Veel mensen komen naar Berlijn om te fotograferen. Of dat nou professioneel is of voor privégebruik, niemand loopt eigenlijk meer zonder camera rond in Berlijn. En terecht, want Berlijn heeft zoveel verschillende gezichten die zich allemaal uitstekend lenen voor een paar mooie plaatjes. De laatste maanden ben ik hobbymatig (ook voor mijn blog) veel met fotografie bezig en ik vind het onwijs leuk. Daarom wil ik graag mijn amateurtips op het gebied van locaties, apparatuur, architectuurfotografie en perspectieven met je delen. Aanvullingen zijn van harte welkom bij de reacties op dit artikel!
Met apparatuur op stap in de stad
Tegenwoordig hebben we bijna allemaal een smartphone in onze broekzak zitten. Ideaal voor het direct delen van foto’s met het thuisfront maar ook voor het direct bewerken van foto’s. Zelf maak ik net zo graag gebruik van apps zoals Hipstamatic en Instagram als van mijn spiegelreflexcamera.
Licht objectief met een vaste brandpuntsafstand
Als je met een camera op pad gaat is een groothoeklens een fijne buddy in de stad. Zulke objectieven zorgen ervoor dat je ook grote gebouwen in zijn geheel op de foto kunt krijgen. Let op, een groothoek heeft ook een aantal nadelen. Doordat de hoek veel groter is krijg je soms je eigen voeten in beeld of trekken rechte lijnen krom.
Handzaam ministatief
Wat ik zelf extreem handig vind om altijd mee te nemen is zo’n driepotig ministatief (Tripod). Eentje die je kunt inklappen tot zo’n 15 centimeter en die dus altijd in je tas past. Handig voor op vakanties als je ’s avonds mooie foto’s wilt maken, maar wanneer je geen megastatief mee wilt slepen. Ideale tussenoplossing! Een Gorillapod is een variatie hierop maar je hebt dankzij zijn flexibele poten geen vlakke ondergrond nodig. Nog handiger dus!
Tips voor spannende stadsperspectieven
Full-frontals van de Brandenburger Tor zijn er al genoeg gemaakt. Daarom is het leuk om met verschillende invalshoeken en perspectieven te spelen. Een gebouw hoeft helemaal niet altijd in zijn geheel te worden gefotografeerd. Met een telelens kun je het perspectief in elkaar drukken waardoor interessante patronen kunnen ontstaan. Niet direct herkenbare details kunnen ervoor zorgen dat mensen langer naar je foto blijven kijken. Architectuurfotografie biedt je de mogelijkheid om te experimenteren met compositie, alle elementen van belichting, perspectief, framing, balans, symmetrie en lijnenspel komen er in terug. Een leuke uitdaging!
Een paar mogelijkheden op een rijtje:
- Dichtbij, verweg?
Varieer wat met je afstand vanaf het object. Vaak wordt het gehele object gefotogrefeerd, maar het kan ook mooi zijn enkel wat details te fotograferen. Een uitsnijde van enkele details kan soms een heel mysterieus effect geven. - Uitsnijdes
De meest gangbare fotoformaten zijn 4:3 en 3:2 (verhouding tussen de lange en de korte zijde van de foto). Sinds de komst van apps als Hipstamatic en Instagram zie je echter ook steeds meer 1:1 (vierkante) foto´s verschijnen (ik ben fan! Check de Hipstagrams serie op mijn blog). Bij uitzichtfoto´s kan het soms ook erg mooi zijn om panoramafoto´s te maken. Kijk wat het beste bij je object past. - Speel met licht
Schaduwen kunnen een foto zoveel extra dimensie geven, en daar heb je niet altijd speciale lichtapparatuur voor nodig. Fotografeer bij voorkeur wanneer de zon schijnt en zoek naar mooi lijnenspel tussen opject en schaduw, door rondom het object te lopen kun je kijken welke lichtval je het beste bevalt. Vooral wanneer de zon opkomt en ondergaat heb je mooi licht en lange schaduwen. Ook is het licht dan een stuk zachter dan gedurende de dag. Doordat de zon veel lager staat kun je ook de kleuren van de zon in de gebouwen vangen. Zeker in de moderne architectuur, met de strakke architectuur en koude aanblik van de gebouwen, geef je zo een warm contrast aan de foto.
