Het Joods Museum (2001) is een erg compleet museum over Joodse bevolking, geschiedenis en cultuur in Berlijn en trekt jaarlijks zo’n 750.000 bezoekers. Het museum is chronologisch opgebouwd en laat in totaal ongeveer 2.000 jaar aan Joodse geschiedenis zien. De tentoonstelling begint met het ontstaan van de Joodse cultuur en natuurlijk neemt ook de Jodenvervolging in de Tweede Wereldoorlog een centrale rol in in het museum. In grote lijnen is de informatie die je hier tegen zult komen allemaal wel bekend, maar de hoeveelheid foto’s, video’s en details die je hier onder ogen krijgt bezorgen je de rillingen over de rug. Naast de tentoonstelling is wat mij betreft vooral het museumcomplex de moeite waard om te bekijken, met zijn prachtige architectuur en ingebouwde monumenten is dit museum niet zomaar een standaard tentoonstelling. Houd er wel rekening mee dat de informatie die je hier onder ogen krijgt je waarschijnlijk niet in de koude kleren gaat zitten.
Tentoonstelling
De permanente tentoonstelling bestaat uit 14 delen die het verhaal vertellen van de Joodse cultuur vanaf de Middeleeuwen totaan nu. Ook onderwerpen als Joodse traditie, het moderne jodendom en de jodenvervolgingen in de Tweede Wereldoorlog komen aan bod. Naast de permanente tentoonstelling vinden er regelmatig wisselende tentoonstellingen plaats, een overzicht daarvan vind je op de officiële website van het Joods museum.
Het gebouw
Het museumgebouw geldt als een van de belangrijkste moderne bouwwerken van Berlijn en werd ontworpen door de wereldberoemde Amerikaanse architect Daniel Libeskind. Libeskind, die zelf oorspronkelijk van Pools-Joodse afkomst is, ken je misschien wel van de Freedom Tower – het nieuwe World Trade Center in New York. Libeskind heeft een bijzondere verbintenis met de geschiedenis van de Holocaust omdat zijn ouders deze zelf hebben overleefd.
Het moderne zigzaggebouw, wat eigenlijk helemaal niet lijkt op een klassiek museum, werd speciaal voor het Joods Museum ontworpen. De zigzagvormen die je in de ramen, wanden en plafonds tegenkomt verwijzen naar een gebroken Davidsster. Van bovenaf gezien lijkt het museum op een bliksemschicht, maar je zou ook tranen in de langwerpige ramen kunnen zien. Het gebouw laat duidelijk ruimte voor eigen interpretatie. Ook het interieur is bijzonder. De lange smalle gangen in het museum die scherpe wendingen nemen en in een schuine helling lopen roepen een gevoel van desoriëntatie op als je erdoorheen loopt. Libeskind wil daarmee mensen aanzetten tot nadenken. Omdat antisemitisme en jodenvervolging dingen zijn die we hopelijk nooit meer meemaken.
In het museum heeft Libeskind verschillende open ruimtes ingevoegd (zogenaamde ‘voids’) die symbool staan voor de leegte die de deportatie van Joden achterliet in de maatschappij. Daarnaast bevinden zich in het museum een drietal monumenten die je absoluut niet mag overslaan als je hier bent:
- Holocausttoren
- Garden of Exile
- Memory Void
Holocausttoren
Het meest indrukwekkend in het gebouw is de holocausttoren, deze kleine ruimte bevindt zich aan het eind van een doodlopende gang. Nadat je de ruimte binnen bent gestapt valt een zware deur met een harde klap achter je dicht. De knal waarmee de deur sluit, zet de toon. Je bent alleen, afgesloten van de wereld. Je hebt het gevoel alsof niemand nog iets voor je kan doen. De kale ruimte is 24 meter hoog, het is er koud en bijna helemaal pikdonker. Als je omhoog kijkt zie je een kleine gleuf die licht doorlaat, een symbool van het verlangen naar vrijheid. In de verte klinken heel zwak de geluiden van de stad. De geluiden klinken als van een andere wereld…
Garden of Exile
De ’tuin van verbanning en emigratie’ bestaat uit 49 schuine zuilen die met bomen zijn begroeid. Ze staan voor de stichting van de staat Israel in 1948 + 1 voor Berlijn. Ze symboliseert de holocaust en de verbanning van de Joden.
