Enkele hangars en een stuk braakliggend terrein is alles wat er nog over is van een voormalige luchtbasis in Karlshorst, een wijk die altijd al bekend heeft gestaan om de luchtvaart. De ontwikkelingen begonnen allemaal aan het begin van de 20e eeuw, toen de familie Siemens de opdracht gaf om een luchtbasis te bouwen. De basis, die zowel bekend is onder de naam “Flugplatz Biesdorf” als “Flugplatz Karlshorst”, bestond uit een klein vliegveld en enkele hangars. Later is het terrein door de Nazi’s verder uitgebreid tot militaire basis.
Flugplatz Karlshorst toen
Vrij snel na de opening van het terrein kwam het alweer voor enkele jaren leeg te staan. De nederlaag van het Duitse Rijk en het Verdrag van Versailles (in 1919) dat daarop volgde, verbood Duitsland om verder gebruik te maken van de luchtmacht. In de jaren ’20 ontstonden de plannen om de banden om te toveren in een groot park, maar dit idee is nooit realiteit geworden.
Toen de Nazi’s aan de macht kwamen probeerden ze alle bestaande vliegvelden uit te breiden, waaronder ook de Flugplatz Karlshorst (1936). Er werden betonnen hangars met koepelvormige daken, een vliegveld, een spoorlijn en een scheepswerf uit de grond gestampt. De betonnen hangars uit die tijd bevinden zich nog steeds op het terrein.
Na de Tweede Wereldoorlog kwam de Flugplatz in DDR-grondgebied te liggen. Sommige gebouwen bleven behouden, veel werd afgebroken. Het gebied werd een officiële militaire zone voor het Sovjetleger en was voor DDR-burgers zeer beperkt toegankelijk. Vlakbij het terrein werd het eerste hoofdkantoor van de SMAD geopend (Sovjet Militaire Administratie Duitsland). Veel van de hallen werden gebruikt door de VEB Spezialhochbau, een bouwbedrijf in handen van de Stasi. Hoe andere gebouwen werden gebruikt is niet gedocumenteerd.
Flugplatz Karlshorst nu
Een recentelijke reeks brandstichtingen heeft ervoor gezorgd dat een groot deel van het terrein in as is veranderd, maar er zijn nog een aantal indrukwekkende hangars te bezichtigen. Deze staan ook onder Denkmalschutz (monumentenzorg), maar dat heeft in Berlijn niet zoveel te betekenen. De overgebleven hangars met zijn hoge koepels zijn indrukwekkend om te zien voor zolang ze er nog staan. Er bestaan plannen om ook hier een woongebied te bouwen maar voor zover ik weet zijn er nog geen concrete bouwplannen. Momenteel wordt het terrein omringd door enkele volkstuintjes.
Vlakbij de Flugplatz bevindt zich een Duits-Russisch museum. Dit museum is gehuisvest in de voormalige officierskantine en de moeite waard om te combineren met een bezoekje aan de vervallen Flugplatz.
Flugzeughallen Karlshorst
Adres: Köpenicker Allee, 10318 Berlijn.
OV: S-Bahnhof Berlin-Karlshorst. Vanaf daar kun je lopen naar de luchtbasis.
Lees ook het artikel dat Digital Cosmonaut schreef over de Luftplatz Karlshorst. Zijn blog is sowieso erg aan te raden als je houdt van urban exploring! Nog meer informatie over deze luchtbasis vind je hier.
Er zijn concrete plannen op het militairterrein nieuwe woningen te bouwen. Er zal een nieuwe wijk met 350 huizen ontstaan. Toen ik in begin mei hier was, stond er al een graafmachine en enkele gebouwen zijn al afgebroken. Dus ik neem aan dat alle gebouwen binnenkort gesloopt zijn. Daniel
Van afbraak was toen al sprake, blijkt dus verrassend genoeg vrij snel te gaan. Bedankt voor de update in ieder geval, dan is het voor andere bezoekers niet meer de moeite waard om hier naartoe te gaan. Jammer!
Bijzondere tip om dit complex eens te bezoeken! Een van de foto’s (met koepel en veel kleine raampjes) zou zo een schilderij van Anselm Kiefer kunnen zijn.
Heel interessant, zeker een bezoek waard. Wat ben je in de laatste tijd vrij productief, Marjolein!
PS: De link naar Digital Cosmonaut (bedankt voor deze tip) is niet juist gezet
Groetjes, Daniel
In het Duits-Russisch museum, wat ooit het hoofdkwartier van Maarschalk Zjoekov was, is de Kapitulationssaal te bezichtigen waar in mei 1945 de onvoorwaardelijke overgave van Nazi-Duitsland werd getekend door Generalfeldmarschall Wilhelm Keitel. Zeker een bezoekje waard!