Op een andere manier naar Berlijn; met de auto binnendoor

Berlijn is goed te bereizen per trein, vliegtuig maar ook met de auto. Wellicht is het niet het beste idee om het gebruik van de auto te promoten maar toch doe ik het hier. In Berlijn heb je de auto vanwege het uitgebreide openbaar vervoer systeem eigenlijk niet nodig, tenzij je erop uit wil gaan in de wat minder bedeelde gebieden qua OV rond de stad. Een omgeving die zeer zeker de moeite waard is. Wanneer je langer in de stad bent is een uitstapje “in der Gegend” zeker aan te raden. De meren en bossen rond Berlijn kan ik aanraden.

Viel zu schön zum Rasen…

Applicatie

Boekje

De autoreis naar Berlijn wordt door de meeste automobilisten gevolgd via een navigatiesysteem dan wel een wegenkaart. Autobahn 2 is vrij snel gekozen en deze gaat als een streep door Duitsland de goede kant op. Echter: Duitsland is een mooi land, zonde om zo maar doorheen “zu Rasen” zoals de Duitsers ook zelf zeggen. Van het Bundesland Hessen is het zelfs de officiële slogan geweest: “Hessen, viel zu schön zum Rasen”. Ik zelf ben enkele malen via een totaal andere route naar Berlijn gereden, mede omdat ik het erg leuk vind mijn route zelf te bepalen en er ook de tijd voor neem. Eind jaren tachtig heb ik enige tijd in Niedersachsen gewoond en ben de omgeving erg gaan waarderen.

Onderweg:

Het zogenaamde onderliggende wegenstelsel van Duitsland, de Bundes- Landes en Kreisstraßen zijn doorgaand van erg goede kwaliteit en je mag er ook nog een 100km per uur rijden wanneer je buiten de steden of dorpskernen bent. Wanneer de weg langs onoverzichtelijke punten voert wordt dit vaak terug gebracht naar 70km per uur. In de dorpen en steden 50 en bij scholen of woongebieden 30. Die laatste categorie zal je het minste tegen komen, hoewel er op “safe” gespeeld wordt en de 30 km per uur vaak en gelukkig steeds vaker aanwezig is!

Onderweg overnachten in een Gasthof zal ieder mens goed doen, de gastvrijheid is hoog en de Gasthöfe zijn goed te betalen in het buitengebied van de steden op de route. Houdt echter wel rekening dat er meestal met cash geld betaald moet worden. Een handig boekje dat bij de ANWB te verkrijgen is op dit gebied heet: Links+Rechts der Autobahn; prijzen worden genoemd alsmede de route om er te komen en of er parkeerplaatsen (al dan niet betaald) aanwezig zijn, meestal zijn die “Auf eigenem Grund”. Er is inmiddels ook een iPhone App (zoek naar Autobahn Guide) van dit boekje beschikbaar in de AppStore.

De alternatieve weg naar Berlijn

Ik zal in deze post een route beschrijven die ik zelf enkele malen heb gereden, neem 1 of 2 overnachtingen onderweg en je komt “anders” aan in Berlijn. De route is met Utrecht als start 715km lang tegen de “normale” rijafstand van 640km, tot aan de Brandenburger Tor. Je ziet meer dan alleen asfalt, beton en witte strepen.

Neem een goede actuele wegenkaart van Duitsland, de ANWB variant is prima, ter hand en volg de aanwijzingen die ik hieronder schrijf. Het is ook goed mogelijk de ijkpunten in te voeren in je navigatie software wanneer je bekend met dit systeem en kaartlezen onderweg is niet meer nodig.

