De Tag der Deutschen Einheit is een belangrijke feestdag in Duitsland en wordt gevierd op de datum dat Duitsland officieel herenigd werd: 3 oktober. Op deze historische dag wordt de hereniging van Duitsland en de samenvoeging van de Duitse Democratische Republiek (DDR) bij de Bondsrepubliek Duitsland gevierd. In Berlijn zijn er vele gratis festiviteiten te bezoeken om die bijzondere gebeurtenis te vieren. De dag van de Duitse eenheid, zoals deze dag in Nederland wordt genoemd, wordt gevierd sinds 1990 en was de eerste officiële feestdag van het herenigde Duitsland.
Houd er rekening mee dat veel winkels op Duitse feestdagen zijn gesloten en dat je een shoptour dus beter even kunt uitstellen.
Een symbool van de vrijheid: de East Side Gallery
Over de deling en hereniging van Duitsland
Het begin van de scheidung tussen oost en west
Na de Tweede Wereldoorlog werd Duitsland verdeeld in vier bezettingszones, die op hun beurt weer werden verdeeld in een Amerikaanse, Franse, Britse (West) en Russische sector (Oost). Ook
Het ijzeren gordijn en de definitieve scheiding
De jaren van de splitsing tussen Oost- en West-Duitsland werden gekenmerkt door conflicten en politieke spelletjes. Duitsland bestond simpelweg niet meer, je was een Ossie of een Wessie. De DDR introduceerde een communistisch systeem, gebaseerd op een sociale markteconomie. In de praktijk was het echter een centraal geleide economie, net als in de Sovjet Unie, waarin burgers weinig vrijheid hadden. Terwijl de Bondsrepubliek in de jaren ’50 zijn economisch wonder kende, lag de economische groei in Oost-Duitsland beduidend lager dan in West-Duitsland. Deze situatie ontaarde in de bouw van de Berlijnse muur in 1961. De hordes Oost-Duitsers die vluchtten naar een beter bestaan in het westen zouden hierdoor moeten worden tegengehouden, want de leegloop van de staat was een groot gevaar voor het bestaan van de DDR.
Een afbrokkelende communistische staat
Economisch, politiek en maatschappelijk ging het de DDR niet voor de wind. Burgers in de DDR vluchtten en protesteerden steeds meer, al vechtend voor hun vrijheid, en de staatspartij werd zwakker door het aftreden van de belangrijkste leiders Erich Honecker (Staatsraadvoorzitter van de DDR) en Erich Mielke (Staatssecretaris van Staatssicherheit). Ondanks dat de staat op losse schroeven stond, kwam de val van de Berlijnse Muur op 9 november 1989 onverwacht. Tijdens een persconferentie die dag versprak DDR-politicus Günther Schabowski zich toen een journalist navraag deed over het vrije reizen voor DDR-burgers, dat eigenlijk vanaf 10 november zou ingaan. “Sofort, unverzüglich” (“meteen, nu onmiddellijk“), waren de iconische woorden die hij antwoorde. Hordes mensen die dat hoorden zijn direct naar de grensovergangen gestormd om van de vrije uitreismogelijkheid gebruik te maken. De grenswachters hadden grote moeite om de alsmaar groeiende mensenmassa onder controle te krijgen terwijl partijleiders en Stasi geen gehoor gaven. Na enkele uren besloot een grenswachter bij de grensovergang Bornholmer Straße om op eigen initiatief de grenzen te openen, dat vervolgens leidde tot de val van de Berlijnse Muur.
Stappen richting eenwording van twee Duitslanden
De Berlijnse Muur was gevallen maar de DDR bestond nog. Ondanks de leegloop uit de DDR (alleen al in 1989 liep dat aantal op tot boven de 200.000 vluchtelingen) wilde de staat blijven bestaan of zich met de Sovjet-Unie herenigen. Geld was er echter niet, de staat was vrijwel failliet. Ondertussen ontbrak het aan onderdak voor de vele vluchtelingen uit de DDR die naar de BRD waren gevlucht, wat wederom voor druk in het westen zorgde. Het veel uitdagingen met zich meebrengen, maar Duitse eenwording leek de enige oplossing. Bondskanselier Helmut Kohl kwam op 28 november 1989 met het 10-Punkte-Plan voor de Duitse hereniging, de eerste keer in de geschiedenis dat de Duitse eenwording als doel van politieke onderhandelingen werd genoemd. In het plan stond o.a. dat de mogelijkheid moest bestaan om vrij in en uit de DDR te reizen, dat de BRD economische steun aan de DDR zou bieden, dat er nieuwe vrije verkiezingen zouden komen en dat de DDR-staatspartij SED zou worden afgeschaft. In maart 1990 volgden de eerste democratische verkiezingen in de DDR.
