Of je nou uit bent op een romantisch of gezellig zomeravondje, of gewoon prachtige foto’s wilt maken van je Berlijntrip, een mooie zonsondergang in Berlijn is een must voor iedere zwoele zomeravond. Persoonlijk heb ik nogal een zwak voor zonsondergangen. Prachtig vind ik het om te zien hoe de zon steeds lager komt te staan en zo lange schaduwen op de grond werpt en de hele stad in een gouden gloed hult. Dan kan ik mijn camera niet in mijn tas houden! Foto’s moeten er gemaakt worden. En veel! Fußpils (een bier voor onderweg) erbij en mijn perfecte Berlijnse zomeravond is compleet.
Gaandeweg heb ik zo mijn favoriete locaties verzameld en deze wil ik vandaag met jullie delen. De beste Berlijnse bezienswaardigheden om te fotograferen tijdens zonsondergang maar ook bruggen en uitzichtpunten met een mooie blik op het westen komen aan bod. Wees voorbereid op veel kitschplaatjes! ;-).
1 Brandenburger Tor
Ik begin maar gelijk met de klassieker der klassiekers: de Brandenburger Tor. De zon gaat direct achter de historische stadspoort ten onder, en dat betekent dat je hier prachtige silhouetten kunt fotograferen en kunt spelen met de schaduwen van de zuilen. Voor mij heeft de Brandenburger Tor een bijzondere betekenis omdat de poort jarenlang ingesloten heeft gestaan op het Sperrgebiet van de Berlijnse Muur. Dat je nu zomaar onder de poort door kan lopen, is voor mij een symbool van de vrijheid. Daarnaast is het ook een prima plek om te ontspannen want het plein is geheel vrij van autoverkeer en vanaf de bankjes langs Pariser Platz is het heerlijk toekijken hoe selfiesticks hier de dienst uit maken.
Adres: Pariser Platz, Berlijn-Mitte
OV: S of U55 Brandenburger Tor
Zitgelegenheid: bankjes op Pariser Platz
Uitzicht op: de Brandenburger Tor
2 Reichstagufer
Vanuit historisch oogpunt is de Reichstag één van mijn favorieten in Berlijn. De huidige zetel van het Duitse parlement heeft namelijk nogal een fascinerende geschiedenis achter de rug: tot 1918 diende het gebouw als vergaderzaal voor de regering van het keizerrijk, daarna als regeringscentrum van de Weimarrepubliek en vlak nadat Hitler in 1933 aan de macht kwam, woedde er de vernietigende Reichstagsbrand. Pas in 1999 werd het gebouw weer in gebruik genomen als zetel van het parlement en werd er de glazen koepel op het historische gebouw geplaatst. En daarmee is de Reichstag ook vanuit architectonisch oogpunt een favoriet. Prachtig om van buitenaf te zien en van binnen te bezoeken. Als de laagstaande zon door de koepel straalt, ziet het gebouw er extra statig uit. Vanaf de Marschallbrücke of bankjes voor het Marie-Elisabeth-Lüders-Haus kijk je uit over de Spree en heb je het beste zicht op de zonsondergang. In de zomermaanden kun je na zonsondergang blijven zitten voor de gratis film- en lichtprojectie op de Bundestag, die in een half uur de fascinerende geschiedenis van de Reichstag toont.
Adres: Marschallbrücke, Berlijn-Mitte
OV: S of U6 Friedrichstraße
Zitgelegenheid: bankjes langs de Reichstagufer aan de kant van het Marie-Elisabeth-Lüders-Haus
Uitzicht op: de achterkant van de Reichstag en Paul-Löbe-Haus
3 Frankfurter Tor
De typerende torentjes van de Frankfurter Tor markeren het begin van de Karl-Marx-Allee, de bombastische paradestraat die de DDR heeft aangelegd voor parades en woonruimte voor trouwe burgers. Als je vanaf de Frankfurter Allee richting Frankfurter Tor kijkt, dan prijkt daar in het midden de Fernsehturm. En omdat de Fernsehturm sowieso van elke foto van een Berlijnse zonsondergang een betere foto maakt, kom je de TV-toren regelmatig tegen in deze blogpost. Die slanke den met zijn gekke discobal is nou eenmaal ontzettend fotogeniek. Vinden jullie ook niet? Wat het uitzicht vanaf de Frankfurter Tor verder nog bijzonder maakt is het voorbijrazende verkeer. De ideale plek dus om te oefenen met lange sluitertijden of misschien zelfs wel een time-lapse video op te nemen! Voor het beste zicht plof je neer op het gras tussen de rijstroken of op de trappen op de hoek met de Warschauer Straße. Zelfs van een drukke kruising maken Berlijners een spontaan terras. Ik mag dat wel!
