Berlijnse specialiteiten

In vergelijking met Nederland is eten en drinken in Berlijn relatief goedkoop en te verkrijgen in vele verschillende variaties. Naast de bekende Amerikaanse ketens zoals Dunkin Donuts, Starbucks en Mc Donalds die goed vertegenwoordigd zijn heeft Berlijn ook nog een aantal lekkere eigen culinaire hoogstandjes. Jammer genoeg zal je steeds harder moeten zoeken naar traditionele restaurants aangezien ze zware concurrentie hebben van buitenlandse eettentjes.

De Duitse keuken

Ontbijt

Een dagelijks Duits ontbijtje bestaat meestal uit brood met jam of honing, of als hartig beleg, kaas of worst. Ook müsli en yoghurt, en andere melkproducten zijn geliefd. Veel Berlijners gaan in het weekend de deur uit om te ontbijten. Veel cafes en restaurants bieden een uitgebreid brunchbuffet aan of hebben een veelzijdig ontbijtmenu.

Lunch

Volgens traditie is de warme hoofdmaaltijd de lunch (tussen 12 en 14 uur). Brood werd vroeger meestal ’s avonds gegeten (Abendbrot) en nog altijd wordt dit vaak zo gedaan door zowel oudere als jongere generaties. In Duitsland is de middagpauze op het werk ook wat wat langer langer, zodat er buiten de deur (warm) kan worden gegeten. Restaurants spelen daarop in en hebben vaak een Tagesmenu in de middag. Voor minder geld dan tijdens het diner (max. 10 €) heb je een complete maaltijd. Omdat ik in Kreuzberg werk, ga ik daar ook vaak lunchen. Mijn favoriete lunchlocaties vind je hier.

Diner/Avondeten

Buitenlanders zullen bij het denken aan de Duitse keuken het snelst denken aan Wurst of Sauerkraut (wat wij kennen als zuurkool). Meestal worden er vooral vleesgerechten geassocieerd met de Duitse keuken en dat is ook vrij logisch. Doordat Duitsland vrij noordelijk ligt heeft het een relatief koud (land)klimaat. In vroegere wintertijden hadden de mensen veel calorieën nodig en een warme maaltijd om van op te warmen. Ook om deze reden werden/worden heel veel aardappels gegeten. Wist je dat Duitsland behoort tot een van de landen waar de meeste aardappelen worden gegeten? Daarnaast is Duitsland ook bekend om zijn vele broodsoorten.

Berlijnse specialiteiten

Met wat ontbijten, lunchen en snacken de Berlijners? Hier vind je een handig overzicht van bekende Berlijnse gerechten en drankjes:

Berliner


Deze zoete lekkernij noemen wij een 'Berliner Bol' maar wordt in Berlijn zelf Pfannkuchen genoemd. Er zijn nog veel meer benamingen voor de Berliner want ze worden in andere delen van Duitsland ook wel 'Krapfen', 'Kreppel' of 'Fasnachtsküchle' genoemd. Het deeg wordt gemaakt van ei, melk en boter. Om het deeg te garen wordt de Berlijnse bol gefrituurd. De Berliner is gevuld met jam of marmelade welke na het frituren wordt toegevoegd. Daarna komt er nog poedersuiker of geglazuurde suiker overheen en dan is de Berlijnse bol klaar. Wist je dat deze veel geziende snack bij de Berlijnse bakker zijn oorsprong kent de 16e eeuw? Letterlijk een eeuwenoud recept dus. De bollen worden traditioneel tijdens het begin van carnaval en met de jaarwisseling gegeten. Zet je een hap in een exemplaar met mosterd? Klinkt vies, maar volgens de traditie brengt het geluk!

Berliner Weisse


Dit is een mixdrankje van Berliner Weisse (witbier) met waldmeistersiroop of frambozensiroop. De versie met Waldmeister is groen van kleur zoals afgebeeld op de foto, de Himbeere versie is rood van kleur. Een lekker zoet drankje dat niet alleen bij vrouwen in de smaakt valt, hoewel het wel een klein beetje bekend staat als typisch vrouwendrankje. Berliner Weisse mit Schuss is heerlijk om in de zomer te drinken (maar in de winter eigenlijk ook) omdat het zo lekker licht op de maag valt.

Dit drankje is in bijna alle restaurants, bars en supermarkten te verkrijgen. Soms wordt hij “vers” gemaakt bij bars, dat wil zeggen, men neme de siroop en men neme het witbier. Eerst wordt de siroop in je glas geschonken en dan komt er (Berliner) Weissbier bij. Soms komt het gewoon direct uit flesjes of blikjes. Alleen Berliner Weisse drinken is trouwens ook geen straf, heerlijk bier van echte Berlijnse bodem!

Bionade


Bionade is een soort van limonadedrankje, niet officieel uit Berlijn maar als je in Berlijn bent kom je het wel overal tegen. Het is immens populair! Het grappige van Bionade is dat het van alles een beetje is, maar niks helemaal. Het lijkt op frisdrank maar het is goedkoper, is is gebrouwen als bier, maar er zit geen alcohol in. Bionade werd in 1995 door Dieter Leipold verzonnen, zijn brouwerij ging bijna failliet en hij moet concurreren met nieuwe populaire drankjes op de markt als Corona en Miller Lite. Bionade bestaat uit malt, water, suiker en fruit. Het is gezonder dan frisdrank door de calcium en magnesium wat erin zit. Er zijn verschillende smaken Bionade; kruiden, lychee sinaasappel en meer. Vorig jaar adverteerden ze met de slogan “Bionade. Das offizielle Getränk einer besseren Welt”, het moge duidelijk zijn hoe Bionade zich heeft gepositioneerd. Maar het is een lekker drankje en heerlijk verfrissend!

