Dineren op het terras, biertjes in de zon, picknicken langs het water. Lente in Berlijn die aanvoelt als zomer. Ik. Hou. Er. Van. Wat je naast lentekriebels nog meer ziet in dit Fotodagboek? Impressies van een fototour door de verlaten militaire stad Wünsdorf, een fotoshoot bij de East Side Gallery met onze bruidsfotograaf en een veelzijdige fietstocht van Zehlendorf naar Potsdam. Genoeg fotospammateriaal weer voor editie #57, dus laten we snel beginnen! Viel Spaß!
Ondanks de matige weersvoorspellingen en bewolking ’s middags, zetten we het plan door om een Feierabendbierchen te drinken bij Klunkerkranich. Zodra de lente is begonnen, zit ik het liefst zo vaak mogelijk buiten. Dan maar jas en muts mee. En we hadden mazzel want na werktijd begon de zon ineens te schijnen. Bedankt weergoden!
Klunkerkranich
Adres: Karl-Marx-Straße 66, Berlijn-Neukölln
OV: U7 Rathaus Neukölln
Klunkerkranich is een van mijn favoriete locaties in Berlijn om te genieten van een mooie zonsondergang. Vanaf het parkeerdek van de Neukölln Arcaden kun je over de hele stad kijken, lijkt de Fernsehturm niet veel meer dan een cocktailprikker en voelt het drukke stadsleven even als heel ver weg. Heerlijke plek!
Dag zon! Tijd om naar binnen te verkassen voor een concert van band onbekend. Fijne afsluiter van de avond!
5 mei stond al maanden omcirkeld in mijn agenda. Samen met Emma zou ik namelijk Wünsdorf gaan bezoeken, een verlaten militaire stad tussen de bossen, ten zuiden van Berlijn. Dat stond al maanden (misschien wel jaren?) op mijn lijstje om eens te bezoeken en nu was het dan eindelijk zo ver. Het voelde een beetje als een schoolreisje en ik had ook geen enkele moeite om op mijn vrije dag om 7:00 naast mijn bed te staan. Zo benieuwd!
Volgepakt met camera’s, statieven en de nodige snacks, pakten we in alle vroegte de Regionalbahn naar Wünsdorf. Vanaf het station liepen we naar het verlaten terrein alwaar de begeleiders van Go2Know al op ons stonden te wachten. Tussen de bomen konden we al een glimp van het Haus der Offiziere opvangen. We stonden te trappelen om naar binnen te gaan! Na een korte introductie over de geschiedenis van het terrein werden we los gelaten en mochten we de tientallen gebouwen op eigen houtje gaan verkennen. Wünsdorf was een complete geheime stad met alle voorzieningen van een gewone stad. Een bijzonder idee om hier rond te dwalen!
Wünsdorf is al langer dan 100 jaar als militair oefenterrein in gebruik. Eerst door het Pruisische leger, daarna door de nazi’s en vervolgens door het Rode Leger. Vooral de Sovjets hebben veel fascinerende muurschilderingen achtergelaten. Omdat het terrein sinds het vertrek van de Russen bewaakt is geweest, is alles nog in verrassend goede staat.
➤ Meer foto’s en (achtergrond)verhalen over Wünsdorf lees je in mijn artikel: de leegstaande militaire spookstad Wünsdorf.
Het verlaten theater in Wünsdorf.
Het verlaten zwembad uit de keizertijd in Wünsdorf.
Na 7 uur vol ‘oooohhhs en aaaahhhs’ en een camera met bijna 500 foto’s, was het tijd om terug te keren naar Berlijn. Er stond nog een etentje gepland bij vrienden in Zehlendorf en onderweg kwam ik op stations waar ik nog nooit eerder was geweest. Zoals hierboven Blankenfelde, het eindstation van de S2.
