friedrichstraße) geweest? Dat wordt geexploiteerd door dezelfde organisatie en is erg interessant ter aanvulling op deze tentoonstelling. Daar zie je de meer duistere kant van de DDR.
In het Tranenpalast ben ik geweest en heb bij een Duitse gids gestaan die uitvoerig vertelde over de stalen Trennwand die de Ost en West S Bahnsteig scheidde. Heb toen ook een plattegrond gekocht van Tranenpalast. Erg interessant onderwerp mede omdat dit station middenin Oost-Berlijn lag.
Ik ben er een paar weken geleden ook geweest, het was echt een aangename verrassing! Heb er toen uiteindelijk ook uren rondgelopen. Ze geven trouwens ook gratis rondleidingen! Ik ben met een Duitse meegegaan, maar volgens mij zijn er ook Engelse rondleidingen :)
Bedankt voor je aanvulling! Ik wist niet dat ze ook rondleidingen aanboden – goed om te weten! Ik had trouwens mijn eigen gids bij me, als DDR-kind heeft mijn vriend altijd wel een paar interessante anekdotes ;-).