- Door de knieën
Als je erop gaat letten zal het je opvallen dat de meeste foto´s zijn gemaakt vanuit de “sta-positie”, het meest natuurlijke perspectief. Soms kan het echter echt een extra dimensie geven aan een foto wanneer deze dichter bij de grond of juist hoger is gemaakt. Door de knieën dus! - Reflecties
Als je erop gaat letten zie je opeens overal reflecties, en het is leuk om daar mee te spelen. Let extra op plassen water, glazen gebouwen, meren, kanalen, fontijnen, spiegels, etalages etc. etc. Veel opties! Zelf vind ik het gaaf als je door middel van reflectie bijzondere contrasten kunt treffen. Bijvoorbeeld een oud gebouw welke weerspiegelt in een modern kantorencomplex. - Blurry
(Deels) onscherpe zijn niet altijd een blijk van slechte fotografie. Met de komst van Instagram is het zelfs hip geworden om bepaalde delen van een foto onscherp te maken. Je kunt natuurlijk spelen met Instagram, de scherpte/diepte instellingen van je camera (F-waardes) of stel een langere belichtingstijd in (iPhone app “Slow shutter camera”) - Focuspunt
Het object in het midden plaatsen? Saai! In de fotografie wordt vaak de regel van derden gebruikt. Dit houdt in dat het object zich op 1/3 of 2/3 van het beeld “moet” bevinden. Als je een denkbeeldig boter, kaas & eieren beeld schetst betekent het dat het object zich op één van de snijpunten moet bevinden. - Één locatie, vele situaties
Op Twitter kreeg ik een leuke reactie van @Liesdinjens die liet weten de Fernsehturm vanuit verschillende perspectieven in verschillende seizoenen te hebben gefotografeerd. Leuk idee voor fotoseries! - Lijnenspel
De stad leent zich uitstekend voor oefening met lijnenspel. Gebruik muren, gebouwen, wegen of lantaarnpalen om lijnen aan je foto te geven. Door lijnen in je object kun je meer diepte geven aan een foto. - Contrast tussen object en achtergrond
Als je de focus wilt leggen op je object kun je ervoor kiezen om contrast aan te brengen tussen het object en de achtergrond. Dit kan door de achtergrond onscherp te maken (neem een lage F-waarde) maar dit kan ook door de lichtfocus op de achtergrond te leggen. Hierdoor krijg je alleen het silhouet van je object in beeld wat voor een mysterieus effect kan zorgen. Ook contrasten tussen nieuwe en oude architectuur kunnen bijzondere plaatjes opleveren.
Fotografeerlocaties in Berlijn
Met de fiets of wandelend op pad
Te voet zie je het meest in welke stad dan ook. Het geeft je de rust om rustig om je heen te kijken en je ontdekt plekken die je niet ziet als je altijd de metro neemt. Het gewone leven op straat fotograferen vind ik altijd erg leuk, zeker omdat je dit later doet beseffen hoe een stad verandert. Denk maar eens in hoe waardevol foto’s van Berlijn uit de jaren ’80 zijn. Voor in wijken als Prenzlauer Berg, Friedrichshain en Kreuzberg verandert het straatbeeld snel en zie je veel interessante locaties. Omdat Berlijn een grote stad is kan het ook praktisch zijn om langere afstanden te overbruggen met de fiets. Fietsen huren kan voor rond de €10 per dag, voor €12 kun je je fiets meenemen in de trein.
Verlaten oorden
Het is een echte hype geworden om verlaten oorden te bezoeken en te fotograferen in Berlijn, ik doe er zelf ook graag aan mee. De kunst is om oorden te vinden die nog niet zijn geruïneerd of volgespoten met graffiti. Hoewel dat laatste zo zijn charme kan hebben doet het vaak een beetje afbreuk aan de originele sfeer. Interessante locaties om te fotograferen zijn bijvoorbeeld:
- Teufelsberg, een voormalig afluisterstation van de Amerikanen
- Spreepark, een verlaten pretpark met nog vele attracties
- Natürpark Südgelände, een voormalig station waarvan de sporen nog in het natuurpark liggen
- Eisfabrik, een vormalige ijsfabriek uit het tijdperk voor de koelkasten
- Kinderziekenhuis Weißensee, een voormalig ziekenhuis voor babies en kinderen
- Olympisches Dorf, gebruikt voor de Olympische Spelen in 1936 en later door het Russische leger
- Park Tempelhof, Berlijns centrale luchthaven welke nu dient als park
Festival of Lights
Elk jaar in oktober vindt het Festival of Lights plaats, dit lichtfestival heeft een enorme aantrekkingskracht op fotografen. Vele bezienswaardigheden in Berlijn worden met lichtprojecties versierd en voor wat mooie foto’s heb je hier eigenlijk wel een statief nodig om met lange belichtingstijden toch scherpe foto’s te kunnen maken.