Routebeschrijving deel 1:

Rij vanuit Utrecht naar het oosten, via de A1 naar Hengelo / Oldenzaal en daar de grens over via de Duitse A30 richting Osnabrück. Iedereen die via deze route wel eens naar Berlijn gereden heeft kent het stukje van de A30 ten hoogte van Bad Oeynhausen, inderdaad dat stukje met die stoplichten en troosteloosheid. Dit is te omzeilen door na Osnabrück eigenlijk parallel aan de A30 iets noordelijker te gaan rijden. Bij Autobahnkreuz Osnabrück-Süd de A30 verlaten naar de A33 richting Diepholz. A33 wordt B65 / B51 richting het dorp Bohmte. Hier de L81/L770 richting Espelkamp / Petershagen zoeken. Dit is een lange Landesstraße die meestal erg rustig is. De weg kent over een groot gedeelte zogenaamde “Mehtzweckstreifen” dat zijn een soort vluchtstroken die gebruikt worden voor meerdere dingen, vandaar die naam. Eén ervan is om ruimte te creëren voor een snellere achterop komende automobilist, wijk uit naar rechts met je rechterwielen over de doorgetrokken streep en wanneer de ander je voorbij rijdt zal hij erg verbaasd zijn dat iemand met gele kentekenplaten die regel kent, Nederlanders hebben een slechte naam in het kennen van de Duitse wegenverkeerswet namelijk. Het is een niet voorgeschreven maar wel aan te raden regel. Ook wordt die strook gebruikt door fietsers en tracktoren.

Steinhuder Meer

De L770 brengt je naar Petershagen, net over de rivier de Weser naar het noorden over de B482 richting Nienburg, klein stukje verderop via de L864/K13 richting Rehburg. Dit dorp ligt vlakbij het grote Steinhuder Meer, bekend van de palingvangst (Aale) en vele rokerijen. Het meer zelf (ja het heet geen See omdat het moerasgebied is en de naam verbasterd is van “Moor” wat moeras betekent), is in de zomermaanden een geliefde zwemplas. Vooral aan de overkant bij Steinhude, waar ze een opgespoten strand hebben. Wie weet is deze omgeving een leuk punt voor een overnachting! Je bent echter nog net niet op de helft van de hele rit, dus de keuze is aan jou. Aan de noordkant van het meer ligt de zogenaamde “Pferdeweg” een leuke smalle weg langs de rietkragen van het meer en via Mardorf leidend naar Neustadt am Rübenberge. Via de zuidkant van het meer lopen ook wegen naar diezelfde stad en kom je dus onder andere Steinhude tegen. In elk geval dien je naar Neustadt am Rübenberge te komen. Dit stadje doorkruisen en de B6 oversteken, wegnummer wordt L193, net ten oosten van Neustadt via een industriegebiedje richting Suttorf, blijft L193 en deze weg volgt de Leine, die in regentijden en als de rivier het smeltwater van het Harzgebergte moet verwerken behoorlijk snel stroomt en dus weinig bruggen kent om die reden, hij kan eenvoudigweg te breed worden…

BergenBelsen

De L193 door diverse dorpjes en “Ortschaften” volgen tot Schwarmstedt. Ten noordoosten van dit stadje ligt een inmens militair oefengebied met daarin onder andere Bergen-Hohne en Langemannshof, wel bekend bij diverse Nederlanders vanwege de Nederlande kazernes daar. Ikzelf ben daar niet gelegerd geweest, maar ken het gebied maar al te goed. In dat gebied is ook de “Gedenkstätte Belsen” te vinden. Je moet er tegen kunnen om alle ellende te zien die daar is aangericht maar het is zeer de moeite waard!

Het recent onder strakke architectuur geopende museum doet je echt verbazen en het terrein van het voormalig KZ lager (Concentratiekamp) is fascinerend. Een wandeling daar zal je nooit vergeten. Voor mijn gevoel werd het daar ineens een paar graden kouder en hoor je geen vogel meer fluiten. Wel kanongebulder van het militaire oefengebied… Het is te vinden door vanaf Schwarmstedt richting Winsen (Aller) te rijden en daar de borden te volgen. Alles is vrij toegankelijk.

Belsen vanuit de lucht

Overigens ben je nu ongeveer op de helft van de totale route, de diverse dorpen en stadjes in de regio hebben legio aan overnachtingsmogelijkheden.