Ik vind het altijd leuk om onbekende stations te zien en deel deze natuurlijk graag met jullie. Dit is station Buckower Chaussee. Nog nooit eerder geweest. Noch eerder van gehoord. En de vraag is ook of ik hier ooit nog eens ga komen.
En het schattige station Lichterfelde West.
Op een mooie zonnige lente-avond hadden Kai en ik afgesproken met onze bruidsfotograaf voor wat testfoto’s. We besloten af te spreken bij de Oberbaumbrücke. Hier is het lang licht en bovendien hebben we elkaar hier vlakbij leren kennen. Een bijzondere plek dus voor ons! Ik kon niet blijer zijn met Klaus als onze fotograaf. Het ging allemaal relaxed, het was gezellig en het meest belangrijk: de foto’s zijn precies geworden zoals we ze wilden.
Deze foto’s zijn gemaakt door Klaus Heymach / schwarzweissundfarbe.de.
Deze foto’s zijn gemaakt door Klaus Heymach / schwarzweissundfarbe.de.
Deze foto’s zijn gemaakt door Klaus Heymach / schwarzweissundfarbe.de.
Deze foto’s zijn gemaakt door Klaus Heymach / schwarzweissundfarbe.de.
Oké. Ik moet me een beetje inhouden. Sorry voor de overdosis klefheid mensen! We gaan snel verder met Berlijnspam en foto’s uit mijn eigen hand. Want hoe leuk het ook was om deze foto’s te maken (echt een aanrader om eens met je partner en/of gezin te doen – zó leuk!), het liefst sta ik nog altijd zelf achter de camera.
Op weg naar Schöneberg kwam ik deze parel van een Altbau tegen. Die ramen, die gevel, die massieve voordeur. Pure liefde!
Vrijdag, Biergartendag! Op aanraden van Eva gingen we naar Ponte Rosa, een superleuke Biergarten op het randje van Schöneberg/Kreuzberg.
Ponte Rosa
Adres: Kreuzbergstraße 42B
OV: S of U7 Yorckstraße
Langs een verlaten treinspoor is het heerlijk zitten.
Ook is er bloesem.
En bier in pullen.
En ook pizza. Ik zeg: wat wil een mens nog meer? Avond geslaagd!
Piekfijn uitzicht vanaf de Monumentenstraße richting Kreuzberg en Mitte.
Uitzicht vanaf dezelfde brug richting Potsdamer Platz.
Als je naar huis fietst, en je wordt getrakteerd op dit, dan maakt mijn hart een sprongetje en hou ik meer dan ooit van Berlijn. Ik ga gelijk vol in de remmen om mijn camera uit mijn tas te halen. Foto’s van zonsondergangen in Berlijn kun je tenslotte nooit genoeg hebben, toch? Daarna besloot ik ook eingelijk maar eens dat artikel over zonsondergangen in Berlijn te maken, dat al zo lang in mijn hoofd zat. Waar genieten jullie het liefste van de zonsondergang in Berlijn?
Vanaf de Oberbaumbrücke.
Vanaf de Warschauer Brücke.
Zaterdag word ik gewekt door een stralende lentezon. Ik had nog geen plannen en besloot met mijn fiets in de S-Bahn te stappen naar een voor mij nog onbekende wijk. Zo’n zonnige lentedag is tenslotte perfect geschikt voor een fietstochtje. Op naar Zehlendorf! In Berlijn kun je je fiets gelukkig heel makkelijk meenemen in de U-Bahn en S-Bahn om ergens anders een fijne fietstocht te maken. Wel even opletten dat er een lift is op het station (of je hele grote spierballen hebt) en dat je een geldig vervoersbewijs hebt voor je fiets.
Mijn fietstocht begon bij station Dahlem Dorf, een van de meest schattige metrostations van Berlijn die ik ken. Ooit gebouwd om het agrarische gebied rondom de stad met Wittenbergplatz te verbinden en stiekem doet het gebied altijd nog een beetje dorps aan.
Groetjes uit Zehlendorf!
