Vliegveld Berlijn Tempelhof

Momenteel de kleinste luchthaven van Berlijn maar wel degene met de meeste geschiedenis. Tempelhof is gelegen in het centrum van de stad en er vertrokken en landden jaarlijks ongeveer 3 miljoen passagiers, in oktober 2008 is de luchthaven gesloten voor vliegverkeer. Onwerkelijk lijkt dan het feit dat Tempelhof in 1926 één van de grootste luchthavens van de wereld was (samen met Amsterdam, Parijs en Londen) met slechts 10 vluchten per dag. Het was toen, en is nu nog steeds, 1 van de grootste gebouwen in Europa en het had een vlucht capaciteit die 30 malen hoger lag dan anderen vliegvelden in 1936. Als je helemaal om het gebouw heen wilt lopen ben je zeker een uur bezig want de lengte van het gebouw bedraagt zo’n slordige 1,3 kilometer. Het is wel een ontzettend indrukwekkend gezicht om dit enorme betonnen blok te kunnen aanschouwen. Opmerkelijk genoeg is Tempelhof als één van de weinige vliegvelden niet aangetast in de afgelopen 60 jaar.

Mocht je een bezoekje willen brengen aan Tempelhof, ga dan met de U-bahn naar station Platz der Luftbrücke. Vanaf daar kun je gemakkelijk lopen. Momenteel vertrekken er geen vluchten meer van Tempelhof, het is een park geworden. Ook kun je meegaan met een rondleiding als je meer over de geschiedenis te weten wilt komen en het indrukwekkende gebouw van binnen wilt bekijken.

Geschiedenis van de luchthaven Tempelhof

Voordat het stuk grond wat nu Tempelhof heet als vliegveld werd gebruikt was het een open ruimte waar veel mensen hun vrije tijd besteedden. Tennis, picknicken, voetbal en zelfs militaire optochten werden gehouden. Totdat het gebied in 1922 een vliegveld moest worden gebouwd. De staat vond het erg belangrijk dat er een groot vliegveld werd gebouwd, het Reich moest in het bezit zijn van een Staatsflughafen, met de ambities naar een Weltflughafen.

De bouw van het nieuwe vliegveld is erg snel uitgevoerd want in 1937 was de structuur voltooid. De gebouwen aan landzijde zijn hoog en bestaan voornamelijk uit gewapend beton, afgewerkt met stenen. Het centrale gedeelte is met een metalen constructie 40 meter overdekt, wat voor die tijd erg modern was in Duitsland. Dit maakte het mogelijk dat de passagiers ook bij regen makkelijk en droog hun toestel konden betreden of verlaten.

Ten tijde van de tweede wereldoorlog…

Werd de bouw van het vliegveld stil gelegd, en werd het vliegveld gebruikt door de Duitse Luchtmacht. Een ondergrondse bunker werd gebruikt door de Wehrmacht voor haar filmarchief. In april 1945 werd dit vernietigd door een brand toen de Russische troepen de macht overnamen. Rond 1943 zijn de bouwwerkzaamheden gestaakt.

Na de tweede wereldoorlog…

Van juni 1948 tot mei 1949, toen Rusland West Berlijn had geblokkeerd heeft Tempelhof een belangrijke rol gespeeld als luchtbrug van de Amerikaanse Geallieerden. Vliegtuigen boden de enige toegang tot dit gedeelte van Berlijn. 320 dagen lang brachten militaire vliegtuigen eten, medicijnen, steenkool en alle andere belangrijke zaken. De vliegtuigen, die als bijnaam Rosinenbomber hadden, landden soms wel elke minuut.

Grootste gebouw ter wereld…

Met zijn 1,2 kilometer lengte en een vloeroppervlakte van 290.000 vierkante meter wordt Tempelhof in grootte alleen overtroffen door het Pentagon in Washington en het paleis van wijlen dictator Ceausescu in Boekarest. Het gebouw biedt ruimte aan 9.000 kantoren, conferentieruimtes, zalen, casino’s, hallen, straten, een ondergrondse spoorbaan, bunkers en schuilkelders. Toen Tempelhof tijdens de Koude Oorlog een Amerikaanse basis was, werd er voor de soldaten een basketbalzaal aangelegd, een bowlingbaan en een dansvloer. Alles is nog precies zoals de Amerikanen het in 1993 achterlieten.

Capaciteitsproblemen

De technische capaciteit van de installaties uit 1930, en de lengte van de landingsbanen bleek veel te weinig te zijn. Aangezien het aantal vluchten toenam begonnen de bewoners die dicht bij het vliegveld woonden te klagen over vervuiling en geluidsoverlast. Daarom is in 1975 een nieuw vliegveld geopend in het stadsdeel Tegel (Frans deel van Berlijn) Dit nieuwe vliegveld, wat de vernoemd was naar die wijk Tegel, nam veel vluchten over van Tempelhof.

Oktober 2008; Tempelhof sluit

Nadat er enkele malen een referendum heeft plaats gevonden is toch besloten om Tempelhof te sluiten. De opkomst van de stemgerechtigden was te laag… Dát, samen met de milieuvervuiling die Tempelhof met zich mee brengt heeft de gemeente doen laten beslissen dit historische vliegveld te sluiten.

De laatste vluchten vertrokken op 30 oktober 2008. Een historische dag in de geschiedenis die vooral bij oudere mensen veel emotie opriep. De komende jaren zullen Tegel en Schönefeld Tempelhof moeten vervangen. Later in de toekomst zal Berlin Brandenburg International openen en dat zal de centrale luchthaven van Berlijn worden.