Bezienswaardigheden in Berlijn
Berlijn barst van de mooie en bekende plekken. Soms kan het extra leuk zijn om bekende plekken op een bijzondere wijze te fotograferen. Net even een ander perspectief of andere belichting. Zelf vind ik bijvoorbeeld de Reichstagskoepel (zie foto), de Fernsehturm, de Molecule Man, Gedenkplaats Treptower Park en het Weltzeituhr erg fotogeniek. Sommige mensen vinden het ook interessant om begraafplaatsen te fotograferen, dan is de oudste Joodse begraafplaats in Weißensee van Berlijn interessant (“één van de mooiste en grootste Joodse begraafplaatsen van Europa”).
Kijk voor meer tips op mijn pagina bezienswaardigheden in Berlijn.
Uitzichtspunten
Sommige uitzichtspunten in Berlijn zijn ook goed geschikt als locatie. Ik vind vooral locaties mooi waar je niet achter glas staat zoals de Siegessäle of het uitzichtspunt bij Potsdamer Platz. Ook de Berliner Dom biedt een mooi uitzicht over het oude centrum van Berlijn. Omdat de dom niet zo heel hoog is kun je toch goede details vastleggen, of bijvoorbeeld mooie contrasten tussen oud en nieuw zoals op onderstaande foto is te zien.
Graffiti
In Berlijn vind je ontzettend veel graffiti en street art, ook leuk om als leidraad voor een serie foto´s te nemen. Het is soms gewoon leuk om te zien maar toont ook een stukje cultuur. Zo duiken er in Kreuzberg veel agressieve versies op van het ijsbeertje Knut. Puur om te laten zien dat de geboorte van het ijsbeertje teveel gecommercialiseerd werd. Hier vind je meer over graffiti en street art in Berlijn.
Inspiratie
Vooral op Instagram en Facebook heb ik interessante accounts gevonden die Berlijn mooi op de plaat leggen. Deze accounts vind ik interessant om te volgen:
- @aufgetaucht iPhoneography (Facebook)
- Berlinstagram (Facebook)
- JN (Instagram)
Je kunt mij ook volgen op instagram, mijn gebruikersnaam is BerlijnBlog.
Tips, aanvullingen of feedback? Laat je horen bij de reacties :-).
Dag Marjolein,
Wat een geweldige site heb je! Inmiddels kunnen we alle reisgidsen wel overslaan, want hier is alles te vinden.
Je hebt veel meer gemaakt dan via het menu te vinden is. Deze pagina vond ik door te zoeken op “stadsfotografie Berlijn”. Misschien kijk ik er overheen, maar je menu kan me hier niet brengen, toch?
Hai Wiebe, bedankt voor je enthousiaste reactie en wat leuk dat je de weg naar mijn blog hebt gevonden! Ik heb de afgelopen jaren al honderden artikelen geschreven over Berlijn en die zijn inderdaad niet allemaal via het menu terug te vinden. Het enige wat je kunt doen is vanaf mijn startpagina terug navigeren naar oudere artikelen, dan moet je het vanzelf een keer tegen komen ;-). Veel plezier in Berlijn! Groetjes, Marjolein
Zou jij of iemand anders mij kunnen inlichten m.b.t. een week-cursus fotografie in Berlijn. Het gaat mij vooral om samen met anderen te fotograferen onder leiding van iemand die Berlijn heel goed kent. Ik was dit voorjaar op stap met Jutta Engelage (artistravel). Dat was prima.
Dank bij voorbaat voor je reactie.
Met vriendelijke groeten,
Charles Dufour
Een weekcursus? Oef, daar heb ik om eerlijk te zeggen geen ervaring mee! Ik ben groot fan van het blog en de fotografie van Paul Sullivan, hij organiseert ook fotoworkshops in Berlijn maar dan voor een dag. Is dat misschien iets voor jou? http://www.slowtravelberlin.com/tours/improve-your-photography-2/. Groetjes en veel fotografieplezier!
Ook een bijzonderheid van Berlijn die je leuk in alle foto’s terug kan laten komen: iedere straat heeft zijn eigen straatlantaarn….
Er is een vernieuwde Pixl-O-Matic! De app heet nu Pixlr Express en is echt ge-wel-dig!!! :-)
Ik ben toevallig begin november op fotoreis geweest in Berlijn en heb daarover geblogd: http://blog.frescofotografie.nl/persoonlijk/citytrip-berlijn-een-paar-dagen-op-stap/
Ik vind het een fantastische stad en ga zeker nog eens terug.
Gebruikers van Android camfoons kan ik de appjes Pixlr-O-Matic en Vignette aanraden…
Bedankt voor de tip. Deze apps zijn geweldig.
Prachtige foto’s en héle goeie tips! Heb zelf een Canon 350D die ik speciaal voor mijn bezoekjes aan Berlijn weer eens uit de kast heb getrokken. Kan niet wachten tot de volgende keer! Er is nog zoveel dat ik wil zien én fotograferen :-)