Bezienswaardigheden in Berlijn

Berlijn is zwaar getroffen door de Tweede Wereldoorlog en is jarenlang in tweeën gesplitst geweest door de Berlijnse Muur. Daarmee is de stad een groot openluchtmuseum en is het een stad waar als in geen ander geschiedenis en moderne invloeden samenkomen. Ook barst Berlijn van de cultuur, creativiteit en moderne architectuur. De meest bijzondere en mijn favoriete bezienswaardigheden in Berlijn heb ik op deze pagina voor je geselecteerd!

Wat lees je hier?

Top 10 bezienswaardigheden in Berlijn

Tijdens een eerste bezoek wil je vast een aantal ‘must sees’ van je lijstje strepen! In dit overzicht heb ik de meest bekende bezienswaardigheden van Berlijn verzameld die je een goed beeld geven van de stad. Voor het bezoeken van deze bezienswaardigheden heb je minimaal twee dagen nodig. Er is genoeg te beleven voor een langer bezoek aan Berlijn, tips en ideeën vind je hieronder.

Brandenburger Tor + Unter den Linden

Pariser Platz, OV: U5 of Bus 100 Brandeburger Tor

Zoek je in Google naar Berlijn dan krijg je gelijk een hoop foto’s te zien van een historische stadspoort: de Brandenburger Tor. Dit is het meest bekende symbool van Berlijn én van de Duitse hereniging. 

De historische stadspoort heeft het Pruisische Rijk, het Derde Rijk én de Koude Oorlog meegemaakt. Tussen 1961 en 1989 kwam de Brandenburger Tor op Oost-Berlijns grondgebied en op steenworp afstand van de Berlijnse Muur te staan. Toen de Berlijnse Muur viel kwam de Brandenburger Tor symbool te staan voor de Duitse eenwording. Extra bijzonder dus om vandaag de dag in alle vrijheid onder deze poort door te lopen. De poort staat aan het einde van de prachtboulevard Unter den Linden.

Het blijft bijzonder om in alle vrijheid onder de Brandenburger Tor van West-Berlijn naar Oost-Berlijn te kunnen wandelen

Fernsehturm

Panoramastraße 1A, OV: S+U (U2, U5, U8) Alexanderplatz, Entree: € 24,50

De Fernsehturm is mijn persoonlijke favoriete herkenningspunt in de stad. Verdwaald? Wandel richting de kenmerkende televisietoren en je komt vanzelf op een bekend punt uit. De Fernsehturm werd in 1969 in het toenmalige Oost-Berlijn geopend. Als praktische televisietoren maar ook als statussymbool om te laten zien hoe modern de DDR was. Je kunt het uitzichtplatform in de Fernsehturm bezoeken, vanaf 350 meter hoogte heb je een geweldig uitzicht over de stad.

➤ Tip: koop vooraf online je tickets om lange wachtrijen te vermijden of bezoek één van de andere uitzichtpunten zodat je zicht hebt op de Fernsehturm

20131013 - IMG_0511- BerlijnBlog bezienswaardigheden fernsehturm

Reichstag

Platz der Republik 1, OV: U5 Bundestag, Entree: gratis

De Rijksdag is sinds 1999 de zetel van het Duitse parlement. Weer, moet ik eigenlijk zeggen, want voordat de nationaal-socialisten aan de macht kwamen, zetelde het parlement van het Duitse Keizerrijk ook al in de Rijksdag. Moderne architectuur gaat hier hand in hand met een eeuwenoud monument vol geschiedenis. Vanuit de moderne glazen koepel heb je een fantastisch uitzicht over de skyline van Berlijn.

➤ Tip: Registreer je vooraf gratis online als je het gebouw en de iconische glazen koepel van binnen wilt bekijken

De Duitse regering zetelt in het Rijksdaggebouw

Holocaust Monument

Cora-Berliner-Straße 1, OV: S+U Potsdamer Platz, S+U Brandenburger Tor of U6 Französische Straße, Entree: gratis

Als je het mij vraagt is het Holocaust Monument (Denkmal für die ermordeten Juden Europas) een van de meest indrukwekkende bezienswaardigheden van Berlijn. Het monument bestaat uit meer dan 2.700 betonnen blokken die de omgekomen joden in de Tweede Wereldoorlog herdenken. Je kunt tussen de blokken doorlopen en je zo verdwaald en oriëntatieloos voelen. Een expliciete betekenis heeft de architect Peter Eisenman er niet aan gegeven. Onder het blokkenveld bevindt zich een gratis expositie.

