Feierabend machen; huh?!

Voor de mensen die werkzaam zijn tussen de Duitsers hebben vast wel eens meegemaakt dat iemand je een “schönen Feierabend” wenst. Om eerlijk te zijn heb ik de eerste paar keer geen flauw idee gehad wat ze daar nou precies mee bedoelden. Iets van de vrije avond vieren? Feiern klinkt mij altijd wel goed in de oren dus zoiets had ik er maar van gemaakt. Maar nee na navraag bij een toenmalige collega bleek dit zo’n typisch Duits woord te zijn wat dus niet letterlijk te vertalen valt. Een Feierabend betekent namelijk niet veel meer dan een vrije avond, de rust na het werk, het einde van de werkdag/werktijd. Overigens is Feierabend een Duits begrip wat al lang wordt gebruikt en inmiddels één van mijn favoriete stukjes Duitse vocabulaire is geworden. Het heeft zijn oorsprong als begrip wat de avond voor een feestdag of een vakantie aanduidde. Uiteindelijk is het wordt omgevormd tot synoniem voor de vrije avond na het werk en wordt het veel en vaak gebruikt op de werkvloer.

Vertaling en inzetbaarheid

Het woord kan op verschillende manieren creatief worden ingezet. Denk aan de volgende praktisch inzetbare zinnetjes;

  • Wann haben Sie Feierabend?
  • Wanneer bent u klaar met werken?

  • Schönen Feierabend!
  • Fijne avond!

  • Feierabend machen
  • De werkplaats verlaten en genieten van de vrije avond.
    In het Engels ook wel “call it a day” genoemd

  • Früher Feierabend machen
  • Eerder naar huis gaan van het werk

  • Nach Feierabend
  • Na werktijd/sluitingstijd

  • Nach Feierabend (länger) im Büro bleiben
  • Na sluitingstijd (langer) op kantoor blijven

  • Jetzt ist (aber) Feierabend!
  • Schluss! Ik heb er geen zin meer in.

Dus bij deze wens ik jullie vast een schönen Feierabend!

De Adventskalender, van Duitse afkomst

Een adventskalender is een kalender die onderdeel is van een Christelijke traditie die stamt uit de 19e eeuw; Advent. De mensen die veel Duitsers kennen zullen misschien ook wel ieder jaar worden voorzien van een prachtige Adventskalender. Ik krijg ze regelmatig toegestopt, ze zijn namelijk hip en hot in Duitsland. Voor de mensen die niet bekend zijn met de Adventskalender, dit is een speciale kalender die is voorzien van verschillende luikjes. Achter elk luikje schuilt een verrassing en dagelijks mag er één luikje worden geopend. Meestal kan er in de vakjes wat chocola of een andere lekkernij worden gevonden voor kinderen. Ook zijn er kalenders die zich meer op volwassenen richten, vaak zijn de vakjes dan voorzien van spreuken of foto’s. De kalender maakt het leuk om de dagen voor kerst af te tellen (het is dus niet de bedoeling dat je alle luikjes gelijk openmaakt).

Milka Adventskalender

Milka Adventskalender

Soorten Adventskalender

Hipste Adventskalender is van Spems

De kalenders worden geproduceerd in vele verschillende vormen en maten. Alle kalenders hebben gemeen dat ze de resterende dagen tot Kerstmis aftellen, meestal zijn dat er 24. In die zin heeft de adventskalender dezelfde functie als de adventskrans. Vaak begint het aftellen op 1 december maar dit kunnen ook andere data tussen 27 november en 3 december zijn. Er zitten in ieder geval altijd 4 zondagen in de adventstijd.

Steeds meer verschillende Adventskalenders worden gemaakt. Games worden in een Adventskalender gegoten, elke dag een nieuw level. Ook zijn ze er in iets luxere versies te verkrijgen, zo heeft Porsche een eigen kalender en worden er in België Adventskalenders met diamanten gemaakt. Online heb ik al Adventskalenders terug gevonden bij Bol.com en de Hema.

Herkomst van de Adventskalender

Advent is in het christendom de benaming voor de periode voor Kerst. De naam advent komt van het Latijnse woord adventus, dat komst betekent. In de adventsperiode bereiden Christenen zich voor op het Kerstfeest, en wordt de geboorte van Jezus herdacht. Advent is oorspronkelijk van Duits Lutherse afkomst, dit verklaart waarom je in Duitsland en Oostenrijk nog altijd heel veel verschillende adventskalenders kunt vinden. De laatste jaren heeft de adventskalender zich verspreid over een groot aantal Christelijke landen maar in toenemende mate ook over een aantal niet Christelijke landen. Veel mensen zullen de kalender dan ook wel vanuit Nederland kennen. Zeker in de grensstreek is de smakelijke kalender bekend.

Duits is best een leuke taal!