Bockwurst


De Bockwurst is een worst die zijn naam heeft te danken aan Bockbier, hier werd deze worst vaak mee geserveerd. "Tempelhofer Bock" was een bekende soort in die tijd. De Bockwurst heeft zijn oorsprong in 1889.

Deze worst is van het type rookworst en wordt bijna altijd geserveerd met mosterd en een "Schrippe" (klein hard broodje). De worst heeft iets weg van onze knakworst maar is iets knapperiger.

Bollenfleisch


Bollenfleisch is een typisch Berlijns gerecht. Het is een stoomgerecht bestaande uit lamsvlees en uien (heeft iets weg van Goulash). Dit lekkere prutje wordt vaak geserveerd met gekookte aardappelen, aardappelpuree en bietensalade. Je moet er van houden maar je hebt zeker een traditioneel Berlijns gerecht te pakken, en na een bord Bollenfleisch zit je zeker vol!

Boulette


Ook iets typisch wat ze alleen in Berlijn kennen, een boulette heeft nog het meeste weg van de Hollandse gehaktbal. Het verschil zit hem in de uien, daar zitten er nogal veel van in. Bouletten zijn tekoop bij de meeste worststandjes en bakkerijen, je kunt ze natuurlijk ook zelf maken met dit recept voor Berlijnse Bouletten. Niet in Berlijn aanwezig? Je kunt het ook eenvoudig zelf maken.

Bretzel


Broodjes in de vorm van een krakeling bestrooid met zoutkorrels. Vooral als ze net uit de oven komen zijn deze broodjes zéér goed te eten! Je kunt ze kopen bij de meeste bakkers in Berlijn, waar de vrolijk op de toonbank staan. Hoewel het oorspronkelijk niet uit Berlijn komt. De Brezel komt oorspronkelijk uit Beieren waar de Brezel ook wel “Brezl” of “Bretzel” wordt genoemd. Omdat hij zo heerlijk is mag hij toch niet in dit rijtje ontbreken.

Club Mate


Club Mate wordt veel gedronken in Berlijn. In het begin van de jaren '90 werd Club Mate in Berlijn populair als alternatief op andere engergiedrankjes. Omdat het een frisdrank is die gemaakt is met Mate-thee bevat deze drank een verhoogd percentage caffeïne. Dit zorgt ervoor dat Club Mate een stimulerende werking heeft op lichaam en geest. De drank is niet, zoals de meeste frisdranken, zoet. De drank smaakt prikkelend en een beetje kruidenachtig. Je kunt het in Berlijn overal krijgen, in de supermarkt, de späti, in clubs en vaak in restaurants.

Currywurst


Eigenlijk mag je Berlijn niet verlaten zonder de beruchtste snack van Berlijn geproefd te hebben, de Currywurst! Je kunt ervoor kiezen om de worst met of zonder darm te nemen. De curryworst wordt geserveerd met currypoeder. Daar heeft de worst haar naam tenslotte aan te danken! De worst baadt in een tomatensaus, geserveerd met een broodje of pommes (patat). Het is zo belangrijk en bekend in het straatbeeld van Berlijn dat er onlangs een heus Currywurst Museum is geopend vlakbij de Friedrichstraße, zeker een bezoekje waard voor geïnteresseerden in buitenlandse culinaire hoogstandjes. Goede curryworst krijg je bij Curry 36, Witty’s, Konopkes of Curry Baude. Eet smakelijk!

Döner


Er gaat vaak de ronde dat Döner uit Berlijn komt, of dat waar is is niet bekend. Wel dat Döner (Kebab) al sinds de jaren '70 in Berlijn wordt verkocht. En met liefde, want dagelijks wordt er 200 tot 300 ton vlees verkocht in Duitsland. De Berlijnse Döner is te verkrijgen met verschillende soorten kool en salades. Je kunt uit "Kräuter", "Knoblauch", "Scharf" of "Curry" kiezen als saus bij de meeste imbisjes. Döner is vooral populair als snack na het uitgaan.

Eisbein


Een groot, maar dan ook echt een groot, stuk vlees. Je vind het werkelijk overal in Berlijn en ik heb me er nog niet aan gewaagd, volgens Duitsers is het erg lekker, voor mij ziet het er afschrikwekkend uit. Wat het is? Een gekookt stuk varkenspoot (het stuk wat boven de knie zit), wat vet en erg smaakvol schijnt te zijn. Meestal wordt het geserveerd met aardappelpuree, zuurkool of erwtenpuree. Wel grappig om te weten is dat ze er nog steeds niet uit zijn waar de naam vandaan komt, geruchten gaan dat van dat deel van de varkenspoot vroeger simpele schaatsen werden gemaakt.

Waarschijnlijker is dat het deel van de poot in het oud Duits īsbēn werd genoemd, een woord uit de vocabulaire van de jagers. Schweinehaxe is trouwens hetzelfde stuk varkenspoot, maar dan gegrild.

Fassbrause


Fassbrause is een drankje wat je buiten Berlijn en Brandenburg niet vaak tegenkomt (terwijl de brouwerij in West Duitsland ligt). Fassbrause is een product uit het oude Berlijn waar het van het vat getapt werd, dat is ook waar de naam “Fassbrause” vandaan komt. Vandaag de dag wordt Fassbrause vaak als een stukje “Ostalgie” gezien.

Fassbrause is een soort “frisdrank”, maar veel minder zoet omdat er minder suiker inzit. Het lijkt een beetje op bier maar het smaakt naar appel. Je kunt het in de meeste supermarkten en avondwinkels vinden in het drankenschap, tussen de frisdranken wel te verstaan.

Kalbsleber


"Leber Berliner Art", zo krijg je de lever vaak gepresenteerd. Het is een traditioneel gerecht uit de Berlijnse keuken maar in tegenstelling tot Bollenfleisch of Eisbein wordt dit nog zeer veel verkocht. Deze leber kan je kopen in typisch Duitse restaurants maar ook vaak bij bakkerijen op een broodje.