20150718 - DSCF0691- BerlijnBlog bezienswaardigheden holocaustmonument

Museuminsel

Platz der Republik 1, OV: S+U (U2, U5, U8) Alexanderplatz of bus 100 Lustgarten

Het museumeiland is een must voor elke museumliefhebber! Hier staan de meest belangrijke kunstmusea van Berlijn die samen een belangrijk aandeel bezitten van de kunstgeschiedenis: de Alte Nationalgalerie, het Altes Museum, het Bode-Museum, het Neues Museum en het Pergamonmuseum. Die laatste is mede om het Pergamonaltaar en de Poort van Babylon erg indrukwekkend. Wil je meerdere musea bezoeken? Met de Berlin WelcomeCard krijg je korting op de toegangsprijs. Ook zonder een bezoek aan de musea is een wandeling langs de mooie gebouwen de moeite waard.

➤ Tip: Koop vooraf online je tickets om lange wachtrijen te vermijden.

Rondom het Museuminsel heb je heerlijke plekken om in de zon te zitten of te picknicken

De Berlijnse Muur (Gedenkstätte Berliner Mauer)

Bernauer Straße 111, OV: S Nordbahnhof of U8 Bernauer Straße, Entree: gratis

Nadat de Berlijnse Muur in 1989 is gevallen, zijn de meeste stukken muur zo snel mogelijk uit de stad verdwenen. Voor diegenen die de Koude Oorlog niet bewust hebben meegemaakt, is het nu niet eenvoudig een voorstelling te maken hoe het leven in de gedeelde stad was. Bij de Gedenkstätte Bernauer Straße vind je niet alleen een authentiek stuk Berlijnse Muur maar ook een goed museum (gratis) en uitzicht op een voormalig stuk grensgebied met observatietoren.

20140309 - IMG_3487- BerlijnBlog bezienswaardigheden berlijnse muur bernauer straße gedenkstatte

Hackesche Höfe

Rosenthaler Straße 40-41, OV: S Hackescher Markt

De Hackescher Höfe zijn aaneenschakelingen van hofjes waar je boetiekjes en horeca kunt vinden. Het zijn vooral de prachtige gevels in Jugendstil die de hofjes een bezoek waard maken. Zo’n aaneenschakeling van hoven is erg typisch voor Berlijnse architectuur. Op loopafstand vind je ook het Haus Schwarzenberg (hof vol street art), de Rosenhöfe (hof vol winkeltjes) en de Heckmannhöfe (een groter hof met galerieën).

20140206 - IMG_8758- BerlijnBlog bezienswaardigheden hackesche hofe

Gendarmenmarkt

Gendarmenmarkt, OV: U2 Hausvogteiplatz

De Gendarmenmarkt wordt door menig reisgids het mooiste plein van Berlijn genoemd. Wanneer je er bent zul je ook begrijpen waarom, het is gewoon erg mooi om te zien. De twee identieke doms en het concertgebouw uit de 19e eeuw nemen je mee naar het vooroorlogse Berlijn. Het 3,3 hectare grote plein ligt in het stadsdeel Mitte, vlak achter de boulevard Unter den Linden. In de Adventstijd wordt hier een prachtige kerstmarkt opgebouwd die het plein er nog sprookjesachtiger uit laat zien.

20160618 - _DSF5945- BerlijnBlog bezienswaardigheden gendarmenmarkt
De Gendarmenmarkt gezien vanuit de Französischer Dom

Siegessäule

Großer Stern, OV: bus 100 Großer Stern, Entree: €4,-

De Siegessäule (1864-1873) werd opgericht op verzoek van keizer Wilhelm I om de overwinning van Pruisen op Frankrijk, Oostenrijk en Denemarken te herdenken. Op de top staat een gouden beeld van Viktoria, godin van de overwinning. Voor een kleine prijs kun je de Siegessäule in, een tentoonstelling bekijken en genieten van het verbluffende uitzicht vanaf het uitzichtsplatform over stadspark Tiergarten.