Adres: Frankfuter Tor, Berlijn-Friedrichshain
OV: U5 Frankfurter Tor
Zitgelegenheid: publieke trappen of op het gras in de berm
Uitzicht op: Frankfurter Tor, Karl-Marx-Allee en Fernsehturm
4 Warschauer Brücke / Oberbaumbrücke
Het is niet het meest bekende imago wat Berlijn heeft, maar Berlijn is wel degelijk op en top bruggenstad. Zo telt Berlijn met 2.100 bruggen niet alleen veel meer bruggen dan de historische binnenstad van Venetië (426 bruggen), mijn Wahlheimat laat ook onze eigen hoofdstad Amsterdam (1.539 bruggen) ver achter zich. Bruggen over water, sporen en snelwegen, Berlijn heeft ze allemaal. En bijna allemaal bieden ze dankzij hun weidse uitzicht een fantastische blik op een mooie zonsondergang in Berlijn. Vooral Friedrichshain is wat mij betreft goed geschikt, omdat de meeste bruggen hier vanuit het oosten uitzicht bieden op de Fernsehturm. En dat betekent veel mooie kansen op een silhouetteplaatje van de Fernsehturm! Vanaf de Warschauer Brücke fotografeer je een mooi industrieel uitzicht met talloze trein- en S-Bahnsporen, de Oberbaumbrücke heeft op zijn beurt een wat klassieker uitzicht met de Spree en diverse bekende bezienswaardigheden in het blikveld. Maar eigenlijk is elke brug met zicht op het westen geschikt voor een mooie Berlijnse zonsondergang!
Adres: Warschauer Brücke en Oberbaumbrücke, Berlijn-Friedrichshain
OV: S of U1 Warschauer Straße
Zitgelegenheid: niet echt
Uitzicht op: sporen, Fernsehturm en Ostbahnhof (vanaf de Warschauer Brücke) of Spree, East Side Gallery en Fernsehturm (vanaf de Oberbaumbrücke)
5 Modersohnbrücke
Zojuist noemde ik al wat Berlijnse bruggen die bekend staan om hun mooie uitzicht, maar toch wil ik de Modersohnbrücke nog even speciaal in het (avond)zonnetje zetten. Vanaf deze brug heb je namelijk niet alleen een fantastisch uitzicht over Berlijn, de sfeer is hier op zwoele zomeravonden ook altijd erg goed. Vrienden treffen elkaar met een biertje of ijsje, buurtbewoners lezen een boekje op de pijpleidingen en voorbijgangers blijven even staan om een foto te maken. Altijd een goede vibe en van alle bruggen in Friedrichshain toch wel de beste brug om even lekker te zitten en te relaxen. Totdat je gesprek even wordt onderbroken door een S-Bahn die onder je door dendert. Maar ook dat heeft zo zijn charme!
Adres: Modersohnbrücke, Berlijn-Friedrichshain
OV: S of U1 Warschauer Straße
Zitgelegenheid: constructie van de brug
Uitzicht op: sporen, Fernsehturm en Warschauer Brücke
6 Molecule Man
Drie gigantische ‘gatenkaasmannetjes’ in de Spree kenmerken de grens tussen de drie Berlijnse wijken Treptow, Kreuzberg en Friedrichshain. Ze zijn met handen en voeten aan elkaar verbonden en symboliseren zo een eenheid. Het Molecule Man kunstwerk verbeeldt voor mij ook de Duitse hereniging, hier komen namelijk Oost-Berlijnse wijken (Treptow en Friedrichshain) samen met het voormalig West-Berlijnse Kreuzberg. De vlonders die de grenssoldaten gebruikten, liggen zelfs nog in het water. Ondanks het duistere verleden, zijn de oevers van de Spree hier tegenwoordig voornamelijk een idyllische plek. Prima geschikt zijn voor een picknick of Feierabendbiertje! Voor het mooiste zicht op de Molecule Man met daarachter de ondergaande zon kun je het beste op de Elsenbrücke gaan staan. De beste plekken om te relaxen vind je aan het water, de oevers zijn vrij toegankelijk via een trap op de Elsenbrücke of via de Martin-Hoffmann-Straße.