Reibekuchen


Een Reibekuchen (soms ook Kartoffelpuffer, zoals de snack in Berlijn wordt genoemd) is een vegetarische snack die je vaak kunt kopen op de Duitse kerstmarkten. Vaak krijg je hem dan geserveerd met appelmoes. Het is eigenlijk een soort aardappelpannenkoekje wat voornamelijk bestaat uit aardappelen, een beetje vergelijkbaar dus met rösti. Zelf kun je ze ook eenvoudig thuis maken. Je hebt vooral veel aardappelen nodig, ei, bloem, olie en wat kruiden.

84 Reacties

  1. joke

    Dag Marjolein, weet je of er in Berlijn al alternatieven zijn voor mensen met gluten en lactose intolerantie?
    Ik heb gehoord dat ze al veel producten hebben met spelt, heb je daar ervaring mee?

    Alvast bedankt,
    joke

    Antwoord
    • B.

      Ik ben er nu en vrijwel elk restaurant of tentje waar ik kom heeft vegetarische en veganistische opties. Zie ook regelmatig een “allergenenalarm” voorbij komen. Je zit dus wel goed qua eten.

      Antwoord
    • Jan

      Van gluten moet je votsen volgens mij, dus beter om spelt te eten, daar vota je minder van

      Antwoord
  2. ike bekking

    Hoi,
    Het thema van de boekenweek die over een week begint is Duitsland. Heb je enig idee waar ik in Nederland Bretzels en Berliners zou kunnen bestellen?

    Antwoord
  3. Olivia

    Natuurlijk komt Döner niet uit Berlijn. Dat bestaat al duizenden jaren en komt uit het Ottomaanse rijk (tegenwoordig Turkije).
    Als je in Berlijn Turks wil eten zijn er heel veel goede restaurants die veel lekkerdere gerechten verkopen dat döner.

    Antwoord
  4. Roos

    Hoi,
    Weet je misschien ook wat duitsers met oud en nieuw (speciaals) eten?
    Ik hoop dat je mijn vraag snel beantwoord.

    Antwoord
  5. Paul F

    Hoi Marjolein,
    wij zijn met de Kerst 4 dagen (24 t/m 27 dec) in Berlijn met 4 personen. We zitten dan in het Novum Hotel Aldea Berlin Zentrum (Buelowstrasse 19).
    We komen op de 24e aan en zoeken voor de 4 avonden nog wat leuke restaurants in de buurt. Heb je nog een paar tips voor leuke, betaalbare restaurants? En…moeten we met name voor de 25e en 26e (en wellicht de 24e en 27e ook)ruim tevoren reserveren of zijn er op deze avonden voldoende restaurants open waar nog plek te vinden is?
    Groeten, Paul

    Antwoord
    • Marjolein

      Hai Paul,

      wat een heerlijk vooruitzicht! De kerstdagen zijn zo gezellig in Berlijn! Heb je al gekeken op mijn pagina met restauranttips? Daar staan al mijn favoriete restaurants eigenlijk al tussen. Ik zou absoluut aanraden te reserveren. Hoe sneller, hoe beter! Mocht je nog iets specifieks zoeken, laat het me dan even weten, dan kan ik wat gerichter op zoek gaan.

      Groetjes,
      Marjolein

      Antwoord
  6. Berta

    Hoi Marjolein,
    Mijn beste vriendin en ik gaan binnenkort naar Berlijn om daar een nachtje te verblijven. We verblijven in het Riu Plaza hotel. We willen graag bij een typisch Berlijns restaurant eten. Eén plek voor het avondeten en twee voor het middageten. Weet jij nog wat leuks?

    Antwoord
    • Marjolein

      Hai Berta,
      typisch Berlijns, dat kan ik op verschillende manieren interpreteren, haha! Op het moment vind ik Katz Orange, Spindler, 3 Schwestern en Le Bon erg fijne restaurants. Middenklasse restaurants die veel gebruik maken van lokale producten, daar ben ik dol op! Lunchen kan bijvoorbeeld bij Michelberger, een mooi restaurant in een oude fabriek, het eten is niet duur en erg lekker. Niet ver bij jullie hotel vandaan kun je heerlijk lunchen of dineren bij Neni, wel even reserveren van tevoren. Zit daar wat leuks voor jullie tussen?
      Groetjes,
      Marjolein

      Antwoord
      • Berta

        Hai Marjolijn,

        Bedankt voor de goede tips! Al onze avonden zijn nu volgepland.
        We moeten nu nog iets lekkers vinden voor het middageten. Hiervoor willen we het liefst niet gaan zitten in een restaurant, maar liever iets vinden wat we lopend op kunnen eten.
        Nog tips?
        ps; heb jij nog typische ddr bezienswaardigheden die wij kunnen bekijken?

        alvast bedankt!
        Groetjes Berta

        Antwoord
        • Marjolein

          Hoi Berta,

          misschien kun je gaan eten in de Arminiushalle, da’s een prachtige oude historische markthal met standjes waar je voor een snelle lunch terecht kunt. Anders is ook een klassieke Currywurst altijd goed! Als je geïnteresseerd bent in de DDR kan ik absoluut het Tränenpalast, de voormalige Stasi-gevangenis Hohenschönhausen en de tentoonstelling Alltag in der DDR aanraden.

          Groetjes,
          Marjolein

          Antwoord
  7. david

    hoi Marjolein,
    weet jij waar je de lekkerste berliner pfannkuchen kan halen?
    alvast bedankt!