20151101 - P1170858- BerlijnBlog bezienswaardigheden siegessaule

Gedenkstätte Sachsenhausen

Straße der Nationen 22, OV: S Oranienburg, Entree: gratis

Voormalig concentratiekamp Sachsenhausen ligt ongeveer 25 kilometer ten noorden van Berlijn. In de Tweede Wereldoorlog zijn duizenden minderheden naar Sachsen getransporteerd en hier om het leven gekomen. In Sachsenhausen hebben van 1939 tot 1945 alleen al ongeveer 200.000 mensen gevangengezeten. Volgens de ‘officiële’ cijfers zijn er ca. 30.000 tot 50.000 mensen omgekomen.

Sachsenhausen concentratiekamp berlijn

Tip: ritje met bus 100

Iedereen die naar Berlijn komt, raad ik altijd een ritje met bus 100 aan. Deze buslijn rijdt van Alexanderplatz naar Zoologischer Garten en komt onderweg langs de meeste bekende bezienswaardigheden van Berlijn.Leuk feitje: dit was de eerste busverbinding die het voormalige West-Berlijn met het voormalige Oost-Berlijn verbond. Omdat de lijn onderdeel is van het reguliere openbaar vervoer kun je met een enkeltje of dagkaart de bus in:

  • Stukken goedkoper dan een sightseeingbus
  • Je kunt in- en uitstappen waar je wilt
  • Bij een beginpunt instappen om een plekje bovenin de bus te bemachtigen

Meer bezienswaardigheden in Berlijn

In Berlijn is zo ontzettend veel te zien. Ook als je bovenstaande top 10 hebt afgewerkt blijft er nog genoeg te ontdekken in de Duitse hoofdstad. Speciaal voor BerlijnBlog stelde ik een lijstje samen met nóg meer bezienswaardige plekken.

Alexanderplatz
Ontstaan is Alexanderplatz als een markt, momenteel een ontmoetingsplek voor jongeren, een winkelparadijs en de thuisbasis van vele andere bezienswaardigheden: Fernsehturm, Marienkirche, Weltzeituhr en het Rotes Rathaus.

Berliner Unterwelten
Ontdekt het ondergrondse Berlijn met Berliner Unterwelten. Deze organisatie biedt verschillende rondleidingen aan door bunkers die werden gebruikt in de Tweede Wereldoorlog en Koude Oorlog.

Checkpoint Charlie
Checkpoint Charlie was een controlepost langs de Berlijnse Muur tussen de Amerikaanse en Russische sectoren in. Toeristen kunnen Checkpoint Charlie dagelijks bezoeken en meer te weten komen over de koude oorlog in het Mauermuseum. Let wel: het is érg toeristisch.

East Side Gallery
De East Side Gallery is het langste overgebleven stuk Berlijnse Muur. Maar het is meer dan dat alleen! Zoals de naam al doet verklappen is het een gallery, een openluchtkunstwerk met graffiti’s van meer dan 100 verschillende kunstenaars die hun visie op vrijheid op de muur hebben getekend.

Erholungspark Marzahn
Midden in de Oost-Berlijnse Plattenbauwijk Marzahn ligt een van de mooiste tuinen van Berlijn. Waan je even in Japan, China of Marokko terwijl je door de thematuinen van Gärten der Welt wandelt.

Hauptbahnhof
Het Hauptbahnhof is het Centraal Station van Berlijn, al een hele attractie op zich want het is net een glazen vliegveld met al zijn winkels. Ook de aparte moderne architectuur is wel een knip waard.

Joods Museum
In het Joods Museum kom je alles te weten over de eeuwenoude Joodse cultuur en tradities. Natuurlijk is er veel aandacht voor de Holocaust. Zowel als tentoonstelling als in de vorm van bijzondere gedenkplaatsen.

Gedächtniskirche
De Kaiser Wilhelm Gedächtniskirche was ooit een reusachtige kerk, door de tweede wereldoorlog is deze kerk ernstig verwoest. Er staat nog 1 toren waarvan het puntje ontbreekt. De Gedächtniskirche staat er deels nog ter herdenking van de tweede wereldoorlog.

Parken en natuur
Naast veel architectuur beschikt Berlijn ook over ontzettend veel groen. Op deze pagina kun je alles vinden over parken en dierentuinen in Berlijn, zo ook de enorme botanische tuin van Berlijn.

Berlijns centrale stadspark Tiergarten

Nikolai Kirche
De oudste kerk van Berlijn stamt uit 1230. Hoewel ook de Nikolai Kirche erg verwoest is in de Tweede Wereldoorlog is deze onlangs gerenoveerd en weer te bezoeken.