Routebeschrijving deel 2:

Voor de start van deel 2 neem ik Bergen als startpunt, ik weet niet waar de overnachting gaat plaatsvinden natuurlijk. Van Bergen naar Uelzen via de L261/L240 (Hermannsburg) en verderop de B71. Mooi natuurgebied en vooral geen haast hebben! Van Uelzen via de B191 richting Dannenberg a/d Elbe. Hier stonden ooit twee enorme zendantennes van bijna 350m hoogte voor Radio en TV, deze stonden niet ver van de voormalige “Innerdeutsche Grenze” en hadden een enorm zendvermogen en een gewone rondstralende karakteristiek met een cirkel van ruim 200km, onder andere via deze antennes konden de inwoners van de DDR dus naar “Westfernsehen” kijken, wat natuurlijk verboden was. Hun functie was ook om de telecommunicatie tussen Bondsrepubliek en West-Berlijn in stand te houden er konden vanaf het begin al direct 2800 gesprekken tegelijkertijd plaats vinden, dit gebeurde via richt antennes naar en van Berlin-Reinickendorf. Inmiddels is één van de twee masten in 2009 opgeblazen (foto). Helaas alweer een stuk tastbare geschiedenis van de twee Duitslanden verloren gegaan.

Zendmasten Gartow 1 en 2 nog in volle glorie…

De B191 volgen richting Ludwigslust tot aan de Dömitzer Brücke. Deze was heel lang een “Denkmal” aan de Tweede Wereldoorlog omdat hij jarenlang in puin heeft gelegen halverwege de Elbe. De Elbe vormde hier de grens tussen BRD en DDR. Vrijwel direct na de “Wiedervereinigung” is men begonnen met de bouw van een nieuwe brug want de B191 werd een belangrijke verkeersader.

De oude Dömitzer Brücke

Over de brug bij Dömitz de B191 verlaten en de B195 op richting Wittenberge, je rijdt nu in de voormalige DDR, ook al zie je daar maar weinig van terug, af en toe een verwaarloosd gebouw daar gelaten. Maar dat worden er steeds minder. Volg de bebording richting Wittenberge, mooie gebouwen, opgeknapt na de DDR tijd. En Perleberg, hier de B5 op, deze Bundesstraße gewoon blijven volgen, na het kruisen van de Berliner Ring (A10) kom je nog langs iets speciaals dat normaal gesproken wanneer je in Berlijn bent waarschijnlijk wordt overgeslagen. Je zal namelijk aan de noordkant van de weg het vervallen terrein zien van het Olympisch dorp van de spelen van 1936 dat samen met het aan de zuidkant liggende terrein de “Löwen-Adler Kaserne vormde, in de Koude Oorlog in gebruik door het ‘rode leger” o.a. als Militair hospitaal. Inmiddels is er aan de kant van de Berliner Ring een Outletcenter gevestigd. Na deze bezienswaardigheden de B5 volgen en hij zal je via Spandau tot in hartje Berlijn brengen.

Welkom in Berlijn!

Route op Google Maps


Routebeschrijving naar Unter den Linden, Berlijn, Duitsland weergeven op een grotere kaart

Berlijn, wat ik als kind al wist…. En nu weet!

Dit is een verhaal van Hans Verhoeff over hoe hij de geschiedenis (1971 – heden) van Duitsland en Berlijn heeft beleefd.

Mijn vader en moeder zijn beiden opgegroeid in Rotterdam West en zoals bekend heeft die omgeving genoeg meegemaakt in de 2e Wereldoorlog. Mijn moeder (1929) is gewond geweest in het gezicht door een bombardement, de bom viel in de achtertuin van hun woning. Mijn vader (1928) vond het als jongen tussen de 11 en 16 jaar in de oorlog vooral in het begin erg spannend, later heel intimiderend… Gevoel met Duitsland is voor hun altijd min of meer “apart” geweest kan ik wel stellen.