    Antwoord
    • Marjolein

      Ik ben geen grote fan van Pfannkuchen maar dit zijn toch wel de beste (ook volgens mijn collega’s): http://www.baeckerei-ladewig.de/. Sowieso is dit een geweldige traditionele bakkerij waar ze nog veel zelf bakken. Dat is tegenwoordig een zeldzaamheid in Berlijn ;-). En dat in het hartje van Krezberg! Laat het smaken!

      Antwoord
  8. Kelly

    Hoi Marjolein!

    Mijn vriend en ik gaan deze zomer naar Berlijn. Nou vroeg ik mij af of je nog tips hebt voor vegetarische restaurantjes of waar je lekker kunt eten maar wel keus hebt uit vegetarische gerechten :)

    Alvast bedankt!

    Antwoord
    • Marjolein

      Hoi Kelly! Supertof! Voor lunch of ontbijt kan ik Goodies, Rootz en Ohlala aanraden. Je kunt bij deze zaakjes ook heerlijke (vegane) taart krijgen! Momos vind ik erg tof, daar kun je vega dumplings eten. Leuk ook om op een mooie dag te lunchen, je kunt er heerlijk buiten zitten. Bij Chay Village kun je lekker vegetarisch Aziatisch eten. De meeste ‘normale’ restaurants hebben trouwens ook wel vegetarische gerechten op de kaart staan, Berlijn is daarin sowieso wat makkelijker dan Nederland. Neni (mediterraan) en Katz Orange (keuken met lokale producten) vind ik bijvoorbeeld erg fijne restaurants waar je ook goed vegetarisch kunt eten. Cookies Cream is mijn absolute favoriet als het aankomt op de vegetarische keuken. Het is iets luxer (reken op ongeveer €20 voor een hoofdgerecht) maar het is echt een beleving! Je eet in een voormalige club op een verscholen hofje, de inrichting is industrieel en modern. Alle gerechten zijn vegetarisch. Wel even reserveren! Kun je hier iets mee? Groetjes, Marjolein.

      Antwoord
      • Kelly

        Hoi Marjolein!

        Super leuk dat je zoveel tips hebt gegeven! :D
        We gaan zeker bij een paar van die restaurantjes eten :)

        Heel erg bedankt!

        Antwoord
    • Finzend (11 jaar)

      je beschrijft alleen maar alcoholistische dranken!!

      Antwoord
    • Manuela

      Misschien is het al genoemd, maar het heet Bulette en geen Boulette.

      groet Manuela

      Antwoord
  9. dik

    Ben net terug uit berlijn , wist al dat het leuk zou worden , maar wat was het geweldig , wat een wereldstad .

    Antwoord
    • Marjolein

      Wat fijn om te horen dat je het zo naar je zin hebt gehad Dik! Super!

      Antwoord
  10. roos

    hallo,

    Ik moet voor in de Duitse les een taart maken en kan geen leuke recepten vinden weet jij en misschien nog een paar.
    (een schwarzwälder kirsch heb ik al eens gemaakt)

    Alvast heel erg bedankt!!

    Antwoord
    • Marjolein

      Käsekuchen misschien? Da’s een variant op de cheesecake, heel lekker! Via Google kun je genoeg recepten vinden!

      Antwoord
  11. Markus Ettlich

    Berlin ist sicher nicht die Hauptstadt der Bretzeln – das ist München.

    Die Berliner Weisse ist echt zu empfehlen.

    Antwoord
  12. Herman

    Beste Marjolijn, kan ik de Berlijnse currywurst ook als diepvries in de supermarkt kopen? En de saus die er bij hoort ook (niet als diepvries maar in de supermarkt)?
    Ik weet dat er een kraampje is bij Bahnhof Zoo die zijn saus in flessen verkoopt maar dat was in glas en dat is voor de terugreis minder praktisch.

    Antwoord
    • Marjolein

      Hai Herman, oef, da’s een goede vraag. Ik haal mijn Currywurst altijd vers. Volgens mij verkoopt Curry 36 ook voorverpakte Currywursten, grote kans dat ze deze ook uit het vriesvak hebben. Ik zou het daar even proberen als ik jou was! Succes! Groetjes, Marjolein.

      Antwoord
      • D. Visser

        Hallo Marjolein,

        Wij gaan morgen naar Berlijn en hebben een apartement aan de Rheinsbergerstrasse. Weet jij daar in de buurt ook een goed italiaans restaurant of een ander goed restaurant wat je ons kunt aanraden?
        Alvast bedankt!

        Antwoord
        • Marjolein

          I Due Forni! Daar krijg je de heerlijkste pizza’s van Berlijn. Eerlijk toegeven, de bediening is wat nors, maar de pizza’s zijn geweldig. Een stukje verder (maar je kunt er direct met de M10 heenrijden) zit Saporito, mijn absoluut favoriete Italiaanse restaurant in Berlijn. Wel even van tevoren reserveren! En dan het menu nemen, voor €22 heb je een compleet menu. Zalig! Katz Orange is ook erg goed (moderne Duitse keuken), kun je wandelend af vanaf de Rheinsbergerstraße. Veel plezier!

          Antwoord
          • D. Visser

            Dank je wel! De m10 is dit een tramlijn?

          • Marjolein

            Klopt, dat is een tramlijn. Sorry, dat had ik er wel even bij kunnen zeggen ;-).

  13. Charlotte

    Hoi Marjolein,

    Dank voor alle tips op dit blog. Heel leuk om te lezen!

    Even een vraagje. Een tijd geleden las ik hier een stuk over een restaurant waar je je nog echt in Oost-Berlijn waant. Zowel qua inrichting als qua keuken (Duits – uiteraard). Het eten zou er prima en betaalbaar zijn. Dit werd door meerdere bezoekers van je blog bevestigd.

    Weet je toevallig welk restaurant ik bedoel?

    Alvast bedankt voor je reactie.

    Hartelijke groet,
    Charlotte

    Antwoord
    • Marjolein

      Ik denk dat je Osseria bedoelt. Komt dat je misschien bekend voor? Veel plezier alvast! Groeten, Marjolein.