Oberbaumbrücke
De Oberbaumbrücke is de mooiste brug van Berlijn en verbindt de wijken Friedrichshain en Kreuzberg met elkaar. In de Koude Oorlog diende de brug als grensovergang tussen Oost- en West-Berlijn.

Potsdam
De Brandenburgse hoofdstad Potsdam ligt op slechts 30 kilometer van Berlijn en kun je eenvoudig met de S-Bahn of trein bezoeken. Je vindt hier prachtige paleizen in barok stijl, uitgestrekte paleistuinen om in de wandelen en het historische Holländische Viertel.

Potsdamer Platz
Potsdamer Platz is al jaren een belangrijke handelsplaats en verkeersknooppunt in Berlijn. Jarenlang is Potsdamer Platz in tweeën gesplitst door de Berlijnse Muur en de Koude Oorlog veranderde het plein voor altijd. Restanten van de muur en de wachttoren in de Erna-Berger-Straße herinneren daar nog aan. Vandaag de dag staat het plein vol moderne architectuur maar ook met een aantal monumenten en verborgen plekken die je hier wellicht niet had verwacht.

Sowjetisches Ehrenmal in Treptower Park
In het Treptower Park bevindt zich een enorm monumentencomplex voor de gestorven Sowjetsoldaten in de Tweede Wereldoorlog. In totaal liggen hier zo’n 7.000 soldaten van het Rode Leger begraven.

Tempelhofer Park
De voormalige luchthaven Tempelhof heeft in 2008 haar deuren moeten sluiten. Nu is het terrein omgebouwd tot park en kun je er waanzinnig skateboarden, fietsen of hardlopen. Aan de rand van het park zijn community tuintjes aangelegd en in het luchthavengebouw in nazi-bouwstijl worden rondleidingen gegeven.

Over de voormalige landingsbanen van luchthaven Tempelhof kun je nu fantastisch wandelen of fietsen

➤ Benieuwd naar mijn persoonlijke favoriete plekken? Lees hier mijn artikel met Berlijn tips

Bezienswaardigheden per seizoen

Weet je al in welk seizoen je Berlijn gaat bezoeken of nog op zoek naar inspiratie voor de beste tijd van het jaar? Bekijk dan mijn seizoensgebonden themapagina’s eens. Hier heb ik al mijn tips verzameld voor een lente, zomer, herfst of winter in Berlijn. Elk seizoen heeft zijn charme!

  • Lentetips Berlijn: het seizoen van de straatfestivals, bloeiende bloesems langs de muur en verse asperges.
  • Zomertips Berlijn: het seizoen van de open air feestjes, strandbars, openluchtbioscopen en muziekfestivals.
  • Herfsttips Berlijn: het seizoen van de boswandelingen, het lichtfestival en het uitwaaien.
  • Wintertips Berlijn: het contrasterende seizoen van de gezellige kerstmarkten en de rustigste tijd van het jaar in januari en februari.
Het Museuminsel op een mooie rustige winterdag

Wat is er nog meer te zien in Berlijn?

Op zoek naar nog meer leuke dingen om te doen in Berlijn? Ik heb nog veel meer verzamelartikelen geschreven, wellicht zit hier nog iets voor je tussen:

Wat zijn jouw favoriete bezienswaardigheden in Berlijn? Of kan ik je nog ergens bij helpen? Laat gerust een reactie achter!

liebegruesse

123 Reacties

  1. Bart

    Hoi Marjolein, ik heb met mijn zestienjarige zoon fietsen gehuurd, wat heel gaaf was. Je voelde je echt Berlijner, en het fietsen was een belevenis an sich. (Soms ook best eng, maar ach, we zijn Groningen gewend…) alleen: soms maakten we wel gebruik van de u bahn. Ik zat te hannesen wat nou het beste uit kwam. Losse kaartjes omdat we meestal fietsten? Of toch een meer ritten kaart? En welke dan? Met Berlin pas? Zonder? Dit keer hebben we losse kaartjes gekocht. Soms met fiets in de u bahn. (De metro’s hebben een speciale plek ervoor, maar in de spits moet je dat niet doen.) improviseren is leuk, maar of we de beste keuze maakten weet ik niet. Mijn enige lichte aanvaring met zoon was het moment dat hij in de tram wilde met de fietsen en ik dat echt niet zag zitten. (We kwamen van de verre Stasi gevangenis. Ik had een damesfietsje en zadelpijn…)