Adres: Elsenbrücke, Berlijn-Treptow
OV: S Treptower Park
Zitgelegenheid: kade langs het water of in het gras
Uitzicht op: Molecule Man, Oberbaumbrücke, Osthafen en Fernsehturm
7 Osthafen
Ook aan de andere kant van de Spree heb je bij helder weer garantie op mooie plaatjes van de zonsondergang. De Fernsehturm mag dit keer net buiten het blikveld vallen, de Oberbaumbrücke doet het ook uitstekend tegen een mooie zonsondergang. In mijn persoonlijke foto-archief barst het van de foto’s van zonsondergangen op deze plek omdat het bedrijf waarvoor ik werk in de Osthafen gevestigd is. Zeker als het in de winter vroeg donker wordt, maak ik hier bijna elke week wel een foto van een zonsondergang. Van sommige dingen kun je nou eenmaal nooit teveel hebben! De Osthafen (1913) is sowieso een interessante plek om te bezoeken omdat het ooit een industriële haven was. Pakhuizen, loodsen, kades, laadperrons en hijskranen werden gebouwd om het toenemende scheepsverkeer over de Spree te kunnen verwerken. Ondanks dat 80% in de Tweede Wereldoorlog is verwoest, zijn er nog veel details van de oude haven en industriestad Berlijn terug te zien. Eens een ander soort wandeling door Berlijn! In de meeste pakhuizen zijn tegenwoordig mediabedrijven gevestigd.
Adres: Stralauer Allee (tussen Oberbaumbrücke en Elsenbrücke), Berlijn-Friedrichshain
OV: S of U1 Warschauer Straße
Zitgelegenheid: niet echt (achter de East Side Gallery kun je wel aan de kade zitten)
Uitzicht op: Oberbaumbrücke
8 Tempelhof
Dankzij de ruime opzet van de stad is het in Berlijn nooit lastig om spontaan van een mooie zonsondergang te genieten. Er is altijd wel een brede straat te vinden waar de lichtval mooi is. Maar als we het écht over een weids uitzicht hebben, dan kan er geen enkele locatie tippen aan Tempelhof. Het voormalige vliegveld midden in de stad dat in 2008 haar deuren sloot, is omgetoverd tot uniek stadspark. In welke andere stad kun je nou fietsen over voormalige landingsbanen en een moestuintje aanleggen op de plek waar ooit vliegtuigen laag overvlogen? Bovendien is er een speciaal veld aangelegd waar barbecuen is toegestaan. De recreatieve mogelijkheden op Tempelhof zijn eindeloos maar eigenlijk is zoiets simpels als genieten van de zonsondergang mijn favoriete bezigheid. Geluk zit ‘m in de kleine dingen!
Adres: Tempelhofer Park, Berlijn-Neukölln
OV: S of U6 Tempelhof
Zitgelegenheid: overal in het park op het gras
Uitzicht op: het uitgestrekte Tempelhofer Feld, het luchthavengebouw uit nazi-tijden en Fernsehturm
9 Park Inn dakterras
Oog-in-oog staan met de Fernsehturm kan nergens zo goed als op het Park Inn dakterras aan Alexanderplatz. Hoog bovenop het Park Inn Hotel is een uitzichtplatform ingericht dat ook voor niet-hotelgasten te bezoeken is. Zelf ga ik het liefst een uur voor zonsondergang, zodat ik van bovenaf kan genieten hoe de zon achter de Fernsehturm ondergaat. Een plaatje om te zien! Omdat je in de frisse buitenlucht staat en niet achter glas, kun je ook nog eens makkelijk goede foto’s schieten. Tickets koop je in de lobby van het hotel (entree: € 4,-).