      Antwoord
  14. Claudine gorissen

    Hallo, op 18 april komen wij naar Berlijn! Wij logeren in het H10 hotel aan de Joachimstaller strasse. Nu is mijn vraag tot welke wijk behoord dit, en zijn er leuke Europese restaurants in de straat of buurt?

    Mvg,
    Claudine

    Antwoord
    • Marjolein

      Hai Claudine, het hotel bevindt zich midden in de wijk Charlottenburg. Je zou bijvoorbeeld bij Neni kunnen eten, een superleuk restaurant met gaaf uitzicht over de stad. Daarna doe je een drankje bij de Monkey Bar. Wel even reserveren van tevoren! Veel plezier! Groetjes, Marjolein

      Antwoord
  15. Theo Meijer

    Ze hebben nu ook frieten met mayonaise in Duitsland.

    Antwoord
  16. Lidia

    Hoi Marjolein, leuke blog heb je.
    Ik had eigenlijk 2 vraagjes nog of 3 eigenlijk
    Wij komen naar Berlijn op 11 mei met de wagen en logeren dan 1 eek in “Concorde hotel am studio in Charlottenburg.

    Hebben we zo’n milieuvignet nodig om Berlijn binnen te rijden? want de wagen zouden we wel stallen aan het hotel de rest van de week en met de Berliner Card/openbaar vervoer verder werken.

    In welke zone van openbaar vervoer ligt ons hotel eigenlij?

    en dan nog dien je echt van te voren te reserveren voor de “Reichstag” of kan je ter plaatse toch nog een kaartje kopen?

    Dank je voor je reactie

    Antwoord
    • Marjolein

      Hallo Lidia,

      bedankt voor je reactie! Nee, je hebt geen milieusticker nodig. Ik zie dat het hotel net buiten de ring ligt. Scheelt weer! Het hotel ligt net in zone B van het openbaar vervoer. Voor de Reichstag kun je online reserveren (bekijk deze pagina voor meer informatie). Zonder reservering kom je de Reichstag niet binnen! Veel plezier in Berlijn!

      Groetjes,
      Marjolein

      Antwoord
  17. Marianna

    Mijn Oma was Duitse en maakte geregeld Reibekuchen. Zij deed er altijd uien in naast de genoemde ingrediënten die hier vermeld staan,en dan zijn ze pas echt heerlijk. Maak ze nog geregeld zelf op deze wijze.

    Antwoord
  18. Annemiek

    Leuk blog, nog even kijken waar ik dit weekend nog meer heen ga in Berlijn.

    Antwoord
      • ria

        Hallo Marjolein,
        wij gaan vlg. week met z’n drieen naar Berlijn en willen graag de Reichstag bezoeken. Wat raad jij aan qua tijdstip en reservering etc.?
        dank voor je leuke blog

        Antwoord
        • Marjolein

          Qua reservering zou ik zo snel mogelijk reserveren. Soms, vooral tijdens vakanties en weekenden, is de koepel al weken van tevoren volgeboekt. Dan maakt de tijd niet zo veel uit, als je je reservering binnen hebt dan kun je sowieso naar binnen. Bij daglicht is het uitzicht erg mooi omdat je vanaf de Reichstagkoepel veel Berlijnse bezienswaardigheden kunt zien maar ook tijdens de zonsondergang is een bezoekje aan te raden. Hoe dan ook, ik wens je veel plezier in Berlijn en in de Reichstag!

          Antwoord
  19. Juul Kersemakers

    Hoi Marjolein!

    Misschien is het al genoemd in eerdere reacties, maar het woord Eisbein deed mij denken aan het Nederlandse ‘ijsbeentje'(voetballersjargon voor een flinke stoot tegen het bovenbeen).
    Ik heb het even gegoogled en kwam bij het volgende resultaat:

    Varkensham
    De naam schijnt van het dijbeen van een varken af te komen. Het dijbeen van een varken wordt ijsbeen genoemd, vanwege het bot wat nog in de ham kan zitten. Dit wordt volgens oud gebruik nog bij de erwtensoep genomen. De symptomen van een ijsbeentje lijken hierop, een harde schijf in het dijbeen maar dan van een mens.

    Ik ben gek op dit soort trivia :)

    Antwoord
    • Marjolein

      Hai Juul! Dat wist ik nog niet! Wat een leuke aanvulling zeg. Dankjewel! :)

      Antwoord
  20. bebel

    hé marjolein, ik zat maar te zoeken en opeens vind ik jouw blog. super zeg! nu kan ik eindelijk verder gaan met dat werkstuk, ik was al een beetje in paniek. je hebt een superblog!

    grt. Bebel

    Antwoord
    • Marjolein

      Hoi Bebel,

      wat goed zeg! Succes met je werkstuk!

      Groetjes,
      Marjolein

      Antwoord
  21. Pand.

    “De fout die altijd wordt gemaakt is te zeggen “ich bin ein Berliner“, waarmee je eigenlijk zegt dat je de lekkere Berlijnse lekkernij bent in plaats van een inwoner van Berlijn. Als je wilt zeggen dat je een inwoner van Berlijn bent zeg je namelijk “ich bin Berliner(in)“, de uitspraak van Kennedy was toentertijd dan ook erg grappig.”

    Dat is een populaire misvatting. De uitspraak “Ich bin ein Berliner” was volledig juist. De misvatting is ontstaan in Amerikaanse media.

    Antwoord
    • Pand.

      Taalkundig was ‘Ich bin ein Berliner’ dus correct en omdat de benaming ‘Berliner’ voor de Pfannkuchen in die tijd nauwelijks bekend was is het ook om die reden niet fout.

