Stopt Berlijn ten oosten van de Müggelsee? Zeker niet! Ondanks dat deze hoek onder Berlijnbezoekers niet heel bekend is, is ook in het verre oosten van Berlijn nog genoeg te ontdekken. Met de fiets ging ik op ontdekkingstocht door dit idyllische stuk natuurrijk Berlijn. Ik nam de kleinste veerboot van Berlijn, bezocht één van de meest traditionele visrokerijen van de stad en fietste langs de grachten van nieuw Venetië. De route deel ik uiteraard met jullie in dit artikel!

Mijn fietstocht langs de Müggelsee en door Klein Venedig

Hou je van bos? Van biertuinen? Van een dorpse sfeer? Dan is deze fietsroute iets voor jou! Langs deze fietsroute zie je een landelijk Berlijn, dat voor mij voelde als vakantie in eigen stad. De route eindigt in het Brandenburgse dorp Erkner.

Beginpunt: S3 Friedrichshagen (zone B)
Eindpunt: S3 Erkner (zone C)
Lengte: 17,6 kilometer
Duur: 1 uur (pauzes, stops en oversteek met de pont niet meegerekend)
Mijn fietsroute: link naar Google Maps
Mijn fiets nam ik mee in de S-Bahn. Een kaartje voor je fiets kost voor een enkele reis AB: € 1,90, voor een enkele reis ABC: € 2,50.

Mijn stops:

Friedrichshagen ❯ Müggelsee ❯ Pont F24 ❯ Neu-Venedig ❯ Erkner

Friedrichshagen

Berlijnse wijk met kunstenaarsflair uit de 19e eeuw
Adres: Bölschestraße is de centrale dorpsstraat
OV: S3 Friedrichshagen

Mijn fietstoer start ik vandaag in de Bölschestraße, de centrale dorpsstraat van Friedrichshagen. Door het dorpse karakter van de wijk voelt het eigenlijk helemaal niet alsof je een fietstocht door de metropool Berlijn maakt. Mooi om te zien vind ik dat, die veelzijdigheid van de Berlijnse wijken. In de Bölschestraße zijn veel kleine boetiekjes gevestigd maar ook de nodige traditionele bakkerijen, slagers en bloemenwinkels. Op het dorpsplein vindt op maandag, woensdag, vrijdag en zaterdag ook nog een schattige weekmarkt plaats, waar je bijvoorbeeld heerlijke honing uit de regio kunt kopen. Tel daarbij op dat er onwijs veel mooie Altbau te spotten is en je hebt een mooi fotomotief!

Friedrichshagen staat bekend als een oud kunstenaarsdorp en haar geschiedenis gaat terug tot 1753, het jaar waarin het kolonistendorp Friedrichsgnade werd gesticht door de Pruisische koning Frederik II. In het dorp woonden toen voornamelijk katoenspinners uit Bohemen en Silezië, die hun geld in de zomer verdienden als katoen- en zijdespinner en in de winter als bezembinder. In de 19e eeuw kwamen steeds meer intellectuelen naar het dorp Friedrichshagen omdat het een rustgevende en natuurrijke omgeving was, niet ver bij de stad Berlijn vandaan. De flair die de schrijvers, kunstenaars en wetenschappers mee naar Friedrichshagen hebben gebracht, hangt er altijd nog een beetje.

Müggelsee

Het grootste meer binnnen de Berlijnse stadsgrenzen
Adres: Strandbad Müggelsee, Fürstenwalder Damm 838
OV: Tramhalte Strandbad Müggelsee (tram 61 vanaf S Friedrichshagen)

Als je de Bölschestraße uitfietst, kom je vanzelf uit bij de noordwestkant van de Müggelsee uit, het grootste meer van Berlijn. Langs de oevers bevinden zich enkele fijne biertuinen, waaronder bij de Berliner Bürgerbräu, de oudste nog actieve brouwerij van Berlijn. Prima plek voor de eeste pauze!

Ik wil helemaal naar de andere kant van de Müggelsee fietsen en om de route langs de zuidoevers van het meer te kunnen vervolgen, moet ik mijn fiets door de Spreetunnel tillen. De Spreetunnel werd in 1927 geopend als alternatief voor het toenemende ferryverkeer over de Müggelsee. Daarmee was de Spreetunnel de eerste betonnen tunnel in Duitsland. De 120 meter onder de grond zijn niet alleen heel praktisch maar ook heel donker, kil en klam. Als de tunnel niet kaarsrecht zou zijn, zou ik verwachten dat er achter elke hoek een vleermuis of moordenaar zou schuilen, haha! Gelukkig verschijnt er snel licht aan het einde van de tunnel en sta ik binnen de korste keren in een gevoeld sprookjesbos: het Müggelwald.

Langs de gehele zuidkant van de Müggelsee is een fietspad aangelegd en het is zo rustgevend om hier lekker door het bos te fietsen, met af en toe een mooie blik op het meer. In tegenstelling tot de meeste andere Berlijnse meren zijn er weinig strandjes. Wel kun je onderweg een boottour maken, een Fischbrötchen eten bij Biergarten Rübezahl of een kleine omweg maken om de Müggelturm te beklimmen voor een prachtig uitzicht over het natuurgebied. Pas zodra ik de Kleiner Müggelsee bereik, een aftakking van de Großer Müggelsee aan de oostkant van het meer, kom ik een strandje tegen. Het is dan ook wel gelijk een heel mooi strand met vrij toegang tot het water. Een idyllisch plekje waar ik even een duik in het heldere water van de Müggelsee neem.

