In 1936 vonden de Olympische Spelen plaats in Berlijn en werden georganiseerd onder het Duitse naziregime. Voor de ongeveer 4.000 (mannelijke) atleten uit 50 verschillende landen die deelnamen aan de Olympische Spelen in Berlijn werd er een Olympisch dorp gebouwd. Het dorp werd gebouwd door het Duitse leger op militair terrein van Döberitzer, op ongeveer 15 kilometer afstand van het Olympisch stadion. Het terrein is te bezoeken en draagt een interessante geschiedenis met zich mee. Want naast de huisvesting voor de Olympische Spelen van 1936 heeft het terrein ook dienst gedaan als basis en kazerne voor het Russische leger in de tweede wereldoorlog. Het is wereldwijd het oudste Olympische dorp.
Het Olympische dorp
In het dorp konden alle atleten zich huisvesten. Voor hen zijn er zo’n 140 woonblokken uit de grond gestampt. Elk woonblok droeg de naam van een Duitse stad. Daarnaast bevonden zich op het terrein een zwembad, een sauna, een turnzaal, een oefenterrein, een bioscoop, een ziekenhuis en het enorme Speisehaus der Nationen.
Het Speisehaus der Nationen is een enorm ovaalvormig gebouw waar de atleten konden eten in één van de 38 zalen, het was hét pronkstuk van het Olympische dorp. Elk land had zijn eigen eetzaal met zijn eigen keuken. Het bijzondere is dat enkel de Belgen en de Nederlanders bier mochten drinken tijdens het eten. Het Speisehaus bood uitzicht op het Hindenburghaus, de plek voor ontspanning en vertier. In het gemeenschapshuis konden de atleten de beelden vanuit het Olympische Stadion volgen, welke het Hindenburghaus met ongeveer twee minuten vertraging bereikten. Deze “zichtassen” tussen de verschillende complexen waren een belangrijk onderdeel van het architectonisch ontwerp van Werner March. Enkele jaren later hebben de Russen het Speisehaus gebruikt als ziekenhuis.
Naast het Speisehaus is het zwembad een bekende locatie en een lust voor fotografen. Helaas staat het gebouw in de steigers en is het niet toegankelijk voor bezoekers. Het dak raakte zwaar beschadigd toen jongeren uit de buurt er in 1992 een vuurtje stookten.
Het woonblok waar de Amerikaanse atleet Jesse Owens waarschijnlijk verbleef, is volledig gerestaureerd. De zwarte atleet sleepte vier gouden medailles in de wacht wat Hitler nogal zenuwachtig maakte. Dit resultaat stond haaks op de rassentheorie van de Duitsers. Tegenwoordig is er een tentoonstelling te bezichtigen in het gebouw over Jesse Owens.
Basis voor het Russische leger
Vlak na de Olympische Spelen trok het Duitse leger in de woonblokken. Het mocht hen – net als voorheen de sporters – aan niets ontbreken. Jaren na de Olympische Spelen ontfermde het Russische leger zich over het terrein. Elstal, het dorpje waar het Olympisch Dorp te vinden is, lag namelijk op DDR-grondgebied. Het Russische leger gooide het merendeel van de Olympische woonhuizen plat en verving ze door ‘Plattenbau’, grote woonblokken uit beton. Lekker praktisch!
Er zijn nog tientallen skeletten van Sovjetflats te bewonderen in door onkruid overwoekerde straten. Raamloos, eenzaam en verlaten trotseren ze weer en wind. Aanvankelijk woonden er sovjetofficieren en hun familie, in de jaren zeventig werd het terrein gebruikt om de DDR-atleten te trainen. In 1992 trok het Russische leger zich terug en sloeg het verval en vandalisme toe. Het terrein werd vergeten en veel Duitsers denken er dankzij de duistere Hitlerassociatie niet graag meer aan terug.
Bezoeken
UPDATE: SINDS 2019 IS HET TERREIN NIET MEER TE BEZOEKEN.
Sinds 2004 is het Olympisch terrein toegankelijk voor publiek, de DKB (Deutsche Kredit Bank) Stiftung heeft zich over het terrein ontfermd. Langzaam aan wordt er geprobeerd om het terrein weer zo veel mogelijk in originele Olympische staat terug te brengen. Veel later gebouwde Sovjetflats (die de architectonische zichtassen verwoest hebben) worden gesloopt en de oude sporthallen worden opgeknapt. Je kunt de vervallen Olympische gebouwen bekijken en een groot deel van de Russische flats staan er ook nog. Helaas zijn er ook veel gebouwen verwoest in de tweede wereldoorlog.
