Wist je dat Friedrichshain ooit over een industriële haven beschikte? De details daarvan zie je nog veelvoudig terug langs de oevers van de Spree tussen de Oberbaumbrücke en de Elsenbrücke. Het is een stukje Berlijn waar ik de afgelopen jaren steeds meer van ben gaan houden. Een plek waar historische pakhuizen harmonisch naast hypermoderne kantoorgebouwen staan en waar je bovendien heerlijk kunt wandelen langs het water. In deze fotoserie neem ik je mee door de Osthafen en haar geschiedenis.
Osthafen toen
Meer dan een eeuw geleden (1913) werd er een haven aan de Friedrichshainse Spree-oevers geopend. Er werden pakhuizen, loodsen, kades, laadperrons en hijskranen gebouwd om het toenemende scheepsverkeer over de Spree te kunnen verwerken. De locatie aan de toenmalige Berlijnse stadsrand was ideaal: goederen konden eenvoudig via het spoor (Oberbaumbrücke links / Ringbahn rechts) verder worden vervoerd.
Echt heel lang heeft dit stukje Friedrichshain geen dienst gedaan als haven. In de Tweede Wereldoorlog werd 80% van de haven verwoest. Daarna kwam de grens tussen Oost- en West-Berlijn direct op de Spree te liggen. De haven werd onbruikbaar.
Osthafen nu
Van industrie is inmiddels al lang geen sprake meer. In de voormalige pakhuizen zijn mode- en mediabedrijven getrokken en het zijn vooral rondvaartboten die de Spree hier momenteel bevaren. Het toffe van dit stukje Spree is dat het geheel toegankelijk is. Ongeveer 1,4 kilometer lang is de voormalige kade en deze kun je in zijn geheel bewandelen. Een unicum, aangezien de oevers van de Spree langs grote delen in Berlijn zijn volgebouwd. Het zijn vooral werknemers uit de omgeving of omwonenden die hier over het terrein wandelen. Ook ik vind het heerlijk om hier langs het water te kuieren en te letten op de details van de vroegere pakhuizen. De gaten die bombardementen in de Tweede Wereldoorlog hebben achtergelaten worden opgevuld met moderne architectonische hoogstandjes. Het voor Berlijn kenmerkende contrast tussen oud en nieuw, zie je ook in de Osthafen veelvuldig terug.
Omdat ik zelf in de Osthafen werk wandel ik in mijn pauze regelmatig over het terrein. In deze fotoserie neem ik jullie mee!
- Beginpunt: Oberbaumbrücke
- Eindpunt: Elsenbrücke
- Lengte: ongeveer 1,4 kilometer
Blik op de Osthafen vanaf de Oberbaumbrücke.
Een kleine vlonder achter het Universal-gebouw biedt een prachtig zicht op de Oberbaumbrücke. Een van mijn nieuwste favoriete plekjes om een zonnige lunchpauze door te brengen.
De prachtige neogotische Oberbaumbrücke verbindt de wijken Kreuzberg en Friedrichshain met elkaar. Tijdens de Koude Oorlog diende de brug als grensovergang voor voetgangers. Na de Wende is de brug weer compleet gerestaureerd en kun je hier weer per voet, fiets, metro of auto vrij het water overbruggen.
De metrolijn U1 rijdt over de Oberbaumbrücke. Vanuit de U-Bahn heb je een mooi zicht op het water.
Je komt eenvoudig in de Osthafen door aan de Stralauer Allee het terrein te betreden. Dit kan bijvoorbeeld direct aan het begin van de straat (Stralauer Allee 1).
Het eerste gebouw achter de Oberbaumbrücke is het voormalige Eierkühlhaus. In dit pand werden toentertijd bederfelijke producten gekoeld. Nu dient dit pand als kantoor voor Universal. Voor een goedkope lunch kun je de kantine op de begaande grond binnenlopen. Met je schnitzel, salade of sandwich kun je vervolgens plaats nemen op het geweldige terras.