Memory Void
De Memory Void is de enige lege ruimte die je als bezoeker kunt betreden. Over de bodem liggen 10.000 gezichten in verschillende soorten en maten uit plaatstaal verspreid. Ze staan niet alleen symbool voor de Joden die tijdens de Holocaust zijn vermoord maar ook voor diegenen die op een andere manier slachtoffer zijn geworden van oorlog en geweld. Het bijzondere van het monument is dat je over de staalplaten heen mag lopen. Al bij de eerste stap over de Memory Void liepen de rillingen over mijn rug. Het maakt een ontzettend lawaai en de gezichten onder me kijken me boos, angstig en wanhopig aan. Ik voel me bijna persoonlijk schuldig voor de Holocaust en hoop dat ik de confrontatie met zulke mensenhaat nooit hoef aan te gaan. Het aanzetten tot nadenken heeft Libeskind hier in ieder geval ook weer sterk weten om te zetten. Door het geluid van de stalen gezichten hebben de Joden hun stem teruggekregen, de gedachte achter het monument.
Jüdisches Museum Berlin
Adres: Lindenstraße 9-14, 10969 Berlin, Duitsland
Entree: € 7,-
OV: U-Bahnhof Hallesches Tor of Kochstraße
Openingstijden: dagelijks van 10:00-20:00
www.jmberlin.de
Hallo,
wilde vragen of het museum geinteresserd is in mijn verhaal.
Heb als klein kind met mijn familie in bergen belsen gezeten,heb al veel intervews gegeven misschien willen ze daar ook mijn verhaal horen.
Groeten,
mirjam krieg
Als u een interessant verhaal heeft dan wil ik u graag vragen voor een middag in de Joodse synagoge om dit dit aan de aanwezige leden te vertellen.
Graag hoor ik hier meer over.
shalom Ton Kerssens voorzitter van de vrienden van de syngoge van Breda.
Hallo,
Ik wil online entreekaarten bestellen voor het joods museum als kado voor iemand anders. Kan dit? of staat mijn naam dan op de entreekaart of is het niet naamgebonden?
gr. An.
Hey Marjolein,
Ik maak een planning voor ons bezoek aan Berlijn. Daarbij helpt jou blog heel erg, super bedankt daarvoor. Is het verstandig om voor maandag 17 juli e reserveren?
Hoi wij gaan maandag naar Berlijn en willen het Joodse museum bezoeken.
Is dat te doen voor iemand die slecht ter been in?
Ik vond het bijzonder. Met name ook het gebouw als monument met de holocausttoren en de garden of exile. Ook de museumtuin draagt daaraan bij. De manier waarop je het gevoel meekreeg.
Ik had een audio tour en dat waren 146 nummers. Wil je alles lezen en horen dan ben je echt wel uren bezig.
Nog een tip: ik moest voor de audio tour een id afgeven of een kaart met je naam erop. Ik had alleen een bankpas bij mij. Vond het niet prettig die af te geven. Neem dus een onschuldige pas mee als een zorgpas, anwb kaart oid.
In Deutschland muß man sich immer identifizieren koennen.. Ik had altijd de ‘Personalausweiss’ op zak, ‘Reisepass’ ook goed. Op een bankpas staat meestal geen foto, dus van wie is die ? Een NL persoonlijke OV chipkaart , met foto, is waarschijnlijk ook goed, net als het rijbewijs.
En ja, Joodse instellingen waren en zijn nu eenmaal door alle eeuwen heen, favoriete aanslagdoelen.
Overigens werd ik ten tijde van de Mauer, een hele avond vastgehouden aan de grensovergang van Ost Berlin naar West Berlin ( U-Bahn station ), omdat zoals later, 5 voor 24.00 uur.. , bleek, dat de foto in mijn reispaspoort “seitenverkehrt” was afgedrukt, het oor zat ‘verkeerd’.. Wat voor ‘Schikane’ van de VOPO, Volks Polizei..
Heel intensief,uitgebreide verhaal over de Diaspora ,cultuur en migratie en de wederzijdse gevolgen hiervan.
Ik moest aan de huidige stroom van vluchtelingen denken en de houding van landen in de Euzone.Mensen di vers even worden en opzoekngaan naar veilige oorden.
Hoi,
Is het museum te doen met kinderen: 12 en 8 jaar oud?
Het is behoorlijk indrukwekkende materie maar het museum is vrij goed op kinderen ingesteld dus het is goed te doen! Ze bieden zelfs rondleidingen aan special voor kinderen, maar die zijn er helaas alleen in het Duits en Engels.