    Antwoord
  2. Joop

    Hallo Marjolein,
    Volgende week zijn wij een hele week in Berlijn, hotelkamer geboekt Nhow Hotel geboekt dus dat komt helemaal goed. Hoe gaat het er op dit moment aan toe in Berlijn tijdens Corona tijd, moeten we nog ergens speciaal opletten?
    Met vriendelijke groeten,
    Joop en Suus

    Antwoord
  3. Sjako Kramer

    Hallo Marjolein,
    wat heb je een mooie site. Ik ga voor het eerst met mijn man 3 dagen naar Berlijn. Ik heb al je tips en bezienswaardigheden gelezen.
    Nu onze vraag, als je de bezoeken splitst in 3 dagen , kun je ons een globaal advies geven hoe je logistiek die dagen indeelt. We willen sowieso jouw top 10 zien en aanvullen met gezelligheid in de stad.
    Daarbij denken we met metro te reizen.
    of is een dagje op de fiets in te passen?
    We horen graag van je,
    Ruud en Sjako ( 56 en 58 jaar )

    Antwoord
    • Marjolein

      Dank je wel! Dat is moeilijk in te schatten, omdat natuurlijk niet iedereen op het zelfde tempo de stad verkent en ik niet weet waar jullie interesses liggen. Willen jullie ook musea gaan bezoeken? In het Joods Museum of het Duits Historisch Museum kun je zo al een hele middag doorbrengen ;-).
      Maar heel grof zou ik het zo indelen:
      Dag 1: Historisch Mitte (Hackesche Höfe, Alexanderplatz, Fernsehturm, Unter den Linden, Gendarmenmarkt, Brandenburger Tor, Potsdamer Platz, Holocaust Monument – dat ligt allemaal op loopafstand)
      Dag 2: Berlijnse Muur (Gedenkstätte Bernauer Straße, Mauerpark – liefst op zondag -, Kulturbrauerei + museum, East Side Gallery, Oberbaumbrücke, Kreuzberg – dit zou je kunnen fietsen)
      Dag 3: City West (Schloß Charlottenburg, Kurfürstendamm, Gedächtniskirche, winkelcentrum Bikini, Wittenbergplatz even eventueel door naar de wijk Schöneberg)
      Ik wens jullie sowieso heel veel plezier!

      Antwoord
  4. Desiree

    we gaan met 10 collega’s twee dagen naar Berlijn en nu ben ik op zoek naar een moord diner in Berlijn op vrijdagavond 15 september 2017. Ik kan niets vinden op internet. (behalve iets waar je 1000 euro extra voor moet betalen zodat zij vanuit Nederland naar Berlijn komen…)Weet jij waar ik dit het beste kan regelen?

    Antwoord
  5. Garmt Arbouw

    Beste Marjolein,
    Wij bezoeken Berlijn eind september. Zijn er op zondag 24 sept. of daaraan voorafgaand wellicht activiteiten of bijeenkomsten die leuk zijn om te doen of te bezoeken als je – zoals wij – geïnteresseerd bent in de Duitse verkiezingen?
    Groeten,
    Garmt

    Antwoord
    • Marjolein

      Hallo Garmt, ik heb er zelf nog niet naar gekeken maar ik zal mijn best doen om mijn Berlijnse evenementenkalender binnenkort te updaten met evenementeninformatie voor 2017. Vaak is er wel het een en ander aan lezingen, discussies en livestreamings te bezoeken. Groeten, Marjolein

      Antwoord
  6. Merel

    Absoluut de top 10 aan bezichtigingen in Berlijn. Ben er al een aantal keer gewenst en het blijft mij fascineren die stad.

    Antwoord
    • Marjolein

      Mooi is dat he? Dat Berlijn blijft fascineren? Sterker nog, hoe beter je de stad leert kennen, hoe toffer het wordt! Ik ben hier in ieder geval voorlopig nog niet uitgekeken <3.