Zehlendorf is niet alleen een ontzettend groene villawijk, er is ook nog eens van alles te zien en te ontdekken! Zo bezocht ik het agrarische openluchtmuseum Domäne Dahlem, het Alliiertenmuseum met de originele controlepost van Checkpoint Charlie en het hedendaagse kunstmuseum Haus am Waldsee. Mijn fietstoer sloot ik af met een pauze aan de Schlachtensee en een laatste etappe richting Potsdam. Een veelzijdige hoek van Berlijn waar volgens mij voor iedereen wel wat leuks te ontdekken is!
➤ Meer foto’s en de exacte route die ik reed deelde ik in mijn artikel een fietstocht door Zehlendorf en Potsdam.
Domäne Dahlem is een voormalig ridderhof dat nu dienst doet als openluchtmuseum. Leuk voor (stads)kinderen om in aanraking te komen met dieren maar ook voor iedereen die houdt van eerlijk en biologisch eten. Er is namelijk ook een uitstekend restaurant op het terrein te vinden waar Oma’s Kuchen wordt geserveerd. Yummie! Prima brandstof voor de rest van de tour!
Bij Domäne Dahlem zijn het tractoren die rondleidingen verzorgen over het terrein. Hoe tof is dat?
Checkpoint Charlie is wat mij betreft een locatie die je kunt overslaan in Berlijn. Wat een poppenkast daar. Alles nep. Als alternatief kun je bijvoorbeeld het Alliiertenmuseum in Dahlem bezoeken. Daar staat het originele wachthuisje van de voormalige grensovergang. Bovendien kun je in het museum veel te weten komen over de geallieerden in Berlijn en over de luchtbrug van 1948/1949.
Ook in het Alliiertenmuseum: een voormalige observatietoren en een stuk Berlijnse Muur beschilderd door Thierry Noir. Thierry Noir was een van de eerste kunstenaars die de Berlijnse Muur (aan de westkant!) beschilderde. Zijn iconische cartoons zijn mede dankzij zijn werk op de East Side Gallery heel typerend geworden voor Berlijn en hij heeft zelfs souvenirwinkels met merchandise.
Het museum voor hedendaagse kunst Haus am Waldsee beschikt over een geweldige sculpturentuin. Prachtig om te zien hoe kunst en natuur hier samengaan. Bij het museumscafé (mét terras, niet geheel onbelangrijk) kun je terecht voor een soepje of stuk taart.
Zehlendorf barst van de kasten van huizen. Het grappige was dat ik een dag eerder nog een gesprek had en we ons afvroegen waarom je hier zou willen wonen, op het eerste gezicht lijkt het misschien nogal ver weg uit het centrale deel van Berlijn. Nou, om de prachtige huizen misschien? En de hoeveelheid groen en grote tuinen? Om nog maar niet te spreken van al die prachtige meren op loopafstand. Ik kan me er wel iets bij voorstellen! Wie weet… Ooit… Dromen mag toch? Ik heb mijn oog vast laten vallen op dit exemplaar.
Zo’n meer in je achtertuin hebben. Ik zeg d’r geen nee tegen! Net als de meeste andere Berlijnse meren is de Schlachtensee mooi helder en omgeven door groen. Een prachtige plek! En ook nog eens uitstekend te bereiken met het openbaar vervoer (S1 Schlachtensee).
Wist je dat 6,7% van de oppervlakte van Berlijn uit water bestaat? Berlijn is dus niet alleen een hele groene, maar ook een hele blauwe stad! Ik kan niet wachten op de zomer en de middagen chillen aan één van de vele meren van Berlijn.
Via de Glienicker Brücke rijd ik naar mijn eindpunt Potsdam Hauptbahnhof. Over de Glienicker Brücke rijden is, net als het passeren van de Oberbaumbrücke of de Brandenburger Tor, een bijzondere gewaarwording. Tijdens de Koude Oorlog was dat namelijk niet mogelijk. Op zulke momenten ben ik extra dankbaar dat ik gewoon in vrijheid kan leven, iets wat helaas niet voor iedereen weggelegd is.