In maart 1990 begonnen tevens de onderhandelingen tussen alle geallieerde partijen over de weg naar een herenigd Duitsland met het Zwei-plus-Vier-Vertrag als uitkomst. Het verdrag legde de fundering voor een herenigd Duitsland en bestond uit afspraken over:
- Het gemeenschappelijk Duitse grondgebied: omvat grondgebied van de BRD, de DDR én geheel Berlijn. Duitsland zal geen aanspraak maken op voormalige Duitse gebieden van voor de oorlog in o.a. Polen en de Sovjet Unie.
- Wapengebruik: het herenigde Duitsland streeft vrede na en doet afstand van nucleaire, biologische en chemische wapens. Het aantal strijdkrachten zou worden teruggebracht van 500.000 naar 370.000.
- Terugtrekken van troepen: Russische troepen moeten tot 1994 vanuit de voormalige DDR zijn verdwenen. Dit zorgde voor leegstand in veel plaatsen die nog altijd zijn verlaten, waaronder het Haus der Offiziere in Wünsdorf, de Kaserne Krampnitz nabij Potsdam en het militaire dorp Vogelsang.
- Macht van de geallieerden: wordt ingetrokken en de volledige soevereiniteit komt bij het herenigde Duitsland te liggen.
Het einde van de DDR en de dag van de Duitse eenwording
Beide politieke systemen, de West-Duitse Bundesrat en de Oost-Duitse Volkskammer, stemden vervolgens voor de Duitse hereniging en de bijtreding van de DDR bij de BRD op 3 oktober 1990. Op 3 oktober werd de Duitse vlag gehezen bij de Reichstag en werd de eenwording gevierd met het volkslied en vuurwerk. De dag erna, op 4 oktober 1990, vond de eerste zitting weer plaats in de Reichstag. Een jaar aan verbouwingen en restaurantie was nog nodig om het gebouw klaar te maken voor de definitieve intrek van het Duitse parlement en de verhuizing van Bonn naar Berlijn. Voor de westingang van het gebouw wappert de Vlag van de Eenheid, een grote versie van de vlag van Duitsland, die er sinds de dag van de hereniging hangt.
Voor de Reichstag wappert de vlag van de Duitse eenwording
Tot op de dag van vandaag wordt de Tag der deutschen Einheit gevierd en geldt het als een officiële vrije dag in heel Duitsland. Door het hele land vinden plechtigheden en volksfeesten plaats, wordt de recente turbulente geschiedenis van Berlijn herdacht en stilgestaan bij het feit dat vrijheid niet vanzelfsprekend is.
➤ Meer weten over de geschiedenis? Lees op mijn blog artikelen over de Koude Oorlog, Berlijnse Muur en bouw van de Berlijnse Muur
Sentiment
Over het algemeen zijn Duitsers niet trots. Niet op hun volk, niet op hun land, niet op hun geschiedenis. Onterecht eigenlijk, want de nieuwe generatie Duitsers doet veel goed. Duitsland is een mooi land met een sterke economie, nuchtere mensen. Gelukkig komt de trots voor het vaderland op deze dag wel wat meer bovendrijven, en dat is mooi om te zien. Door heel Duitsland worden evenementen georganiseerd om het samenhorigheidsgevoel onder de Duitsers wat aan te sterken.
Tag der Deutschen Einheit in Berlijn
De stad Berlijn doet er genoeg aan om dit feest onder de aandacht te brengen met een groots gratis volksfeest voor de Brandenburger Tor. Elk jaar wordt de Straße des 17. Juni afgezet voor de Tag der Deutschen Einheit. 1,5 kilometer Festmeile vol gezelligheid. Geen auto’s en sightseeingbussen, maar wel traditioneel Duits eten en drinken, attracties, podia en veel muziek. Één van de hoogtepunten is het grote reuzenrad dat voor € 6,- uitzicht biedt over het stadspark Tiergarten, de gehele Festmeile en diverse bekende Berlijnse bezienswaardigheden. Het volksfeest is de perfecte plek voor als je wat Duitse eetcultuur wilt mee pikken. Het is een uitgelezen kans om met een worst en een halve liter bier op straat te staan. Niemand die er gek van opkijkt! Currywurst, Bratwurst, Frankfurter, het is er allemaal.
Fijne Tag der deutsche Einheit allemaal! Op de vrijheid!
Trackbacks/Pingbacks