Plannen voor de 380 hectare die Tempelhof omslaat zijn onder andere:

  • Park
  • Creatief / cultuur forum (in het gebouw)
  • Woonwijk Tempelhof
  • Woonwijk Columbia
  • Woonwijk Neukölln

In onderstaand filmpje is te zien hoe het eruit ziet om met een vliegtuig te landen op Berlin Tempelhof. Tevens geeft dit een goede indicatie van hoe het vliegveld eruit zag in zijn laatste jaren;

Tempelhof nu

Tempelhof is gesloten en er is nagedacht over een nuttige invulling van de enorme ruimte. Nu kun je er recreatieplekken vinden. Je kunt sporten, wandelen, picknicken of barbecuen in het Park Tempelhof. Met ruim 300 hectare aan grond is dit momenteel het grootste stadspark van Europa. Ook vinden er verschillende evenementen plaats waaronder het Berlin Festival en onderdelen van de Berlin Fashion Week.

De meeste buitenlandse vluchten vertrekken nu van Schönefeld of Tegel.

Park Tempelhof anno 2011

De lengte van het gebouw Tempelhof bedraagt 1,3 km.

Park Tempelhof anno 2011: wandelen over de landingsbaan.

Berlin Festival op Tempelhof

Podium op het Berlin Festival op Tempelhof

Locatie

Tempelhof ligt midden in de stad en is eenvoudig te bereiken met het openbaar vervoer. Als je bij de ingang van het hoofdgebouw wilt uitkomen kun je uitstappen bij U-bhf Platz der Luftbrücke (U6). Wil je naar het park, dan kun je uitstappen bij station Paradestraße (U6) of Tempelhof (U6, S41, S42, S46 of S47).


Grotere kaart weergeven

13 Reacties

  1. joep

    kan het zijn dat ooit op een dag tempelhof weer open gaat

    Antwoord
      • Piet

        Vandaag er overheen gefietst, wat een indrukwekkend terrein en wat een drukte. Vanwege de rook zou je bijna denken dat er een oud vliegtuig was opgestegen, maar het de vele BBQ’s.
        Mooie ervaring

        Antwoord
  2. maurtis

    hoi marjolein,

    Is in het gebouw van tempelhof ook nog wat leuks te doen? of is het alleen een park?

    Carolien en Maurits

    Antwoord
  3. Nils

    Hallo,

    Als motor en auto liefhebber is natuurlijk de eerste gedachte die ik hierbij krijg “kan ik hier met mijn motor of auto de landingsbaan op?”

    Kan iemand deze vraag voor mij beantwoorden?

    – Nils

    Antwoord
    • Koos

      Nee!

      Antwoord
      • Marjolein

        Hai Nils, Koos heeft inderdaad gelijk. Dat is niet toegestaan. Je mag wel op de landingbanen skaten, fietsen of met een segway rijden. Is een geweldige ervaring!

        Antwoord
    • Jim

      Ik was er op mn werkweek, was ook mn eerste vraag :D. Helaas mag t niet :(

      Antwoord
  4. Iris

    Hoi. Is dit ook leuk om te bezoeken met koud en regenachtig weer? Omdat het nu een park is geworden..

    Groetjes, Iris

    P.s. hele toffe blog!

    Antwoord
    • Marjolein

      Koud ja, vooral als het heeft gesneeuwd ziet het er prachtig uit! Regenachtig weer is toch wat minder omdat je weinig beschutting hebt. Wat ik wel absoluut kan aanraden is een rondleiding door het luchthavengebouw Tempelhof! Dat is grotendeels binnen en het is ontzettend interessant om meer te zien en te weten te komen over het indrukwekkende gebouw. Dank je! :D

      Antwoord
  5. Michael

    Je kan een tour door het gebouw volgen. Dit was heel erg indrukwekkend! Niet alleen bizar om door een lege vertrekhal, leeg platform en oude bagagekelder te lopen. Maar de tour loopt ook langs ruimtes die het oorspronkelijke hogere plafond laten zien, kantoors laten zien, dubieuze danszaal/sportzaal helemaal bovenin het gebouw, het platform op het dak die gemaakt is om de optochten van het leger te volgen als publiek zijnde, oude schuilkelders en een oude uitgefikte opslag van filmmaterieel uit de Nazi-tijd.

    Antwoord
  6. Gerard Douwes

    Laat in ieder geval het stationsgebouw in tact.

    Antwoord
    • Jurjen

      Je bedoelt denk ik het luchthavengebouw, Gerard? Hoewel er wel een treinspoor onder het gebouw doorloopt, zijn er nooit reizigers aangevoerd per trein. Het kenmerkende luchthavengebouw zal (wees gerust) niet gesloopt worden. Kleine delen ervan zijn in gebruik, wat men met de rest moet beginnen, is nog niet duidelijk, maar sloop is hoogst onwaarschijnlijk.

      Antwoord

Trackbacks/Pingbacks

  1. 8x hotspots van Marjolein van MijnBerlijn | CityStyleGuide - […] “De wijk Kreuzberg is één van mijn favorieten in Berlijn. Het barst er van de street art, leuke cafeetjes,…
  2. De online vindbaarheid van Berlijn | GROUP7: cross-channel commerce - […] de herfst ga je rond zonsondergang naar Luchthaven Berlin-Tempelhof. Er zijn veel kiters en de enige verlichting zijn de…
  3. Tempelhof | Martijn Giebels - [...] deze website is meer te lezen over de omvangrijke  geschiedenis van de [...]

Reactie verzenden

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Nieuwsbrief

Nieuwsbrief

Meld je aan voor mijn maandelijkse nieuwsbrief en onvang de laatste updates en exclusieve Berlijntips gratis in je inbox.

Je hebt je nu aangemeld voor de BerlijnBlog nieuwsbrief. Dank je wel!

Pin It on Pinterest

Share This