Beste Marjolein
Is hetmuseum ook 1 jsnuari 2016 open?
Dank voor de beantwoording
Hallo Corrie,
ik heb de officiele website er even op nagekeken en er staat niet op de website dat ze dan gesloten zijn: http://www.jmberlin.de/main/DE/00-Besucherinfo/00-besucherinfo.php. Ik denk dus dat het museum gewoon open is! Ben wel benieuwd of het er dan heel rustig is (veel mensen die hun roes nog uitslapen) of juist druk (veel mensen vrij en veel toeristen in de stad). Hoe dan ook, het museum is echt een aanrader!
Groeten,
Marjolein
Wij zijn er vandasg geweest. Heb er niet over heen gelopen, werd er stil van. Nog steeds van onder de indruk.
Hoi Marjolein,
Afgelopen weekend ben ik met mijn dochter 3 dagen in Berlijn geweest. Van te voren had ik mij middels jouw leuke en informatieve blog al ingelezen. Door jouw info over het Joods museum wilden wij dit ook bezoeken. Zondag gingen we erheen, maar het was er heel druk! Is dat vaak zo? Wij hadden dit niet verwacht, ook omdat het nu november was. Het was wel een echte regendag, waardoor wellicht meer mensen naar een museum gaan. Er stond een lange rij buiten, daarna een rij voor de kassa en de langste rij was voor de garderobe… Het was verplicht om je jas en paraplu daar af te geven. (of dit vanwege de terroristische aanslag in Parijs was, of om het natte weer of dat dit altijd zo is weet ik niet) Het lange stilstaan was na een uur voor mij niet meer vol te houden. Vanwege lichamelijke klachten is langdurig stilstaan voor mij niet goed. Vanwege opkomende pijnklachten hebben we het museum verlaten en er helaas niets van gezien.
Daarom mijn vraag; is het er vrijwel altijd zo druk of hadden wij gewoon pech?
Hai Karin,
Heh, wat jammer dat jullie zo’n slechte ervaring hadden! Het Joods Museum is wel een van de meest bekende en populaire musea van Berlijn. Ik ben er nu drie keer geweest en het is inderdaad altijd wel redelijk druk (of beter gezegd: bedrijvig). Meestal moet je wel eventjes wachten bij de garderobe maar de taferelen die jij noemt zijn wel extreem, zo druk heb ik het zelf nog nooit meegemaakt. Grote kans dat het weer meespeelde hoor, in de zomer is het minder druk en hoeven er ook minder mensen naar de garderobe. De strenge controles in het museum zijn er altijd en hebben niets met de aanslagen te maken. Ik zou aanraden om een keer buiten het weekend te gaan op een dag dat mensen doorgaans minder naar musea gaan (op een zonnige zomerdag, om maar een extreem voorbeeld te geven), het museum is namelijk absoluut een aanrader en het zou zonde als jullie het door drukte zouden moeten missen. Ik hoop dat het een volgende keer lukt!
Groetjes,
Marjolein
Ik was er ook op een zondag in november, maar het was niet zo druk. Geen enkele rij. Ik was er vanaf 10 uur ’s ochtends. Toen ik wegging, rond half 2, was het een heel stuk drukker en stonden er ook mensen te wachten. Dus misschien de tip om vroeg te gaan.
Hallo Marjolein,
Wij gaan aanstaande vrijdag naar Berlijn en ik ben een globale planning aan het maken zodat we alles kunnen zien wat we willen zien, onder andere aan de hand van jouw tips, erg leuk :). Waarschijnlijk gaan we aanstaande vrijdag naar het Joods Museum. Ik vroeg me af hoeveel tijd je aanraad om daarvoor te ‘reserveren’ ? Ik lees wel overal dat het erg veel indruk maakt en ik heb nu ook niets erna gepland.
Groetjes,
Laura van Strien
Superleuk! Fijn om te horen dat je wat kunt met de tips en informatie op mijn blog! Ik raad aan om minimaal 2 a 3 uur voor het Joods Museum zelf in te plannen. In 2,5 uur kun je in ieder geval de bijzondere monumenten en de meest interessante delen bekijken. Als je alles wilt lezen dan kun je ook zo een hele middag in het museum doorbrengen maar dat is wel erg heftig. Ik zou in ieder geval niet teveel plannen direct na een bezoek aan het museum. Veel plezier in ieder geval in Berlijn! Groetjes, Marjolein.