      Antwoord
  22. Sally De Ridder

    eej,

    ik zou een presentatie moeten geven over Duitsland.
    wat ik hier nog over zou moeten weten is

    1. wat zijn de waarden en normen in Duitsland
    2. wat zijn de immateriële erfgoederen van Duitsland
    3.wat zijn de leefgewoontes in Duitsland.

    ik hoop dat u mij hier mee kunt helpen want ik vind hier niks of niet veel over

    groetjes en alvast bedankt

    Antwoord
  23. Miranda

    Beste Marjolein,

    Wat heb je toch een geweldige blog!

    Vorig jaar zijn wij voor het eerst in Berlijn geweest en hebben toen ook veel gehad aan je blog!
    We hadden toen een hotel in Friedrichshain, en we zijn het helemaal eens dat dit een super leuke wijk is, en we hebben vooral genoten van de Simon Dachstrasse, was op 10 minuten fietsafstand van ons hotel, dus perfect als je lekker wil eten en daarna nog even door wil!
    Nu gaan we over een week weer, nu met 4 andere mensen, en we hebben nu een hotel op de Brandenburgische strasse.
    We willen graag net als vorig jaar weer lekker alles op de fiets doen.
    Via google maps zag ik dat het toch wel zo’n 3 kwartier fietsen is vanaf het hotel naar de Simon Dachstrasse.
    Heb jij misschien een tip voor een vergelijkbaar straatje meer in de buurt van ons hotel?

    Alvast hartelijk dank!!

    Miranda

    Antwoord
    • Marjolein

      Hoi Miranda,

      ik moest even in Google Maps kijken maar jullie zitten inderdaad helemaal aan de andere kant van de stad. Het deel waar jullie nu zitten is iets minder “bruisend”. In het weekend moet je overdag zeker even het Pruisenpark inlopen, daar maken Thaise dames allemaal lekkere gerechten die ze verkopen. Heel gezellig en heel lekker! Het dichtst in de buurt zit de Akazienstraße (de wijk Schöneberg), hier zitten ook enkele leuke cafeetjes en restaurantjes. Mijn tip: to beef or not to beef (je moet wel van vlees houden).

      Groeten en veel plezier,
      Marjolein

      Antwoord
  24. Kailash

    Hoi,
    Ik moet een presentatie geven over de culturen van Berlijn. Ik heb voor het eten gekozen. Weet u toevallig iets, behalve de Berliner bol, nog een etenswaren met een Berlijnse geschiedenis?

    Groetjes Kailash

    Antwoord
      • Herbert Beld

        Natuurlijk met het geweldige nummer van Herbert Grönnemeijer: “Currywurst” hilarisch en leuk om te luisteren

        Antwoord
  25. Gail

    Bedankt voor de info.
    Voor het eerst over 2 weken ga ik naar Berlijn om daar de verjaardag van mijn partner te vieren. Ik zou hem ook willen verrassen met een heerlijk restaurant op zaterdagavond.
    Leuk, hip, trendy en niet te duur (!)
    Zou je mij eventueel een tip kunnen doorgeven? Echt iets een beetje bijzonder als het kan!

    Super bedankt, gr Gail

    Ps Je blog is super leuk en informatief , dank.

    Antwoord
    • Marjolein

      Hallo Gail,

      hierbij een paar suggesties, zijn allemaal mooie en moderne restaurants met een bijzondere sfeer en menukaart. Ruim van tevoren reserveren is bij allen aan te raden!

      La Soupe Populaire (mijn favoriete restaurant in Berlijn)
      Glass (hier heb ik ook eens mijn verjaardag met een goed diner gevierd)
      Neni Restaurant in het 25hours hotel (geweldig uitzicht over de Zoologischer Garten)
      Lokal
      Sage Restaurant

      De prijzen bij deze restaurants liggen ongeveer rond de €50 voor een menu. Past dat bij je voorstelling?

      Groetjes en veel plezier!
      Marjolein

      Antwoord
  26. René Stuart

    beste Marjolein,

    Een fijne informatieve website! Complimenten.

    Wij gaan aanstaande donderdag(19juni) naar Berlijn.
    Met de trein komen we donderdag avond rond 23:08 uur aan op Berlijn Banhhof.
    Vandaar moeten wij nog naar ons hotel om de nacht te rusten om dan 2 volle dagen Berlijn te gaan bekijken.
    Mijn vraag:
    waar kunnen we daar zsm een taxi vinden?

    groeten René

    Antwoord
    • Marjolein

      Beste Rene,

      taxi’s staan eigenlijk altijd voor de hoofdingang van de stations, meestal ook goed aangegeven op het station zelf. Ik weet niet op welk station je aankomt, maar op Berlijn Hauptbahnhof bijvoorbeeld staan altijd wel taxi’s.

      Veel plezier in Berlijn!

      Antwoord
      • Jos

        Gewoon even een bericht om te laten weten hoe informatief en veelzijdig dit blog is; ik tip mensen altijd om hier hun info te zoeken wanneer ze naar Berlijn gaan.

        Antwoord
  27. Nathalie

    Hoi hoi..

    Wij gaan vrijdag naar Berlijn.. weet jij ook nog een gezellig kroegje waar we de wedstrijd van het Nederlands Elftal kunnen gaan kijken. By the way… SUPER blog..