Details van het toenmalige Eierkühlhaus.
Naast het Eierkühlhaus staat een voormalig pakhuis, de Osthafenspeicher. Dit is het gebouw waar ik werk. Vanuit daar heb ik een prachtig uitzicht op de Oberbaumbrücke. De pakhuizen staan onder monumentenzorg en mogen alleen in originele staat blijven behouden.
In totaal boden de pakhuizen 3.000 m² ruimte voor de opslag van graan en andere goederen. Hier konden zo’n 15.400 ton graan en zo’n 10.200 ton andere goederen worden opgeslagen. Daarmee was de haven een tijd lang de grootste van Berlijn. Totdat de Westhafen dat stokje in 1923 overnam.
Naast de Osthafenspeicher staat het futuristische Nhow Hotel (2010). Zowel van buiten als van binnen is het hypermodern. In het – naar eigen zeggen – eerste muziekhotel van Europa kun je een opnamestudio huren of een gitaar bestellen bij de roomservice. Ook het Nhow beschikt over een terras waar je kunt lunchen of een drankje kunt bestellen.
De zwevende suite van het Nhow Hotel blijft gaaf om te zien.
Het Coca-Cola Haus (2013) heeft in stralend Coca-Cola rood een mooi plekje aan de Spree weten te bemachtigen. Hier zetelt het Duitse hoofdkantoor van de Amerikaanse colagigant.
Er wordt veelvuldig gebouwd aan de Mediaspree. Grote kans dat dit terrein er volgend jaar weer heel anders uitziet. De ontwikkelingen gaan de laatste jaren extreem snel in Friedrichshain.
De roze pijpleidingen zijn kenmerkend voor Berlijnse bouwplaatsen. De stad heeft namelijk nogal te kampen met overtollig grondwater dat afgevoerd moet worden.
Een kapitein die zijn boot is vergeten?
Tijdens de Koude Oorlog kwam de Osthafen in de Russische sector in Oost-Berlijn te liggen, de Kreuzbergse overkant kwam in West-Berlijn te liggen. De steigers voor de oevers werden door grenssoldaten bezet die waakten op vluchtpogingen.
Ook de MTV studio’s bevinden zich in een voormalig pakhuis aan de Spree. De pakhuizen kun je van binnen bekijken door je aan te melden voor een plekje in het publiek bij verschillende TV-opnames. Zo zat ik hier al een keer in het publiek bij een optreden van Incubus voor MTV en bij de Duitse late night show Benjamin von Stuckrad-Barre. Leuk om te een keer mee te maken!
Het Labels-Haus waar vooral lokale designers ontwerpen en verkopen. De facade uit groen staal en glas is een echte blikvanger.
De spoorlijnen liggen grotendeels nog te verroesten aan de kade. Ze herinneren aan een heel ander Friedrichshain, een industrieel Friedrichshain van vroeger.
30 meter hoog is de Molecule Man. Je ziet dit stalen kunstwerk al van verre maar hoe dichterbij je bij de Elsenbrücke komt, hoe beter je de details van de drie personen kunt zien. Het kunstwerk symboliseert het kruispunt tussen de West-Berlijnse wijk Kreuzberg en de Oost-Berlijnse wijken Treptow en Friedrichshain. De gaten in het staal staan voor moleculen, waar elk persoon – oost of west – uiteindelijk uit bestaat.
Wil je de Molecule van dichterbij bekijken? Loop dan via de Elsenbrücke naar de andere kant van de Spree.
Hoe verder je verder wandelt richting Elsenbrücke, hoe ruiger en rustiger de kade wordt. Het laatste stuk is vrijwel onbebouwd en bestaat voornamelijk uit beton- en andere afvalresten.
