In Berlijn bevinden zich drie gedenkplaatsen voor de gevallen Russische soldaten in de Tweede Wereldoorlog. De gedenkplaatsen zijn vlak na de Tweede Wereldoorlog door de Russen gebouwd en dienen zowel als herdenkingsplaats en als kerkhof voor de omgekomen Russische soldaten. In totaal hebben ongeveer 80.000 soldaten van het rode leger de slag om Berlijn niet overleefd. De bekendste, en de grootste gedenkplaats, bevindt zich in het Treptower Park. De andere gedenkplaatsen bevinden zich in Tiergarten en dus in Schönholzer Heide (stadsdeel Pankow).
De gedenkplaats
De bouw van het “Sowjetische Ehrenmal in der Schönholzer Heide” begon in mei 1947 en werd in november 1949 geopend. Met een oppervlakte van 27.500 m² hebben de Russen flink de ruimte genomen het monument voor 13.200 soldaten en officieren vorm te geven. Over het hele terrein zijn de graven en de daarbij behorende namen – indien beschikbaar – van de geïdentificeerde Russische soldaten te vinden. Het monument is ontworpen door een Russische architectengroep en dat is heel duidelijk terug te zien aan elk detail op de 27.500 m² oppervlakte (ter vergelijking, het monument in Treptow telt 93.000 m², in Tiergarten 27.000 m²). Het monument in de Schönholzer Heide is kil, overweldigend, bombastisch. De trots straalt er vanaf. Het belangrijkste monument op het complex is de “Mutter Heimat”; een treurende moeder om de dood van haar zoon, die toegedekt is met de overwinningsvlag. Het gehele monument is omringd door een muur welke is voorzien van grafstenen met daarop de namen, rangen en geboortejaren van 2.647 gevallen Russische soldaten. Slechts 20% van de soldaten die zijn omgekomen kon geïdentificeerd worden, de rest bleef anoniem.
Bezoeken
Begin 2011 is er gestart het monument te renoveren. Later en duurder dan gepland (ook in Duitsland meer regel dan uitzondering) is het monument onlangs weer geopend en openbaar toegankelijk. Gelukkig niet zonder resultaat, want het monument ligt er prachtig bij.
Het Sowjetisches Ehrenmal in Schönholzer Heide is eenvoudig met het OV te bereiken (S-Bahnhof Wilhelmsruh) en de 1,5km lange wandeling vanaf het station naar het monument is al een belevenis op zich. Omdat het station buiten het centrum én vlak langs de voormalige grens tussen West- en Oost-Berlijn lag is het “Sperrgebiet” nog duidelijk te identificeren (lees meer over de “Berliner Mauerweg“).
Sowjetisches Ehrenmal Schönholzer Heide
Adres: Germanenstraße, 13156 Berlin
OV: S-Bhf Wilhelmsruh (S1, S85)
Entree: gratis
Prachtige foto’s!! Ik wil er dit- of anders volgend jaar weer eens naar toe. Ik kom er al sinds 2006 en inderdaad is dit één van de filmlocaties van Das Leben der Anderen geweest.
Kijk ook even op mijn link voor meer foto’s en informatie: http://berlijnforum.nl/berlijnforum/viewtopic.php?f=44&t=700
Leuke tips heb je altijd over Berlijn! Ik heb er een half jaar gestudeerd, maar heb alweer een hele to do/see-list voor als ik er weer heen kan gaan. Deze staat er ook op! Ik las laatst dat het westen voor de samenvoeging een verdrag moesten tekenen waarin onder andere was opgenomen dat deze plaats tot in de eeuwigheid bewaard en onderhouden moest worden. Heb nog niet nagezocht of het echt zo is, maar zeker een interessante funfact!
Hai Margot, dat klopt inderdaad. Interessante aanvulling. De bron er ook maar even bij opgezocht: http://www.bundesregierung.de/Webs/Breg/DE/Bundesregierung/BeauftragterfuerKulturundMedien/aufarbeitung/gedenkstaettenfoerderung/sowjEhrenmale/_node.html.
hallo Marjolein, ik heb je blog bekeken en krijg helemaal zin in mijn eerste bezoek aan Berlijn a.s. maandag. Veel goede en bruikbare informatie geef je!! Super ik ben heel benieuwd of het zo mooi en bijzonder is al we hopen dat het zal zijn.
groeten, Sandra
Hoi Marjolein,
Prachtige foto’s. Ik ben er in juli geweest toen ze net de laatste hand legden aan de renovatie van het Friedhof. Wist je dat deze locatie is gebruikt voor de film Das Leben der Anderen? Je hebt het over 3 gedenkplaatsen, maar er is nog een vierde. Weliswaar minder groot en bekend, maar daarom niet minder indrukwekkend. Ook daar ben ik in juli geweest. Het bevindt zich op Parkfriedhof Marzahn. Zeker de moeite waard.
Groetjes, Wilfred
Ik vond het een heel bijzonder en indrukwekkend monument en heel typisch een beetje in the middle of nowhere. Mooie foto’s heb je gemaakt!