Op het RAW-Gelände, een groot en oud industriecomplex uit de tijd van de DDR, zijn verschillende terrassen, clubs en andere horeca te vinden. Het is een voormalig fabrieksterrein waar de laatste tien jaar een groot cultureel complex is ontstaan. Van 1867 tot 1991 was hier het Reichsbahn-Ausbesserungswerk gevestigd: een onderhoudswerkplaats van de spoorwegen. Na de val van de Berlijnse Muur werden de activiteiten stopgezet. Het terrein werd gekraakt en omgebouwd tot een woon- en werkgemeenschap. Nu is er ontzettend veel te doen en is het vooral in de zomer een gezellige aangelegenheid. Terrasjes, skatebaan, klimmuur, vlooienmarkt, street art en ’s avonds een openluchtbioscoop (in de zomermaanden) en feesten. Een heel divers terrein!
Wat is er te doen en zien op het RAW-Gelände?
In 1998 is er een organisatie in Friedrichshain opgestaan om iets met het RAW-Gelände in Berlijn-Friedrichshain te gaan doen. Zij wilden graag dat er iets gedaan zou worden met de enorme ruimtes in de RAW die leegstonden. Of het ze is gelukt? Nou en of! RAW-Gelände is een waar begrip geworden in Berlijn en het bruist er van de culturele activiteiten. Ook krijgt terrein steeds meer bekendheid en trekt het internationale bezoekers aan kunstenaars, jongeren en technoliefhebbers. In de 6.000m2 grote ruimtes vind je o.a. ateliers, een skatehal, een bar, verschillende clubs (Cassiopeia, Suicide Circus en RAW-tempel), concertruimtes (Astra), af en toe een vlooienmarkt en veel graffiti. Het leukste vind ik persoonlijk om gewoon over het terrein te slenteren en me te laten verrassen door wat er op dat moment plaats vindt. En als je goed oplet, zie je nog veelvuldig de details en spoorlijnen van de onderhoudswerkplaats terug.
Struinen over de vlooienmarkt (elke zondag)
Elke zondag vindt er een vlooienmarkt plaats op het RAW-Gelände. Niet heel groot, wel heel knus en puur. Er worden vooral veel tweedehands spullen (kleding, meubels, speelgoed e.d.) verkocht maar ook werk van lokale kunstenaars. Een leuke markt om te combineren met de wekelijkse vlooienmarkt op Boxhagener Platz.
Street art spotten
Zeg je RAW-Gelände, zeg je street art. De leegstaande gebouwen zijn een walhalla voor iedere straatkunstenaar en je vindt er dan ook een grote diversiteit aan street art terug. Van grote murals tot kleine tekeningen en tags, het is er allemaal. Het leuke is dat geen enkel bezoek aan het RAW-terrein hetzelfde is omdat de kunstwerken continu veranderen.
Kunst kijken bij Urban Spree
Naast de geweldige street art is er meer kunst te vinden op het RAW-Gelände en wel bij de galerie Urban Spree. Ook hier heeft de kunst echter wel een heel stads karakter. Veel werk dat wordt tentoongesteld is namelijk gemaakt door kunstenaars die ook op straat actief zijn. De buitenmuren van Urban Spree dienen vaak als canvas voor internationaal bekende street artists die door de organisatie naar Berlijn worden gehaald. In de Biergarten bij Urban Spree kun je heerlijk een drankje doen. Ook worden er regelmatig markten georganiseerd bij Urban Spree, o.a. een design kerstmarkt in de adventperiode.
Biergarten Cassiopeia
Een van mijn favoriete plekken in Friedrichshain (wat zeg ik? van heel Berlijn!) om een drankje te doen in de zomer is de Biergarten van Cassiopeia. Verscholen onder flinke bomen kun je niet alleen verkoeling vinden, ook drink je hier een vers getapt biertje en kun je burgers bestellen bij de food truck van Burgeramt.
Openluchtbioscoop Insel
In de zomermaanden is er bij Cassiopeia elke dag Freiluftkino, oftewel, openluchtbioscoop!