    Antwoord
    • Marjolein

      Hi Nathalie,

      ik denk dat mijn reactie ietwat laat is (sorry, vakantie) maar bijna elke bar zendt de wedstrijd uit. Bijzonder leuke plekken zijn:
      – De Nederlandse bar Linda Carell
      – Met Berlijnse sfeer in Biergarten Prater
      – Vanuit je strandstoel voetbal kijken Pirates Beachbar
      – De plek waar veel Nederlanse Berlijnsers samen komen, de WM Beach Arena (Mexaxa Bay)

      Hoop dat jullie het leuk hebben gehad in Berlijn!
      Marjolein

      Antwoord
  28. Hilda

    Ik wil een leuk uitje onder de aandacht brengen wat hier niet mag ontbreken. De site http://www.dwarsdoorberlijn.nl is een aanrader.
    Wij hebben hier voor begin april een fietstocht Het andere Berlijn geboekt. Sido heeft heel veel verteld en veel laten zien van o.a. het oude vliegveld Tempelhof en Kreuzberg. Je ziet mooie plekken waar je anders niet komt. Sido heeft veel kennis van de geschiedenis van Berlijn en kan er beeldend over vertellen. We hebben in ongeveer 4 uur echt een prachtige route afgelegd.
    Grote aanrader !!!!

    Antwoord
  29. Marlies

    Hallo, we gaan volgende week 4 dagen met mijn vader van 94 jr. naar Berlijn. Ik wil mij zo goed mogelijk voorbereiden. Met dit blog heb je me ontzettend geholpen. Complimenten.
    We logeren in Ibis an der Oper . Met welke lijn komen we in het centrum? Moet je bij aankoop Kleingruppenkarte op het scherm ook aangeven met hoeveel personen je reist?

    Antwoord
    • Marjolein

      Met 94 nog naar Berlijn, gaaf! Maar een goede voorbereiding is dan inderdaad wel handig. Het metrostation Deutsche Oper (U2) is op loopafstand van jullie hotel. Deze lijn brengt je in zowel het Oost-Berlijnse centrum (Alexanderplatz), als ook het West-Berlijnse centrum (Wittenbergplatz). Je hoeft bij de kaart niet aan te geven met hoeveel personen je reist. Als er controle is dan laat je de kaart gewoon zien en je laat weten wie er op de kaart reizen. Veel plezier!

      Antwoord
  30. Tom De Ruyte

    Beste Marjolijn,

    Allereerst van harte gefeliciteerd met je fantastische blog, echt schitterend!

    Wij vertrekken over twee weken naar Berlijn en hadden nog een paar vraagjes:
    1) Wij zijn grote liefhebbers van Mexicaanse restaurants, kent u een paar goede?
    2) Idem voor typische theehuisjes of Teestubes?
    3) Idem voor Belgische biercafés of Bierhallen…?
    4) Een restaurant waar je lekkere sushi kan eten, maar aangezien mijn vriendin dit niet lust, er ook nog andere dingen te verkrijgen zijn…
    5) Is het Sovjetmonument in Treptower Park echt de moeite? En hoe is dit met de metro best te bereiken?

    Alvast hartelijk bedankt!!!

    Antwoord
    • Marjolein

      Dankjewel Tom!

      Hier mijn suggesties op jouw vragen:
      1) Er zijn niet echt veel goede Mexicaanse restaurants in Berlijn (helaas). Zelf ben ik fan van Dolores en van NHE.burritos (No Hablo Espanol), maar dat zijn meer tentjes voor een snelle burrito. Taquería Ta’Cabrón in Kreuzberg is ook de moeite waard.
      2) Een bijzonder theehuisje is de Tadschikische Teestube, een echte Oosterse ervaring. Bij Cafe Solvey kom ik ook graag voor lekkere thee en wat zoets erbij.
      3) Bij Linda Carell in Prenzlauer Berg hebben ze veel Belgische bieren, het is nog eens een gezellige bar ook.
      4) Mijn favoriete sushirestaurants in Berlijn zijn Sasaya, Miyaki, Musashi en Mikoto (de laatste vooral voor de lunch op het zonnige terras, hier hebben ze ook veel niet-sushi gerechten).
      5) Dat is natuurlijk heel persoonlijk. Ik vind van wel! Het is erg indrukwekkend om dit enorme monument te zien, zeker als je bedenkt dat er nog veel andere grote Russische monumenten in Berlijn staan. Met de S-Bahn uitstappen bij station Treptower Park, vanaf daar is het nog 10-15 minuten lopen ongeveer.

      Veel plezier!
      Marjolein

      Antwoord
  31. Valentina

    Leber Berliner Art, Königsberger Klopse, Falscher Hase, Bismarckhering, Rollmopps? Was je nooit bij een echt berlijnse familie thuis? Berliner Luft, Erbsenpurree… ik vrees ik ga verhongeren als vegetarier in Berlijn.
    Maar er zijn dus nog veel meer gerechten dan die boven staan

    Antwoord
  32. ikkaaa

    wat heb jij een leuke blog echt heeul goed ik kan jou informatie goed gebruiken voor mijn spreekbeurt!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

    Antwoord
  33. Cira

    Oh ja de doner komt uit Berlijn, kan ik moeilijk geloven:) Maar ja ik verhuis er over een maand nu weet ik wat ik kan verwachten!

    Antwoord
  34. sebas

    Je moet je artikel een beetje nuanceren…
    Curry 36 is ok, maar Konnopke´s vinden veel mensen beter.. (oost-west ding)
    ook dat je Berliner schrijft boven het stukje over pfannkuchen is niet Berlijns. (je zegt het dan later wel, maar in berlijn moet je geen berliner bestellen)
    Het is wel een leuk stukje hoor, maar als je onze landgenoten over berlijn verteld, moet het ook allemaal kloppen ;)

    Antwoord
    • Marjolein

      Ik geef mijn mening op mijn blog, en ik vind Konnopke’s overrated en daarom noem ik deze tent niet. Doe mij Curry 36 maar, smaakt me veel beter en is naar mijn mening écht de beste Currywurst van Berlijn. Andere meningen zijn natuurlijk welkom in de reacties maar om nou te zeggen dat het onwaarheden zijn is ook niet helemaal waar ;).