Mijn vader is altijd geïnteresseerd geweest in dingen uit het verleden en heeft er veel over gelezen en verteld, ook aan mij. Ik werd dus ook vrij vroeg voor mijn leeftijd aangetrokken tot Geschiedenis en Aardrijkskunde. Landkaarten werden nagetekend uit de atlas bijvoorbeeld. Die atlas toonde toen twee Duitslanden, ik wilde weten hoe dat zat. Mijn vader legde dat uit op zijn manier. Op een gegeven moment kwam dan de oude hoofdstad van het grote oude Duitsland ter sprake, Berlijn, en hij wees me op de twee gedeelten, en vertelde over “de muur”.

In 1971 gingen wij met de zomervakantie met de auto naar het Harz gebergte. Op een dag stond een bezoek aan de “Zonengrenze” op het programma. Op de voormalige, toen doodlopende en tegenwoordig weer herstelde Bundesstraße 27 bij Braunlage, stuitten we op een slagboom en het bordje met de tekst: Achtung, Bachmitte ist Zonengrenze! En even verderop een hoog hek. Dat was het ijzeren gordijn vertelde pa aan mij, mijn broer, zus en moeder. In Berlijn is dat een hoge betonnen muur, dat ding stond er toen nog maar een kleine 10 jaar! Fascinerend…

B27 Braunlage 1971. Ik ben de kleinste….

Latere vakanties brachten ons ondermeer naar Joegoslavië, bij Nürnberg stond er dan zo’n betonnen afstandsbord met de Berliner Bär (Bärlin?) erop en de afstand naar Berlin. Op een Autobahnkreuz verderop dan ook het blauwe bord richting Hof en Berlin (9). Natuurlijk lag er een landkaart in de auto met daarop “die vlek” (West Berlijn) in de kaart en de aanduiding Transitstrecke. Ik vroeg waar dat voor was en pa had de uitleg; dat waren de vastgestelde routes van en naar West Berlijn waar bezoekers en bewoners van de stad gebruik van mochten maken, lees gecontroleerd werden op hun weg door Oost naar West en vice versa.

Het heeft me altijd bezig gehouden, ik wilde er graag heen, dàt duurde echter nog heel lang.

In 1988 was ik voor de Koninklijke Luchtmacht als dienstplichtig militair gelegerd in Stolzenau, Niedersachsen tijdens de “Koude oorlog”. Daar was als deel van de opleiding een bezoek aan de Zonengrenze opgenomen bij Snackenburg an der Elbe, de plek waar deze rivier de grens vormde tussen de DDR en de BRD. We kregen daar ook uitleg van de gehele situatie en die klopte volledig met datgene wat mijn vader mij altijd verteld had. Ik had daar nooit aan getwijfeld maar het was toch een aparte sensatie. Er was daar ook een Mauerflüchtling die best wel spannende verhalen vertelde over Republikflucht en Selbstschußanlagen. Ik bepaalde dat ik er nu toch wel heel snel heen wilde. Enkele maanden later met een dienstmaat van me eens naar diezelfde B27 bij Braunlage gereden. Bij diezelfde slagboom en bordje een foto gemaakt, net als in 1971.

B27 Braunlage november 1988 samen met collega Ron Hulsebos, ik sta rechts…

In 1990 kreeg ik een foto opgestuurd door die voormalige collega met een doorgetrokken B27 erop. In 1991 was ik er zelf weer. Een soort rode draad als het ware, het hek was weg de palen stonden er gedeeltelijk nog wel maar 1 km van de weg af was alles nog als vanouds, alleen de wachttorens en grenspalen (in de beek) waren ten prooi gevallen aan vandalisme.