Een rustige plek vol betonresten… Dat klinkt natuurlijk als een walhalla voor graffiti-artiesten. Die hangen hier dan ook graag rond en zorgen steeds weer voor wat nieuwe verf op de muren. Grote kans dat je er een aantal in actie tegenkomt.
Momenteel mijn favoriete graffiti in de Osthafen.
Osthafen
Adres: achter de Stralauer Allee tussen de Oberbaumbrücke en de Elsenbrücke
OV: U Schlesisches Tor (U1) of S Treptower Park
Lijkt het je leuk hier eens rond te wandelen? Of ben jij al eens in de Osthafen geweest?
Voor iedereen die in het Michelberger (of ergens in de buurt) verblijft op de vroege zomeravond zeker een aanrader om eens dat stuk te lopen. Mooie is dat er ook nog wordt gebouwd, krijg je een toffe combinatie van oude industriële gebouwen met bijzondere nieuwe gebouwen!
Leuk om nu ook eens de uitleg te lezen van die Moleculen mannen.
Absoluut! ’s Morgens valt het ochtendzonnetje ook zo mooi op het water en op de moderne gebouwen. Als ik tijd heb ga ik soms voor mijn werk nog even het terrein over. Heerlijk!
leuke fotosessie en interessant verhaal. Vooral omdat ik zelf ook in de Osthafen Speicher werk.
Dat meen je? Dan werken we in hetzelfde gebouw. Wat is de wereld toch klein! Misschien zien we elkaar eens in de lift of het trappenhuis ;-).
Ja leuk of Samen een kop koffie in de Kantine (van Universal).
Hoi, deze foto’s doen me besluiten ook mijn camera maar eens in te pakken morgen. Werktrip was uitgesteld, maar zondag ga ik toch richting Berlijn ☺☺.
Wat leuk dat ik je heb kunnen motiveren! Mijn camera zit echt altijd in mijn tas. Als ik een dag geen foto’s maak is er serieus wat met me aan de hand, haha. Heel veel plezier in Berlijn!
In de laatste herfstvakantie ben ik dat gebied eens gaan verkennen. Heerlijk in het zonnetje (wel koud toen) gewandeld en met veel plezier om me heen gekeken. Aanrader!
Wat leuk om daar een keer een rondje te lopen :) Ik vind dat logo van Universal trouwens echt rampzalig, zo groot en die kleuren.. en waarom? Het is toch al geen raadsel dat zij daar zitten? Ontgaat me echt compleet ;)
Moet je zeker een keer doen hoor! Kun je mooi combineren met een lunch bij Michelberger ;-). Ik denk dat zo’n neonlogo 10 jaar geleden nog heel hip was… Mooi is anders inderdaad.
Lijkt me heel leuk om hier te werken en te zien hoe het allemaal verandert.
Het is absoluut een heerlijke plek om te werken! Vanaf mijn bureau heb ik zicht op de Oberbaumbrücke. Wat wil je nog meer? Misschien moet ik over een paar jaar nog eens een fotoserie maken (East Side Gallery eigenlijk inclusief), en dan vergelijken hoe het is veranderd. Op van die voor- en nafoto’s wordt pas vaak echt duidelijk hoe snel dat gaat…
Wat grappig! Lijkt heel erg op de havenbuurten die ik ken uit Liverpool, Edinburgh en Antwerpen!
Ha, die ken ik niet! Maar als dat op de Osthafen lijkt moet ik daar ook zeker eens naar toe als ik in die steden ben. Ik heb altijd iets met zulk soort locaties, hou wel van die industriele flair.
Mooi hoor, zeker met zo’n mooie blauwe lucht erbij:)
Doet me ook een beetje denken aan de omgeving van Speicherstadt & HafenCity in Hamburg, ook zo’n toffe plek!