      Antwoord
  7. DEBBIE VAN DIJK

    Hay hay,
    Bedankt voor je leuke blogg.
    In april ga ik met mijn vriend naar Berlijn,
    nu stond er in je bericht dat een bezoek aan de Fernseturn 13 euro is,
    alleen kan ik nergens de tickets zo goedkoop vinden op internet.
    Ik hoop reactie van je te krijgen,

    alvast bedankt!
    Debbie

    Antwoord
    • Marjolein

      Dank je wel Debbie! Op internet zijn de tickets inderdaad duurder omdat je dan de rij kunt skippen. Als je ter plekke tickets koopt, dan betaal je € 13,- (maar dan loop je wel het risico dat je niet meteen naar boven kunt). Details kun je hier vinden. Veel plezier in Berlijn!

      Antwoord
  8. Liana

    Zoveel moois te zien en te beleven. Dat wordt keuzes maken. Als je nu zou moeten kiezen tussen al de musea’s met interesse in de WO2 en de Berlijnse muur. Welk museum is dan het best aan te raden?
    Van iemand gehoord dat er een museum is met een Trabant die zo gemaakt was om mensen in te laten vluchten. Ze wist alleen niet meer welk museum. Heeft u misschien een idee?
    Voor de rest laat ik me lekker verrassen.
    Een heel leuk blog trouwen.
    Groet
    Liana

    Antwoord
    • Marjolein

      Hallo Liana,

      je moet inderdaad wel keuzes maken, er is zo ontzettend veel te zien en te doen in Berlijn dat je zelfs aan 6 jaar niet genoeg hebt (kan ik inmiddels uit eigen ervaring zeggen, haha!).

      Dat museum is denk ik het Mauermuseum. Persoonlijk zou ik dat niet aanraden omdat het nogal druk en slecht gestructureerd is, in vergelijking met andere musea is het een beetje verouderd. Persoonlijk zou ik gaan voor het Duits Historisch Museum voor een algeheel overzicht van de Duitse geschiedenis, dat is erg uitgebreid en behandelt alle etappes van de Duitse geschiedenis. Daarbij zou ik de Gedenkstätte Berliner Mauer en het Topographie des Terrors bezoeken om meer te weten te komen over de Tweede Wereldoorlog en de Koude Oorlog. Ook het Joods Museum is absoluut een aanrader.

      Succes met de keuze en veel plezier in Berlijn!

      Antwoord
      • henk

        erg mooi vind ik de stad maar het hotel is erg duur weet jij waar ik een hotel goedkoop kan vinden ,groetjes henk

        Antwoord
  9. QUIRIEN

    Hee Marjolein,

    ik ga met m’n klas (25 studenten) naar Berlijn. Ik zou graag naar Reichstag gaan maar is toch best duur maar ik las iets op je blog dat het gratis om aan te melden?

    groetjes,
    Quirien

    Antwoord
    • Marjolein

      Klopt, een bezoek aan de Reichstag is gratis! Het is wel raadzaam je vooraf voor een bezoek online aan te melden, zeker als je met zo’n grote groep gaat. In mijn artikel over de Reichstag kun je daar meer over lezen. Veel plezier!

      Antwoord
  10. Jessica

    Allereerst mijn complimenten voor je blog. Echt super handig en duidelijk.
    Echter heb je nog tips voor bezienswaardigheden die goed rolstoeltoegankelijk zijn?
    De Fernsehturm is bijv. niet rolstoeltoegankelijk. Wij zijn op Potsdammerplatz naar Panoramapunkt geweest met een supersnelle lift sta je zo boven op het gebouw met een prachtig uitzicht over Berlijn.
    De gedächtniskirche wel maar dan moet je wel iemand bij je hebben die naar binnen kan gaan om te melden dat er iemand met een rolstoel naar binnen wil.

    Antwoord
    • Marjolein

      Dank je wel Jessica! De Reichstagkoepel is ook goed met de rolstoel toegankelijk maar daar raad ik wel aan om je vooraf aan te melden. Verder alles wat buiten te bezichtigen is, zoals de paleistuinen van Slot Charlottenburg, het Hollandse Viertel in Potsdam, de route wandelen langs de Berliner Mauerweg, de East Side Gallery, de Gedenkstätte Bernauer Straße, de Hackesche Höfe, Park Tempelhof. Veel nieuwe musea zijn ook goed met de rolstoel toegankelijk, zelf vind ik het Joods Museum absoluut een aanrader en het Duits Historisch Museum is ook erg goed. Als jullie meer houden van moderne kunst dan kan ik de Berlinische Galerie en het Hamburger Bahnhof aanbevelen. Ik hoop dat er wat leuks voor jullie tussenzit!