Zwemmen bij Haubentaucher
De leegstaande gebouwen en ruïnes van de spoorwerkplaatsen zijn een geweldige coulisse voor het openluchtzwembad Haubentaucher. In de zomermaanden is het zwembad vanaf 10:00 geopend en kun je hier terecht voor een verfrissende duik en dito cocktail.
Uitgaan op het RAW-Gelände
De programmering op het RAW-terrein is heel divers: van indie tot reggae, van rock tot jazz en van dance tot salsa, iedereen komt hier aan zijn trekken. Elke dinsdag vindt je er bijvoorbeeld electro, minimal, tech-house en andere elektronische muziek van Berlijnse bodem in de RAW-Tempel. Ook drum & bass is hier een geliefd genre. Daarnaast is er nog Cassiopeia, dat een hele diverse programmering heeft met o.a. reggae en salsa. In Suicide Circus, welke net zo bizar is als het klinkt, kun je genieten van technobeats tot in de vroege uurtjes. Szimpla, een Hongaarse bar, heeft op donderdagavonden altijd leuke jazzsessies waar je voor een habbekrats heen kunt. Voor ieder wat wils dus!
RAW-Gelände Berlijn – praktische informatie
Adres: Revaler Straße 99
OV: S of U1 Warschauer Straße, vanaf station Warschauer Straße is het ongeveer 5 minuutjes lopen naar de RAW
Entree: gratis (terrein), voor een bezoek aan de clubs is meestal een toegangsprijs verbonden
Naar de kerstmarkt in RAW Gelände geweest. De omgeving is wel heel erg smerig. Heel veel afval langs de weg. Jammer.
Hallo Marjolein we gaan 10 aug t/m 15 aug naar Berlijn voor de derde keer aangezien we nog niet uitgekeken zijn willen we een naar de bundestag gaan ik heb op de site gelezen dat je minstens 4 weken van te voren moet reserveren is dat nog steeds zo of is er ook nog een andere mogelijkheid om binnen te komen. Groetjes Leny van Jaarsveld
Gewoon proberen via de website te reserveren en anders gewoon spontaan langsgaan, wellicht heb je mazzel! Veel plezier!
Dag Marjolein
Bedankt om je geweldige website met ons te delen! Ik vind hem echt fantastisch.
Ik heb volgende vraag en misschien kan jij mij hierbij helpen… Vind je ergens een soort van line-up van de RAW-tempel? Zodat je eigenlijk weet welk genre welke dag wordt gedraaid? Ik kom bijvoorbeeld 19 en 20 november naar Berlijn. Weet jij toevallig ook of er die avonden drum and bass wordt gedraaid op één of andere leuke locatie?
Alvast bedankt voor je antwoord!
Groetjes
Liese
Wat superleuk om te lezen Liese, dank je wel! Ik raad aan om even op ResidentAdvisor te kijken, daar kun je makkelijk er dag zien wat er voor feestjes zijn in Berlijn. Veel plezier alvast!
Hi Marjolein,
Ik dacht me te herinneren dat ergens op je site stond dat het RAW Gelände gesloten is/was wegens politieke conflicten. Het bericht kan ik niet meer terugvinden. Weet je toevallig of het weer open is? Ik hoop het, volgende week waan ik me weer in Berlijn en zou er heel graag een bezoek aan willen brengen.
Groetjes,
Hai Christine,
dat klopt inderdaad maar geldt alleen voor de Berlin Village Market in de Neue Heimat. De Neue Heimat is maar een klein gedeelte van het RAW-Gelände en hoewel het ontzettend jammer is dat deze food markt heeft moeten sluiten, is er gelukkig nog meer dan genoeg te zien en te doen op het RAW-Gelände! Zo zijn o.a. Cassiopeia, Haubentaucher en Urban Spree nog wel gewoon open. Oh, en op zondag is er een schattige vlooienmarkt!