Een paar jaar geleden was je echt niet cool als je Duits ging studeren en waren het aantal studenten Duits op één hand te tellen. Dit jaar zijn het aantal studenten verdubbeld; het begin van een ware trend. In de jaren ’80 werden de studentenaantallen Duits steeds kleiner die in de jaren ’90 zelfs een absoluut dieptepunt hebben bereikt. Tegenwoordig denken Nederlanders genuanceerder over het oorlogsverleden, ze denken bovenal posief over het karakter van Duitsers. Zelfs de toekomstperspectieven voor studenten Duits zijn tegenwoordig gunstig want eerlijk is eerlijk, Duitsland is een echte economische grootmacht en dat Berlijn de hipste stad van Europa is speelt natuurlijk ook mee. De momenteel 800 studenten Duits hoeven dus niet te vrezen voor hun toekomst. Verschillende universiteiten spelen daar op in: zowel de RuG, de UvA en de Radboud Universiteit bieden tegenwoordig de specialisatie Duitslandstudies, welke zich richt op onderlinge betrekkingen tussen Nederland en Duitsland. En tegenwoordig hoef je je ook niet meer te schamen voor je liefde voor de Duitse taal taal, Deutsch ist ganz geil, en dat mag gezegd worden.

Ook de lezers op het Berlijn-Blog.NL lijken het er over eens te zijn. Meer dan de helft van de lezers zijn het er mee eens dat Duits echt een leuke taal is. Nu snap ik dat jullie (net als ik) zwaar subjectief zijn en geen representatief beeld vormen voor de Nederlandse populatie, maar het is wel een kleine bevestiging van het feit dat Duits weer cool is. 24% van de stemmers vond Duits overigens helemaal niets, en nog een groep van 18% vindt Duits niet tof maar wel erg praktisch. Ik zelf behoor overduidelijk tot die 58% van de stemmers die Berlijn tof vinden. Hoe kan ik ook anders met die prachtige woorden als “Schlittschuhläufer”, “Sehnsucht”, “Fingerspitzengefühl”, “Schadenfreude” etc. etc.

“Tod oder die Gladiolen”

Prachtig. Ik kan er vol genoegen naar kijken; luisteren moet ik eigenlijk zeggen. Nederlanders die vol zijn van hun Duitse taalkennis en er niet voor terug deinzen om menig Duitser te laten lachen om hun Niederdeutsch. Nu onze Nederlandse Gladiolengeneral, ook wel bekend als Louis van Gaal, aan het roer van de overwinning van Bayern München staat viert het Niederdeutsch hoogtij in ons buurland.

De letterlijke vertalingen van uitdrukkingen die van Gaal gebruikt uit het Nederlands doen het bijzonder goed in het Duits. Eigenlijk zijn die uitlatingen helemaal niet zo grappig, hij vertaalt gewoon een aantal Nederlandse uitdrukkingen letterlijk naar het Duits en dan vinden die Duitsers dat heel erg leuk. Of het nou gaat om “Tod oder die Gladiolen”, om “Ich bin ein Feierbiest” of om “Ich lege löffelchen an löffelchen mit meiner Truus” gaat, sinds Rudi Carrell hebben we lang niet meer zoveel succes gehad. De technomixen van DJ Feierbiest zijn al dikgezaaid op YouTube, met dank aan onderstaande uitspraak “Ich bin ein Feierbiest”.

Het prachtige Niederdeutsch is ook bij de Duitse psycholoog Reinhard Wolff niet onopgemerkt gebleven. Wolff schreef het boek Lass mal sitzen over het steenkolenduits van Hollanders. Volgens hem zal de uitdrukking die Van Gaal regelmatig gebruikt sinds hij trainer van Bayern München is, over twintig jaar nog steeds in het Duits worden gebruikt. Meer hilarische uitdrukkingen kun je vinden in zijn boek, die voor €10 te bestellen is op bol.com.

Maar ach, verstaanbaar zijn we in ieder geval wel. Zie hier van Gaal die laat weten dat hij wel degelijk een Feierbiest is.

Duitse woorden recyclen met fashion

Ook de Duitse taal is aan veranderingen onderhevig. Hasenbrot, Stichelrede, Fabulant, wie gebruikt deze worden nog? Dat doet reWÖRT! Het idee, bedacht door drie Duitse kunstenaars, is om oude woorden recyclen in de vorm van kleding. Via de website rewoert.de kun je onder andere t-shirts, longsleeves en tassen bestellen met hippe Duitse opdrukken. Wie wil nou nog met een t-shirt met een opgedrukte Fernsehturm of tekst “I love Berlin” lopen? Als je echt hip wilt zijn bestel je deze t-shirts (nee ik heb geen aandelen, vind het een leuk initiatief).

Met het project willen de bedenkers de oude Duitse woorden terugbrengen in het dagelijks taalgebruik, laat dramaturge Elke Richly in de Süddeutsche Zeitung weten. Haar fascinatie voor oude woorden komt vooral uit nostalgie voort. Door het dragen van een T-shirt met een oud woord, wordt die uitdrukking automatisch gerecycled, meent zij. Taal moet leven. Met de opbrengsten worden onder andere verschillende taalprojecten ondersteund.

→ reWÖRT ist Wort-Recycling.

→ reWÖRT ist Wort-Mode.

→ reWÖRT ist ein Wort-Kunst-Projekt.

reWÖRT t-shirts met Duitse opdruk

De t-shirts kosten rond de €20.

Pin It on Pinterest