      Antwoord
  11. Myrto

    Hoi Marjolein,

    Ik ben zelf al een paar keer in Berlijn geweest. Nu willen we met een groep (9 personen, designers/developers) gaan. Zijn er activiteiten/bezienswaardigheden die jij aanraad om met een groep te doen? Ik hoor het graag!

    Groet,
    Myrto

    Antwoord
    • Marjolein

      Hai Myrto! Hebben jullie bijzondere interesses? Dan is het wat makkelijker tips geven. Zelf denk ik aan een open air feestje (bijvoorbeeld bij Ipse of Sisyphus), een leuke biertuin bezoeken (bijvoorbeeld Prater of Caisseopea), een fietstocht maken, Mauerpark bezoeken op zondag, barbecuen op Tempelhof, een bootje huren, een kanotour maken (Kayak Berlin Tours) of als jullie interesse hebben in geschiedenis een rondleiding met Berliner Unterwelten of in de Gedenkstätte Hohenschönhausen. Voor de designers is een bezoekje aan het Bauhaus Archiv of de Berlinische Galerie denk ik wel interessant!

      Is dit een beetje waar je aan zat te denken? Zeg het anders gerust hoor, dan denk ik nog even verder voor jullie!

      Groeten,
      Marjolein

      Antwoord
  12. JokeS (België)

    Wauw!

    Morgenvroeg vertrek ik met mijn oudste dochter (6jr) naar Berlijn om haar de stad te leren kennen waarop ik – sinds mijn Erasmusverblijf in 2004 – verliefd ben! Ik heb Berlijn ondertussen al voorgesteld aan mijn vriend en mijn zus, nu dus de oudste dochter aan de beurt. En binnen 1,5 jaar de jongste dochter.

    Vlug zocht ik nog wat informatie op en toen kwam ik op jouw blog terecht! Zit hier al een hele namiddag te lezen, lezen, lezen! Fantastisch!!!! Ik denk dat wij héél erg veel gaan eten, winkelen, bezoeken, wandelen, …

    Nu kijk ik er nog meer naar uit!!

    Antwoord
    • Marjolein

      Wat ontzettend leuk om te lezen JokeS! Daar doe ik het voor! Bedankt voor je enthousiaste reactie! En wat superleuk dat je ook tijdens een Erasmusverblijf verliefd bent geworden op Berlijn. Zo is dat bij mij ook gegaan (in 2006). Die liefde gaat nooit meer over… Ben benieuwd of je dochters de Berlijnliefde zullen overnemen. Vast wel! Ik wens jullie in ieder geval heel veel plezier!

      Antwoord
  13. Margriet

    Wat een leuke en interessante blog over Berlijn. Ik ga begin augustus samen met een vriendin naar Berlijn. Wij verblijven in het Riu Plaza hotel. Ken je dat? Wij zijn beiden nog nooit eerder geweest en hebben 4 dagen in Berlijn. Nu zagen we een Berlijn pas (berlinn pas) op internet voor 92 euro waarmee je met het OV kan reizen, toegang hebt tot verschillende bezienswaardigheden en ook niet in de rijen hoeft te staan bij de kassa met die pas. Ken je die? Zou je die aanraden?
    Zijn er nog excursies die je zeker zou aanraden?
    Groetjes,
    Margriet

    Antwoord
    • Marjolein

      Bedankt Margriet! Je bedoelt denk ik de Berlin Welcome Card? Deze is een stuk prijziger dan de reguliere dagkaarten van het OV, maar je krijgt er inderdaad ook veel korting mee bij bekende bezienswaardigheden, rondleidingen, souvenirshops etc. Of jullie de meerprijs eruit halen is heel persoonlijk en afhankelijk van hoeveel bezienswaardigheden je wilt bezoeken. Ik raad aan om even een kijkje te nemen op deze website, daar kun je zien hoeveel korting je waar krijgt: http://www.berlin-welcomecard.de/en. Op mijn pagina over het openbaar vervoer in Berlijn kun je meer informatie vinden over andere OV-tickets. Persoonlijk gebruik ik altijd liever een dagkaart of enkele tickets, omdat ik de meerprijs er persoonlijk nooit uithaal.