Vervoer:
Regionaltrein RE2 vanuit Berlijn Hauptbahnhof brengt je naar station Elstal, vanaf daar kun je wandelen (30 minuten) of bus 668 (17 minuten) nemen. Check voor de beste route en vertrektijden de routeplanner van de BVG.
Makkelijker is het om met de auto te gaan. Als je via de Heerstraße Berlijn uitrijdt kom je op een gegeven moment vanzelf in Elstal waar het Olympische dorp ook staat aangegeven. Het is een stukje rijden, maar als je erin geïnteresseerd bent is het de moeite waard. Je zult er amper toeristen treffen.
Adres:
Rosa-Luxemburg-Allee 70
14641 Wustermark / OT Elstal
Meer:
- RTL videoreportage “Kijkje in het vergeten Olympische dorp van Hitler”
- NOS audioreportage “Olympisch dorp 1936 staat nog steeds”
Hoi Marjolein.
Wij willen het olympisch dorp bezoeken. De link geeft een error. Wij hebben al emailcontact gehad met de organistie en kregen een antwoord over 60 euro basis + 5 per persoon. Dit vooraf overmaken. We begrepen het niet helemaal want als je met meerdere mensen gaat betaal je de basiskosten toch met elkaar?
Kan jij ons vertellen hoe we dit kunnen regelen.
Gr. Els en Annet
Hoi Annet,
Hoe is het afgelopen? Wij gaan aankomende week en zou ook graag het dorp bezoeken. Lijkt een beetje onmogelijk als ik het zo lees. Hoop dat je me wat tips kan geven.
Hallo, ik wilde op de link klikken om online te reserveren, maar de link klopt niet. Weet je misschien een juiste link? Lijkt me een interessant gebied om te ontdekken.
Eind november gaan we weer naar Berlijn, ik denk wel de 15e keer. We gaan weer wat nieuws ontdekken hopelijk in het Olympisch Dorp. Maar de vraag is, is het eind november nog toegankelijk?
Hi Gregor, ik vroeg me af of je er geweest bent en of alles er nog staat… We zouden er naar toegaan maar ik liet me vertellen dat ze er nu aan het bouwen zijn. Klopt dit?
groetjes Nanoi
Hey Marjolein,
Ondertussen dien je 2 weken op voorhand te reserveren voor een tour en kan je ook niet meer alleen op het terrein rondwandelen spijtig genoeg..
Oh, wat jammer! Maar goed om te weten. Bedankt voor de update Domien! Ik ga het gelijk even aanpassen in mijn artikel. Groeten, Marjolein.
De inkom is vier euro, ook om foto’s te maken. Je kan bus 668 vanaf t station nemen (rijdt om t uur), maar dan wel afstappen aan het Erlebnisdorf.
Oeh, dan zijn de entreekosten veranderd! Ik ga het gelijk even aanpassen in het artikel. Bedankt voor de aanvulling Johan!
Hoi,
lijkt mij super om te doen ;
ik lees op hun site dat je buiten het seizoen kan reserveren… Wij gaan eind november , we bellen eerstdaags om te zien of we alsnog binnen geraken.
Hallo!
Lijkt me ontzettend leuk, is dit in November ook mogelijk?
Helaas is het Olympische dorp alleen tussen 1 april en 31 oktober te bezoeken: http://www.dkb-stiftung.de/Oeffnungszeiten_und_Fuehrungen_im_Olympischen_Dorf_von_1936.52.htm. Als alternatief is een rondleiding door het Oympisch stadion ook erg de moeite waard! Deze worden dagelijks aangeboden, ook in de winter. Groetjes, Marjolein.
Hallo Marjolein
Miste bij je verhaal over het olympisch stadion
het verhaal van de Langemarck hal met volledig gerestaureerde nazi symbolen voor de gevallen jongeren in de eerste wereldoorlog en de belofte van Hitler om deze jongeren waardig te zijn .de hal is in de jaren zestig helemaal gerestaureerd
In het verlengde hiervan is er ook het verhaal van het maifeld waarop de nazis grote manifestaties hielden .
De klok van de klokkentoren ligt bij het olympisch stadion met een gat en een swastika .Er wordt ook gecricket
Hoi Marjolein,
Mooi stukje! Weet je toevallig of het zwembad nog steeds in de steigers staat? Ik wil het dorp wellicht een van deze dagen bezoeken.
Erik
Hoi Erik, mijn bezoek is alweer een tijdje geleden, ik ga er dus vanuit dat het zwembad inmiddels wel uit de steigers is. Ik durf het echter niet met zekerheid te zeggen want ik ben er in de tussentijd niet meer geweest… Ik hoor graag hoe het was als je er bent geweest! Groeten, Marjolein.