Adres: Alexanderstraße 7, Berlijn-Mitte
OV: U2, U5, U8 of S Alexanderplatz
Zitgelegenheid: enkele strandstoelen
Uitzicht op: Fernsehturm, Unter den Linden, Berliner Dom en meer bekende Berlijnse bezienswaardigheden
10 Klunkerkranich
Wil je tegelijkertijd een hapje eten of genieten van live-muziek? Dan is Klunkerkranich wat voor jou! Deze toffe bar bovenop een parkeergarage in Neukölln is in de zomer één van mijn favoriete plekken om een drankje te doen na werktijd. Je moet wel even weten waar het zit, want de bar is van buitenaf niet eenvoudig te herkennen. Je neemt in het winkelcentrum Neukölln Arkaden de lift naar de 5e verdieping en loopt daar via de laatste oprit naar boven. Daar tref je volop houten bankjes, een urbane tuin en een klein muziekzaaltje. Na zonsondergang gaat het feestje hier nog wel even door!
Adres: Karl-Marx-Straße 66, Berlijn-Neukölln
OV: U7 Rathaus Neukölln
Zitgelegenheid: bankjes en trappen
Uitzicht op: Neukölln, Fernsehturm en meer bekende Berlijnse gebouwen aan de horizon
Andere locaties waar je van een mooie zonsondergang kunt genieten:
- Strandbar Deck 5
Schönhauser Allee 79, S of U2 Schönhauser Allee - Viktoriapark
Kreuzbergstraße, U6 of U7 Mehringdamm of S of U7 Yorckstraße - Bunkers in het Volkspark Humboldthain
Brunnenstraße, S of U8 Gesundbrunnen
Regelmatig weet Berlijn mij te verrassen met een mooie zonsondergang. De weidse uitzichten maken de stad wat mij betreft uitermate geschikt om mooie zonsondergangen te fotograferen! Ik ben benieuwd of jullie nog mooie locaties weten om aan dit lijstje toe te voegen want… mijn foto-archief is nog lang niet vol genoeg ;-). Laat die reacties maar komen!
Wat een super goede tips! En ook van de minder bekende dingen. We zijn nu onderweg naar Berlijn en gaan zeker veel van dit duidelijke en overzichtelijke blog gebruik maken. Bedankt Marjolein.
Dag Marjolein,
Wij zijn nu in Berlijn, aan het wachten op de lichtshow aan de Reichstag.
We hebben je blog, met super handige tips, al zooo veel gebruikt. Super hoor!!
Groetjes,
Carla & Johan
Heb genoten van jouw blog ! Ga hem opslagen en mee nemen als ik in november naar Berlijn ga ! Ga de tips zeker gebruiken !x
Supertof om te lezen dat je wat aan mijn tips hebt Angèle! Daar doe ik het voor! Als ik nog ergens bij kan helpen dan hoor ik het graag. Geniet van de voorpret en alvast veel plezier gewenst in Berlijn!
Mooie plaatjes hoor! Vooral die silhouetten van zulke bekende bouwwerken tegen die gekleurde lucht.
Wow – wat een prachtige beelden, zeg! Heel mooie foto’s Marjolein.
victoria park, victoria park, victoria park en victoria park.
jemoet ook eens gaan op de hahenberg in spandau als er een concert wordt gegeven van alpenhoorns en een jodelkoor
Die moest ik even Googlen en met resultaat! Ik vond veel foto’s van de Hahneberg. Ziet er prachtig uit! Moet ik ook maar eens heen. Bedankt voor de tip Twink!
Volkspark Humboldthain! Die moet er ook bij!
Ja! Natuurlijk! De foto’s die ik daarvan heb gezien zijn veelbelovend! Ben d’r alleen zelf nog nooit geweest tijdens zonsondergang (schande!) daarom staat ‘ie er niet tussen. Moet maar snel verandering in komen!
Schitterend, echt prachtig!
Dank je wel! Ik krijg er zelf ook geen genoeg van! <3
Hoi Marjolein, heb je nog foto’s van 1 mei of ben je dit jaar niet op pad geweest?
Jazeker! Bijna ieder jaar vaste prik! Ik heb dit jaar eigenlijk alleen wat foto’s op mijn Instagram geplaatst: https://www.instagram.com/berlijnblog/. Ook in mijn volgende Fotodagboek zullen er wat impressies voorbijkomen. Was weer een leuk feestje in ieder geval!