Absoluut! Onlangs was het mooi stralend lenteweer en toen besloot ik in mijn pauze een kleine fototour te maken door de Osthafen. En zo kwam deze fotoserie tot stand ;-). HafenCity in Hamburg vind ik ook erg gaaf, daar heeft het inderdaad wel iets van weg. Op dat soort locaties voel ik me altijd erg thuis, doet me denken aan mijn geboortestad IJmuiden (maar die havens zijn lang niet zo mooi, hehe).
Wat een vrolijke foto’s! Leuk om wat meer achtergrond te krijgen over de Osthafen, ik wist er echt niets van! Is er in het gebouw waar je werkt nog iets te zien van al die opslag? Oude foto’s?
Dank je Emma! Er hangt op zonnige dagen ook zo’n ontspannen sfeertje, dan is het leuk foto’s maken in de Osthafen! In ons kantoor in de Osthafenspeicher merk je duidelijk dat je in een oud pakhuis zit. Er zijn veel grote open ruimtes, dikke muren, zware stalen deuren en de dikke ventilatoren hangen nog aan het plafond. Omdat het gebouw onder Denkmalschutz staat mag er ook niets aan veranderd worden. Ik heb hier een boekje liggen met historische foto’s van Friedrichshain, daar staan ook foto’s in van de opening van de Osthafen. Op internet kun je ook nog wat oude foto’s vinden, zoals deze van de Osthafenspeicher: http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Berlin_Osthafen_Speicher_1913.jpg / http://static3.akpool.de/images/cards/27/275512.jpg. Ik vind het soms zo’n gek idee dat dit vroeger echt een grote moderne haven is geweest.
wat een gave plek Marjolein! Ik hou van dit soort industriële gebieden die een nieuwe bestemming krijgen. En ik speel helemaal geen gitaar maar hoe cool datje een gitaar kunt krijgen in het Nhow hotel. Die hangende suite ziet er wel gevaarlijk uit overigens… :)
Ik ben ook gek op (voormalige) industriegebieden. Er hangt altijd zo’n alternatief sfeertje! En hoeveel er in Berlijn heel veel gebouwen aan hun lot worden overgelaten, zijn er gelukkig ook heel veel panden die een nieuwe functie hebben gekregen. Dat vind ik zo gaaf dat ik er zelfs een hoofdstuk aan heb gewijd in mijn boek ;-).
Prachtig om deze geweldige foto’s te delen. Bedankt.
toffe foto’s! Ik heb heimwee… ;)
Dankjewel Eva! En heimwee? Er is maar een medicijn… Snel een tripje boeken! :D
Daar zullen we volgend weekend maar eens een kijkje gaan nemen :-)
Gaaf! Ik zal even uit het raam zwaaien ;-). Je kunt het goed combineren met een bezoekje aan Kreuzberg, East Side Gallery of de Boxhagener Kiez in Friedrichshain. Ben benieuwd wat je ervan vindt!
Zondagochtend lekker in het zonnetje langs het water gelopen. Leuke route, alleen jammer van de vele glasscherven op de route. Daarna door naar Treptower Park. In juni maar weer eens terug naar Berlijn, maar nu in afwachting naar jouw boek! :-)
Dat glas blijft inderdaad een irritatiepuntje, Berlijners drinken nou eenmaal graag een biertje op straat en er sneuvelt wel eens wat. Zeker op zondagochtend ligt heel Friedrichshain er bezaaid mee. Mijn fiets is daar ook niet blij mee trouwens… Maar goed, het hoort er ook een beetje bij! De Osthafen is inderdaad erg goed te combineren met het Treptower Park. Prachtlocatie! Nog een maandje, dan is het boek er. Ik kan niet wachten tot het zo ver is! Ben benieuwd wat je ervan gaat vinden! :-).
Ik was er al, maar van de achtergronden wist ik niet veel. Bedankt voor je inlichtingen, Marjolein.
Interessant he? Ik wist het ook niet toen ik hier kwam werken. Maar zodra je op de details gaat letten zie je ze ineens overal terug. Heel gaaf!