Hi Peter. Ik doe een reportage over het dorpje in Berlijn en vroeg me af of u nog zo’n interessante zaken wist. U kan me altijd terug mailen indien u interesse heeft om hier meer over te vertellen. Mijn email adres is nanoialloo@gmail.com
Groetjes, Nanoi
We waren hier in het 1e weekend van April (in Berlijn voor de Berlin Half-marathon. Er lag nog volop sneeuw en mijn vrouw en ik waren bijna de enigen die op het enorme terrein rondliepen (een verdwaalde ree was er ook). Het is zeer indrukwekkend, vooral de Jesse Owens expositie. Er is ter plaatse veel documentatie (foto’s en aanplakbiljetten) over hoe de Nazi’s het “zwarte ras” in die tijd belachelijk maakten en vooral hun eigen Germaanse Superrassen benadrukten. Het is bijna griezelig dat je gebouwen op foto’s ziet, in volle glorie…en je kijkt naar buiten, dik 75 jaar later!, en je ziet diezelfde gebouwen nog gewoon staan, eenzaam en verlaten…heel apart!
Schokkend om te weten dat destijds in 1936 door de internationale gemeenschap aanwezig in Berlijn niét of nauwelijks geprotesteerd is tegen de terreur die al jaren (vanaf eind januari 1933) gaande was tegen de Duitse joodse burgers.
Je moet het boek van Philip Kerr lezen: die Adlon Verschwörung, het is er natuurlijk ook in het nederlands verkrijgbaar. Hier gaat het om deze tijd en de verstrikking van amerika in de boykot (of ook niet) van deze olympische spelen. Boeien en veel historische achtergrond informatie. Geweldig goed en spannend geschreven
Klinkt interessant. Ga ik onthouden. Bedankt voor de tip Casper!
Ik vroeg me af of dit qua afstand een beetje te doen is vanaf het centrum van berlijn.
Dat is natuurlijk persoonlijk. In de buurt is het in ieder geval niet, je moet er echt een middag voor uittrekken.
Hallo Marjolein,
Goed verhaal over de verlaten locaties. Wij zijn minstens een keer per jaar wel een week in Berlijn en doen we al heel wat jaren. De verlaten complexen was mij niet eerder opgevallen. Ik ga zeker eens op pad hiervoor, wellicht eind deze maand al want dan zijn we weer een weekje in Berlijn.
Richard
Hallo Richard,
dankjewel! Altijd leuk om te horen dat ik mensen op nieuwe ideeen heb kunnen brengen. Veel plezier tijdens je volgende bezoek(en) aan Berlijn!
Groeten,
Marjolein
je maakt me nu wel heel nieuwsgierig. Van de zomer zeker even een kijkje nemen!
Het is even een stukje rijden, maar als je Berlijn al kent en je bent op zoek naar wat bijzonders dan is het zeker een aanrader!
Hallo,
Wat een interessant stuk geschiedenis. De gehele entourage, de opzet, de geschiedenis van de locatie, het lijkt allemaal wel wat op Hitlers vakantieparadijs Prora op het Duitse eiland Rügen.
De volgende keer dat ik Berlijn bezoek, zal ik zeker een kijkje gaan nemen in het Olympische dorp.
Hoi,
Een superbericht. Wij waren daar vorig jaar ook en waren verbaasd over wat er bewaard is gebleven. De rondleiding was zeer interessant en inderdaad aan te bevelen omdat de verdere informatievoorziening op het terrein matig is.
Alhoewel diverse gebouwen verwoest zijn was ik toch onder de indruk van enkele bewaarde gebouwen. Bijvoorbeeld de Speisezaal en de Turnhalle. In beide gebouwen konden we een kijkje nemen. Vooral het bezoek aan de Speisezaal verbaasde ons want die bevindt zich in een zeer slechte toestand. We hebben ook een soort Festhalle bezocht. Ook dit gebouw was super.
Bijzonder om te horen was dat al bij aanvang van het ontwerp van dit olympisch dorp de bedoeling was dat het na de olympische spelen als kazerne voor het Duitse leger moest dienen. Bij de bouw is daar rekening mee gehouden. Dat is misschien ook de reden dat bepaalde delen zo goed bewaard zijn gebleven.
En last but not least was het gebouw waarin Jesse Owens verbleef interessant om te bezoeken.
Al met al een bezienswaardigheid die zeer de moeite waard is. En inderdaad, nog ontdekt dus weinig toeristen.
Groet
Kees