Vanaf Potsdam Hauptbahnhof nam ik de S-Bahn terug naar huis. De zon staat laag en werpt prachtige schaduwen op de grond. Dat is nog eens een fijne afsluiter van de dag! Bedankt voor de mooie dag Berlijn! Je hebt je weer van een hele mooie kant laten zien vandaag.
Terug in Friedrichshain <3.
Zondag stapte ik weer op de fiets. Dit keer voor een korter ritje en wel naarrrr… Prenzlauer Berg!
Berlijn bereidt zich voor op de Formule E race over de Karl-Marx-Allee. Neue Mauerteile?
Als je ergens in Berlijn iemand met een camera in het gras ziet liggen, dan is de kans groot dat ik het ben. Ik hou van dat perspectief om van beneden naar boven te fotograferen!
De straat des doods voor elke fietser: de Torstraße. Nu ik er zo naar kijk is het eigenlijk best een mooie straat! Meestal krijg je de gelegenheid amper om hier rustig om je heen te kijken door het drukke verkeer.
Deze Little Lucy van El Bocho kende ik nog niet! Af en toe eens een onbekende straat inrijden is dus zeker wel de moeite waard. En in gure portieken omhoog kijken ook.
Die geur van de blauweregen in Prenzlauer Berg. Goddelijk!
Choriner Straße. In tegenstelling tot de Torstraße een perfecte fietsstraat.
De spitse toren van de Zionskirche zie je vanuit de omliggende straten al van verre boven de bomen uitsteken. De bomen die een paar weken geleden nog vol bloesems stonden trouwens. Vandaag ga ik deze kerk voor het eerst beklimmen!
De Zionskirche (1873) is vooral bekend om twee belangrijke gebeurtenissen in de Berlijnse geschiedenis:
- Tweede Wereldoorlog:
In de Zionskirche was de pastoor Dietrich Bonhoeffer werkzaam tijdens de opkomst van de nationaal-socialisten. Hij zat in het verzet tegen de nazi’s met het doel Hitler te doden. Hij werd in april 1943 gearresteerd na de ontdekking dat er geld om joden te helpen ontsnappen naar Zwitserland door hem bemiddeld was. Hij werd veroordeeld tot hoogverraad en kreeg de doodstraf. Hij stierf drie weken voor de bevrijding (9 april 1945) in concentratiekamp Flossenbürg in Beieren.
➤ Meer over de Tweede Wereldoorlog in Berlijn. - Koude Oorlog:
Tijdens de Koude Oorlog bevond zich een vrije drukkerij in de kerk. Binnen de muren van de kerk stond de DDR-regering kritische geluiden toe. In november 1987 viel de Stasi echter de Umweltbibliothek binnen en arresteerde ze zeven medewerkers. Daarmee heeft de DDR het tegenoverstelde bereikt: bekendheid voor de Umweltbibliothek in zowel West-Duitsland als Oost-Duitsland en veel solidariteit voor de gearresteerden, ook steeds meer onder de ‘gewone’ DDR-bevolking. Dit omkeerpunt was misschien wel het begin van het einde van de DDR.
➤ Meer over de Koude Oorlog in Berlijn.
De Zionskirche is zwaar verwoest in de Tweede Wereldoorlog en nog altijd afhankelijk van donaties van bezoekers. Voor € 1,- kun je elke zondagmiddag de 67 meter hoge toren beklimmen. De trap is vrij smal en niet echt geschikt voor mensen die slecht ter been zijn of last hebben van claustrofobie. De wenteltrap van de Siegessäule is er niets bij! Maar het uitzicht is dubbel en dwars de moeite waard.
Zionskirche
Adres: Invalidenstraße 4a
OV: U8 Rosenthaler Platz
Het uitzicht vanaf de Zionskirche over Prenzlauer Berg en Mitte is prachtig en verdient absoluut een plekje in mijn lijstje met favoriete uitzichtpunten in Berlijn.