➤ Meer weten over de omgeving Müggelsee? Bekijk dan ook mijn artikel over een herfstige wandeling in het Müggelwald

Pont F24

De enige roeiboot in Duitsland die dienst doet als veerboot
Adres: aan de Müggelspree ten oosten van de Müggelsee (link naar Google Maps)
OV:
– Spreewiese in Müggelheim, S3 Köpenick en dan bus X69 naar halte Odernheimer Straße
– Kruggasse in Rahnsdorf, S3 Rahnsdorf en dan bus 161 naar halte Grünheider Weg
Goed om te weten:
– Vaart alleen in weekenden tijdens het zomerseizoen

Wederom moet ik het water oversteken. Dit keer niet door een smoezelig tunneltje, maar met de kleinste veerboot van Berlijn: de F24. In slechts 12 roeislagen brengt de 60-jarige kapitein Roni Kebelmann zijn passagiers naar de overkant. Voor de prijs van een regulier OV-ticket. Een van de leukste dingen die ik de afgelopen maanden heb ontdekt en echt al een ervaring op zich! Het kleine roeibooitje, de norse kapitein, de kneuterige aanlegplaats, de landelijke omgeving. In één woord: fantastisch!

➤ Meer weten over de F24? Ik schreef eerder al over mijn liefde voor de kleinste veerboot van Berlijn

Eenmaal aan de overkant aangekomen, komt de geur van vers gerookte vis je al tegemoet. Dat komt van het Alten Fischerdorf Rahnsdorf, de enige overgebleven visserij aan de Müggelspree. Andreas Thamm vist al sinds 35 jaar in de Müggelsee en verkoopt zijn vis in de buurt. In de biertuin kun je een verse vis uit de rookoven bestellen en deze onder het genot van een ijskoud pils (een halve liter voor € 1,50, waar vind je dat nou nog?) en een idyllisch uitzicht over de Müggelspree oppeuzelen. Als je hier geen vakantiegevoel van krijgt weet ik het niet meer!

Neu-Venedig

Een beetje Giethoorn (of zoals de Duitsers zeggen: Venetië) in Berlijn
Adres: tussen Fürstenwalder Allee en Rialtoring
OV: Bushalte Schönblicker Straße (bus 161 vanaf S3 Erkner)

6 kanalen en 13 bruggen vormen samen het Neu-Venedig (nieuw Venetië) van Berlijn. Een idyllische woonwijk die wordt doorkruist door waterwegen, waar kleine yachten, roeiboten en kano’s varen. Alsof je ineens een andere wereld binnenstapt! Of eigenlijk moet ik zeggen twee werelden: een wereld op het land met schattige huisjes en een wereld op het water waar meer verkeer langskomt dan door de straten.

Terwijl ik over de bruggetjes fiets en neerkijk op het water voel ik me even helemaal in Giethoorn. Op geen enkele andere plek in Berlijn kun je zo dichtbij het water wonen en liggen er zoveel aanmeerplaatsen. Geen wonder ook dat elke Berlijner die hier woont een eigen bootje aan de kade heeft liggen (#goals!). Ook als buitenstaander kun je een bootje huren en door de kanalen varen, voor de échte Venetië-ervaring. Als alternatief is het ook een leuk stukje Berlijn om te fietsen of te wandelen, en vervolgens bij de gelijknamige Biergarten wat te drinken (Gaststätte Neu-Venedig, Finkenweg 348).

Oorspronkelijk was dit gebied tussen Rahnsdorf en Hessenwinkel een moerasgebied. Vanaf de jaren ’20 is er begonnen het water langs de Spree-oevers door middel van kanalen af te voeren waardoor er een mooi eilandenlandschap ontstond. Het gebied werd geliefd om te watersporten en later werden er ook woningen gebouwd. Zo ontstond in 1926 Neu-Venedig, een woonwijk vol zomerhuisjes.

Erkner

Een plaats in Brandenburg, net buiten de stadsgrenzen van Berlijn
Adres: rondom de Friedricshstraße (de hoofdstraat van Erkner)
OV: S3 Erkner

Erkner ligt net buiten de Berlijnse stadsgrenzen. Ja, de naam Erkner ken ik als eindstation van de S3, maar afgezien daarvan wist ik eigenlijk bar weinig van de kleine provinciestad. Mijn eerste kennismaking in Erkner begon met een uitbundig dorpsfeest vol kermisattracties en snoepkramen. Geen liefde op het eerste gezicht dus maar gelukkig was er meer te ontdekken. Zo is Erkner omringd door prachtige meren en bevinden zich er twee interessante monumenten in de stad, een monument voor de slachtoffers in de Eerste Wereldoorlog en een monument voor de omgekomen Russische soldaten van het Rode Leger. In de omgeving bevinden zich nog tientallen van zulke monumenten om de omgekomen Russische soldaten tijdens de Slag om Berlijn te begraven en te eren (➤ dit is een handige kaart waar alle Russische monumenten opstaan). Ondanks dat deze monumenten lang niet zo groot zijn als de bombastische gedenkplaatsen in Tiergarten, Treptow en Pankow, vind ik deze monumenten telkens weer indrukwekkend om te zien.

Voor ik er erg in heb, arriveer ik bij station Erkner en neem ik de S-Bahn terug naar Friedrichshain. Een paar haltes met de trein en tada, sta je ineens in een compleet andere wereld. Dát is ook precies wat ik zo leuk vond aan deze fietsroute en van het fietsen door de buitenwijken van Berlijn aan sich. Misschien geen bezienswaardigheden die je perse een keer gezien moet hebben in je leven, maar zeker wel een transformatie naar een andere wereld. Een andere wereld binnen de stadsgrenzen van Berlijn die mij mij ware vakantiegevoelens oproept. Ik heb ervan genoten!

Ben jij wel eens door de buitenwijken van Berlijn geweest? En wat was daar jouw meest bijzondere ervaring? Ik ben benieuwd!