      Antwoord
      • sebas

        Ok Marjolein, als jij dat vind mag jij dat natuurlijk schrijven op jouw blog! Maar als je schrijft “de beste curryworst koop je daar” dan vermom je je mening als een feit ;)
        Ik eet zo af en toe ook graag een currywurst en Konnopke’s en Curry36 smaken me precies hetzelfde.
        Wel zijn veel Berliners (afhankelijk van oost of west) fel voor of tegen de een of de ander…

        Verder succes met je blog, je schrijft leuk.

        Antwoord
        • Ronald

          Ben ik absoluut niet met je eens Sebas dat ze beide gelijk smaken. Juist niet zelfs. Vind persoonlijk Konopke het fijnst maar alles is persoonlijk.
          Wil Witty’s en Curry Baude graag uitproberen de volgende keer.

          Antwoord
          • Marjolein

            Ik moet mijn mening wel iets bijstellen na een vervolgbezoek aan Konopke… Het is er toch wel erg lekker! Ik zal dit artikel even aanpassen. Curry Baude is inderdaad ook erg goed!

  35. Harm.J.J.Spier

    ik ben op zoek naar het autentieke recept van Schweinehaxe of eisbein.
    ik maak het dan wel klaar volgens een zelfverzonnen recept.
    ik heb het in duitsland een keer gegeten en dat smaakte echt anders.
    wie kan mij helpen aan het originele recept.
    verder wens ik jullie heel veel succes met deze site

    Antwoord
    • Hans

      Schweinshaxe ( varkensschenkel)
      Even Smulweb geraadpleegd…..

      http://www.smulweb.nl/recepten/819870/Schweinshaxe-varkensschenkel

      Het varkenspootje of de varkensschenkel in in combinatie met zuurkool en aardappelpuree een typisch Duitse specialiteit. In Beieren bereidt men dit deel van het varken in de oven en noemt men het ′Schweinshaxe′; in het Rijnland heet hetzelfde gerecht ′Hammchen′ en wordt het zonder bijgerechten gegeten – die worden vervangen door een beetje mosterd en een ′Roggelchen′, een klein kruidig roggebroodje.

      Bereidingstijd: Langer dan 2 uur
      Gang:Hoofdgerecht
      Keuken:Duitse keuken
      Smaak:Hartig
      Techniek:Braden in oven
      Soort gerecht:Hoofdgerecht
      Ingrediënten
      1 grote ongepekelde varkensschenkel, zout, 1 grote ui, 1 winterwortel, komijn, peperkorrels, zetmeel, eventueel bier

      Voorbereiding
      De oven voorverwarmen op 180 graden.

      Bereidingswijze
      De schenkel afspoelen, droogdeppen en met zout inwrijven. In een braadpan leggen, er ca. 1/4 l kokend water over gieten en in de voorverwarmde oven schuiven.
      Ca. 2 uren bakken, eventueel heet water toevoegen.
      De ui pellen en snijden, de wortel schoonmaken en in plakken snijden. De groenten en de kruiden 30 minuten voor het einde van de baktijd aan de schenkel toevoegen. In de laatste 10 minuten de schenkel met koud zout water of bier bestrijken, zodat de zwoerd knapperig wordt.
      Voor de saus het braadvocht met water mengen, zeven en enigszins met zetmeel binden. Met zout op smaak brengen.

      Serveertips
      Met zuurkool serveren.

      Antwoord
  36. Gerard van der Leeuw

    Eisbein moet je geproefd hebben! Het heet in het Nederlands gewoon hamschijf en er is niets afschrikwekkends aan. Je moet gewoon het laagje vet met vork en mes verwijderen en dan vind je het heerlijkste ham-achtige varkensvlees dat je je maar kunt bedenken. Je vindt Eisbein trouwens in heel Duitsland wel op de kaart staan, zeker in traditionele bierlokalen (daar eet je meestal het goedkoopst en het lekkerst…..). Gewoon proberen dus! Met zuurkool, mosterd en etwetenpuree. Aan een portie heb je dagen genoeg….

    Antwoord
    • jeannic (ook hammetje - in het Frans "jarret") is gewoon subliem! Ook in Oostenrijk bijna overal te verkrijgen.

      Eisbein

      Antwoord
  37. Willem Ras

    Bedankt voor de vele en goede info, ga volgende week voor het eerst naar Berlijn.

    Antwoord
  38. Rodney

    Wat mij vooral opviel aan Berlijn – en dit is tevens een groot contrast met Nederland, mijns inziens – is dat er werkelijk overal gezopen wordt. Op het treinstation, metrostation, IN de metro, IN de trein, gewoon op straat, menigeen heeft een halve liter gerstenat in de hand. En dan heb ik het niet over alcoholisten of junks, echt allerlei alooi doet zich tegoed aan een grote fles pils.

    Antwoord
  39. Jolke

    Rixdorfer b.v. was helemaal niet het nationale drankje in de DDR aangezien Rixdorf in het westen van Berlijn ligt. De rode Fassbrause (en dan niet door Rixdorfer geproduceerd maar eerder van de VEB Getränkewerke in o.a. Leipzig) was in sommige Bündesländer in de voormalige DDR verkrijgbaar maar niet per definitie of altijd. Laatste noot in deze reactie: Bionade is danwel veel verkrijgbaar maar Club Mate wordt veel meer verkocht en gedronken in Berlijn

    Antwoord

Trackbacks/Pingbacks

  1. Tag der Deutsche Einheit - berlijn-blog.nl - [...] feest is tevens het perfecte oord als je wat Duitse eetcultuur wilt mee pikken want het is een uitgelezen…

Reactie verzenden

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Nieuwsbrief

Nieuwsbrief

Meld je aan voor mijn maandelijkse nieuwsbrief en onvang de laatste updates en exclusieve Berlijntips gratis in je inbox.

Je hebt je nu aangemeld voor de BerlijnBlog nieuwsbrief. Dank je wel!

Pin It on Pinterest

Share This