Veel plezier en groetjes,
Marjolein
Hoi Marjolein!
supercool hoe je de stad in beeld weet te brengen! ik ben opzoek naar een stageplek in Berlijn voor mijn studie illustratie. heb je misschien nog tips voor creatieve broedplekken als deze?
liefs,
Isa
Hai Isa,
wat leuk om te horen! Dank je wel! Qua creatieve beroepen zit je in Berlijn wel goed – er zitten hier zoveel mediabedrijfjes! Momenteel schiet me echter even niets te binnen maar ik raad aan om even op mijn pagina ‘werk zoeken in Berlijn‘ te kijken, daar deel ik mijn tips voor het zoeken van een baan of een stage en daar staan ook wat links op naar job portals.
Groetjes en veel succes!
Marjolein
Dag Marjolein,
Ik plan begin december 3 dagen Berlijn. RAW ziet er een hippe plek uit! Kan je mij vertellen of het ook de moeite is in de week. Of eerder iets voor de zomer en het weekend? Zelfde vraag voor het Mauerpark.
Groetjes
Ps: Je blog is super! Berlijn wordt helemaal top dankzij jouw tips!
Hoi Kelly! Bedankt voor je leuke reactie! Ik vind het RAW-Gelände ook leuk om doordeweeks te bezoeken omdat er zoveel gave graffiti en street art te zien is. Als je daarvan houdt dan kun je je ogen uitkijken! Daarna kun je in Friedrichshain gezellig een koffie en stuk taart halen, bijvoorbeeld bij Wahrhaft Nahrhaft in de Revaler Straße, da’s vlakbij. Groetjes en veel plezier! Marjolein.
Dag Marjolein,
Volgende week gaan wij voor het eerst naar Berlijn, mijn kinderen en ik. Jouw blog heeft mij al veel voorpret bezorgd! Heb ontzettend veel zin om te gaan en weet nu al dat we te weinig tijd zullen hebben om alles te ervaren. De tips uit jouw blog heb ik op een papiertje gekrabbeld maar misschien zou het leuk zijn als je een uniek ‘BerlinBuch’ zou schrijven (ideetje misschien??)…. ik zou het graag kopen
(ligt natuurlijk aan de prijs :) ).
Kortom inspirerende blog!!
Herzliche Grüsse aus Limburg (NL).
Hallo Claudia, bedankt voor je leuke reactie! Wie weet komt er ooit een boek, ik zou er geen ‘nee’ tegen zeggen ;-). Veel plezier in Berlijn!
maar helaas ook al weer commercieel. “U wilt even naar het skaten kijken terwijl u wat drinkt? Dat is dan 2 euro p.p. graag”
nou ja wat dacht je dan …die mensen moeten ook leven ik vind het een geweldige plaats ..als je wat wilt drinken tja dat kost wat.
RAW Gelande een belevenis op zich zelf .Fantasties ik had niet verwacht dat er ook nog zoiets zou zijn waar je naar muziek kon luisteren of gewoon wat kon drinken , de grafitie de sfeer geweldig gewoon ,ik heb er van genoten ,ik dacht dat het een verlaten fabrieksterrein was .
Dat staat op mijn te doen lijstje, dank je wel!
’s nachts een keer toevallig terecht gekomen. Kwam heel magisch over. Vandaag overdag weer eventjes gaan kijken nadat ik via jullie achter het adres ben gekomen!
Inderdaad erg leuk terrein. Toen we in Friedrichshain logeerden, kwamen we er toevallig langs en konden de verleiding niet weerstaan. Typisch Berlijns, divers en relaxed.
Ziet er leuk uit! Ik kende het niet…. Maar 1867 was nog iets voor de DDR-tijd, het eerste deel van 'Das Kapital' lag namelijk nog bij de drukker, en in Berlijn was men meer bezig met Bismarck die net uit een glorieuze veldslag tegen Oostenrijk kwam en de Norddeutschen Bund oprichtte met Berlijn als hoofdstad. En dan nog een mooie nieuwe fabriek dankzij de technologische Aufmarsch van de Eisenbahn! Spannende tijden!Eenzelfde soort gelände in Mainz uit 1845 is nu een oninteressant bedrijventerrein met binnenkort nog nieuwbouwwoningen, ik hoop dat dat Berlijn gespaard blijft!