Handige kaartjes geven aan wat je allemaal kunt zien vanaf de kerktoren. Best een boel!
Wat een heerlijke zondagmiddag! Altijd fijn als Strandbar Mitte weer is opgebouwd, het terras met palmbomen is zo’n vrolijk gezicht!
Nog even een drankje doen bij de Ampelmann Strandbar.
Een heerlijke plek om even te zitten, mensen te kijken en te genieten van het uitzicht op het Museuminsel. Bovendien kun je de S-Bahn-Bogen hier heel goed zien. Zijn de gewelven jou al eens opgevallen?
Een prachtig plaatje en toch is er een ding wat me enorm stoort… Het afval. Waarom?
Via de Karl-Marx-Allee weer naar huis fietsen. Ik hou d’r van! De omvang, details en geschiedenis van deze straat. Blijft indrukwekkend.
Mijn áller, áller, állerlievelingste plekje in Kreuzberg.
Mooi vind ik dit. Even genieten van deze meneer die helemaal opgaat in zijn pianomuziek, even stil staan te midden van het drukke stadsleven, even een moment van rust in bruisend Kreuzberg. Even genieten van het moment. Heerlijk!
Landwerhkanal <3.
Yeahyeahyeah! Dineren bij Cafe Jaques op het terras.
Cafe Jacques
Adres: Maybachufer 14, Berlijn-Kreuzberg
OV: U8 Schönleinstraße
Hmm, hoe kan ik Cafe Jacques nou het beste omschrijven? Veel mediterrane invloeden. Fleugje Frans misschien? Ach, de foto zegt misschien wel meer dan 1.000 woorden. Wat is dit toch een fijn restaurant om lekker lang te tafelen.
Ook in Friedrichshain is de blauweregen gespot. Ze pakt dit verlaten gebouw aan de Modersohnbrücke helemaal in. Prachtig gezicht!
Hallo Bethanienhaus! Ik kom weer eens bij je lunchen.
In het voormalige ziekenhuis Bethenien is een restaurant gevestigd dat vooral in de zomer favoriet is bij mij: 3 Schwestern. In de Biergarten is het heerlijk lunchen. Elke werkdag staan er twee gerechten op het menu, één met vlees, één vegetarisch. Duitse kost voor minder dan een tientje. Dat betekent lekker veel asperges eten dit seizoen!
3 Schwestern
Adres: Mariannenplatz 2, Berlijn-Kreuzberg
OV: U1 of U8 Kottbusser Tor
Een beetje Amsterdam in Berlijn?
Zomerkriebels!
Langs het Landwerhkanal staan toch wel zulke prachtige panden. Ik zou geen ‘nee’ zeggen tegen een optrekje aan de Planufer.
Oevers van het Landwehrkanal aan de Planufer. Hele fijne plek om een avondje door te brengen. De stad fungeert als bar in de zomer.
Hele zomeravonden (oké, oké, ik ben gewoon alvast in de zomerstemming. Sorry!) doorbengen aan het Landwerhkanal. Ik word er blij van.
Goedemorgen Boxi, wat sta je weer mooi in bloei!
Uitzicht vanaf de Modersohnbrücke. Elke dag een genietmomentje!
We hebben een lunchafspraak met een oud-collega van Kai die onze bruidstaart gaat verzorgen. Zo leuk! Ik kan niet wachten tot ik hem op kan eten, haha!
Lunchen in de Hafenküche in Rummelsburg. Ze wist me twee keer wist te verrassen. Met een stijlvolle inrichting midden in de kleine haven van Rummelsburg. Maar ook met de menukaart, die voornamelijk uit Duitse gerechte bestaat. De meeste Duitse restaurants zien er er namelijk niet zo modern uit. Wat een fijne plek om te lunchen is dit! Ik besloot zelfs een artikel te wijden aan de Hafenküche die stiekem ook een kleine ode aan Rummelsburg werd.