B27 Braunlage 1990 Grens open, hek weg…

Trabi’s die mochten “oversteken”

Hoe anders werd het… De muur viel, mijn broer is naar het concert “The Wall” van Roger Waters (ex Pink Floyd) op de Potsdamer Platz geweest, ik niet. Mijn vader was intussen wel naar Berlijn geweest naar aanleiding van het schrijven van zijn boek “Retour Berlijn” en dacht hem daarom te kunnen vertellen dat er maar 1 weg was Berlijn in, de AVUS. Niet meer dus: broer verdwaalde in een totaal veranderde stad dan uit de verhalen die wij kenden. Kortom alleen mijn vader en moeder hebben Die Mauer in “oude glorie” gezien en zijn ook in Berlin, Hauptstadt der DDR, geweest.

Mijn eerste èchte kennismaking met Berlijn was in 1993, ik ging met een vriend mee die voor een TV uitzending moest werken vanuit Die Messe, naast de Fernsehturm, die via een satelliet verbinding tot stand moest komen. We reden met de satellietwagen via Spandau de stad binnen, zagen de vervallen Russische kazernes onderweg en “genoten” van het slechte wegdek in de voormalige DDR. De straalverbindingen die nodig waren voor de uitzending werden door de Bundespost  (voormalige Westduitsers) gemaakt via “die Alex”, die andere hoge toren verderop in de voormalige DDR, hoe anders was dat nog maar een paar jaar geleden….

Na de uitzending via de AVUS de stad weer uit, helaas niets kunnen zien van de stad. Enkele jaren later ben ik er diverse keren geweest voor mijn werk. Voor grote evenementen bouwde ik toen met mijn collega’s grote videoschermen op. Grote delen van de stad gezien, oost en west. De reuze aardige bevolking die allemaal erg trots op hun stad waren. De taxi chauffeur die zijn meter uitzette aan het einde van zijn dienst om zijn oude vak, geschiedenisleraar in de DDR, weer even oppakte en ons in drie kwartier gratis diverse “hotspots” liet zien, GEWELDIG! Ik voelde me er thuis, maar was er alleen nog maar als “werker” geweest…

Met oud en nieuw 2000/2001, de Sylvesterabend als videotechnicus meegemaakt bij die Siegesäule, 3km Bier, Pretzl und (Curry)Wurst, erg goed! In 2006 de Loveparade bezocht, waanzinnig evenement. Een aantal dagen in de stad verbleven en veel dingen nu “als mens” bekeken. Erg leuke tijd gehad, ik wilde veel vaker die kant op, dacht: volgend jaar zowieo weer met de Loveparade, maar die kwam niet meer… In 2010 was ik er weer met mijn vriendin, haar moeder en vriendin. Alle verhalen van mijn vader nog in mijn hoofd, mijn eigen ervaringen er bij opgeteld: ik bleek een aardige informatiebron voor het reisgezelschap. Nog dieper op een aantal dingen in kunnen gaan en weer meer geleerd! Vooral dat ik nog veel vaker naar deze fantastische stad wil en zal gaan. Mijn vriendin vind het ook een heerlijke stad.

Ik had een foto geplaatst op Facebook van een hotel met de vraag richting collega’s die in 2009 daar gelogeerd hadden samen met mij voor een TV-opname. De vraag was: Welk hotel is dit… De eerste reactie kwam van Johan van Elk, hij was er in 2009 niet bij, maar is wel een Berlin liefhebber en kenner. Ik ben wat meer van hem gaan lezen nadat ik de melding kreeg op Facebook dat hij ging schrijven op Berlijn-Blog.nl. Ik raakte hier in geïnteresseerd en hoop meer “posts” te kunnen gaan plaatsen. Ik zal mijn vader, inmiddels 82 (maart 2011) ook regelmatig raadplegen. Aan deze eerste post zal ik gaan refereren en de volgende teksten als een soort vervolg verhaal publiceren. Iedere keer kom je op een nieuw onderwerp uit, Berlijn heeft zoveel te vertellen…

Bedankt pa dat je me zo vroeg dingen vertelde over dit belangrijke deel van de hedendaagse geschiedenis.

Pin It on Pinterest