Ik kan me voorstellen dat het ook een ideale plek is om te dineren op een mooie zomeravond. Je kunt er trouwens ook bootjes en barbecues huren. Hoe tof is dat?
Hafenküche
Adres: Zur alten Flussbadeanstalt 5, Berlijn-Rummelsburg
OV: S3 Betriebsbahnhof Rummelsburg
Heel Pinterestwaardig allemaal.
Senfeier. Ik vond dit altijd maar een raar gerecht. Eieren met aardappelpuree en een mosterdsaus. Maar sinds ik het een keer bij La Soupe Populaire heb gegeten, ben ik om. Lekker! Natuurlijk drink ik er een Rhabarberschorle bij.
Het fascinerende contrast tussen oud en nieuw.
Die eerste avonden op het terras in het seizoen zijn onbetaalbaar. Zo fijn! Südblock is inmiddels een favorietje aan het worden. Gezelligheid pal voor Kottbusser Tor!
Südblock
Adres: Admiralstraße 1-2, Berlijn-Kreuzberg
OV: U1 of U8 Kottbusser Tor
Späti, Bier. Zon, Boxhagener Platz. Het perfecte begin van een nieuw weekend! En daarmee ook het einde van dit Fotodagboek. Ik hoop dat jullie het leuk vonden om mee te kijken in mijn Berlijnse leven. Tot over twee weken weer met een verse dosis Berlijnspam!
Ja heerlijk die u bahn stations. Ken je onkel toms huette lelijk maar die naam en die prachtige gebouwen in geel rood blauw. Helaas foto’s weg!!
Marjolein,
zoals altijd weer prachtige en verrassende foto’s.
Wat de Little Lucy van El Bocho betreft:
wij (mijn vrouw Lieke, onze kleindochter Isa en ik) waren vorige week een paar dagen in Berlijn (am Tierpark in Friedrichsfelde) en hebben toen ook aan een free tour van Alternative Berln Tours deelgenomen. Daarbij zijn wij ook verschillende Little Lucy’s tegengekomen.
Is zeer aan te bevelen.
Dank je wel Roel! En de Alternative Berlin Tours zijn inderdaad echt een aanrader! Had elke stad maar zulke toffe rondleidingen om te doen ;-). Wat was jullie favoriete werk dat jullie zijn tegengekomen? El Bocho is wel echt een van mijn favorieten! Het leuke is ook dat je in Berlijn steeds nieuwe werken van hem blijft ontdekken omdat hij zo actief is.
Dank voor de mooie foto’s!
Ik was de eerste 2 weken van mei weer in Berlijn. Heb nu al weer Heimwee!
Gelukkig heb ik een tekst van Marlene Dietrich als motto: ‘Ich hab’ noch einen Koffer in Berlin. deswegen muss ich immer wieder hin.’
Hopelijk in oktober nog een paar weken :)
Da’s een mooi motto! Er is tenslotte altijd wel een goede reden om weer eens af te reizen naar Berlijn. Hopelijk gaat het lukken in oktober! Bedankt voor je reactie Jaap!
Oh Lein wat een heerlijke foto’s weer! En veel liefde voor de avond bij Ponte Rosa, zo relaxed! En die pizza <3
Wat een zonnig fotodagboek weer! En ik word suuuper blij van jullie kleffe-proef-trouwfoto’s! <3 Mooi! En zouden er nog bloesems zijn als ik volgende week zaterdag in Berlijn aankom?
Wat een prachtige foto’s die de lente in de stad goed weergeven.
Bedankt voor de tip van het terras Sudblock bij Kottbusser Tor en Biergarten Ponto Rosa, dat kende ik nog niet maar staat op mijn lijst voor een volgend bezoek.
O wat heerlijk weer Marjolein! Ik ben net weer thuis maar wil zo weer terug!