      Antwoord
  14. Fam Graansma

    Wat een interessante blog!! Wij gaan binnenkort ook naar Berlijn! Maar we vroegen ons af of jij misschien weet of hemelvaartsdag een vrije dag is in Duitsland en of er die dag ook vlooienmarkten zijn. Alvast bedankt!

    Antwoord
    • Marjolein

      Dank jullie wel! Hemelvaartsdag is inderdaad een vrije dag in Duitsland maar dat maakt voor de vlooienmarkten niet uit, die zijn er eigenlijk bijna het hele jaar door! Veel plezier in Berlijn :-).

      Antwoord
  15. Alice

    Hoi Marjolein,

    ik ga 13 t/m 15 mei met mijn nichtje (16) naar Berlijn voor haar verjaardag.
    Dit is in het pinksterweekend. Ik zag eerder staan dat de meeste bezienswaardigheden op zondag wel open zijn. Geldt dit ook voor pinksterzondag?

    Alvast bedankt

    groetjes Alice

    Antwoord
    • Marjolein

      Hai Alice,
      ja, dat klopt! De meeste bezienswaardigheden en musea zijn ook op feestdagen gewoon geopend. Mocht je echter een specifieke bezienswaardigheid in gedachten hebben, dan raad ik aan om het vooraf even dubbel te checken. Bij de populaire bezienswaardigheden (Reichstag, Fernsehturm) kan het trouwens ook wel wat drukker zijn dan normaal dus wellicht is het handig om daarvoor vooraf tickets te bestellen via internet. Veel plezier in Berlijn!
      Groetjes,
      Marjolein

      Antwoord
  16. Mar

    Wat een geweldige site. Wij gaan in april mijn verjaardag vieren met een midweekje Berlijn. Deze site komt zeker bij mijn favorieten te staan!

    Antwoord
    • Marjolein

      Dat is nog eens een leuk verjaardagscadeau! Heerlijk! Als ik nog ergens bij kan helpen dan hoor ik het graag :-).

      Antwoord
  17. Monique

    Hai, met heel veel interesse je site aan het lezen.
    Wij willen 27-28-29-30 mei naar Berlijn komen. Hoe is het op zondag ….. evengoed genoeg te beleven of zijn de bezienswaardigheden dan niet te bezoeken?

    Antwoord
    • Marjolein

      Hoi Monique, de bezienswaardigheden zijn gewoon open hoor. Als je al iest concreets op het oog hebt, kan het geen kwaad het nog even op de offciele website te controleren of het ook daadwerkelijk klopt. Alleen winkels en supermarkten zijn grotendeels gesloten op zondag dus mocht je willen winkelen dan kun je dat beter op een andere dag doen. Veel plezier!

      Antwoord
  18. Lisa

    Hoi!

    Ik ga in December naar Berlijn. Ik haal ontzettend veel informatie van je site/blog. Alleen ik wil ook graag een kijkje nemen bij het concentratiekamp. Heb je tips? Qua vervoer en tickets? Je zou me ontzettend helpen!

    Groetjes

    Antwoord
    • Marjolein

      Hai Lisa,

      fijn om te horen dat je wat hebt aan mijn tips! Sachsenhausen is absoluut de moeite waard om te bezoeken. De toegang is gratis, als je een audioguide mee wilt nemen (aanrader!) kun je deze voor €3,- bij de balie ophalen. Je hoeft niets vooraf te reserveren. Qua vervoer kun je het makkelijkste vanuit Berlijn met de trein of de S-Bahn (S1) naar Oranienburg gaan. Let er wel op dat Sachsenhausen in zone C ligt, en je dus een geldig ticket nodig hebt voor deze zone. Vanaf Oranienburg kun je wandelen (zo’n 15 minuten) of de bus nemen (lijn 804, rijdt elk uur, uitstappen bij de bushalte Gedenkstätte). Lees voor meer informatie ook mijn pagina over de Gedenkstätte Sachsenhausen.

      Ik hoop dat ik je hiermee verder heb geholpen!

      Groeten,
      Marjolein

      Antwoord
  19. sanne

    Hoi Marjolein,
    Wij wonen tot december in Berlijn en het bevalt ons super hier! Jouw blog ook btw! We gebruiken het vaak, haha. Ik vroeg mij af of jij misschien iets weet over kortingskaarten/museumkaarkaarten e.d die handig zijn? Ik vind die vam drie dagen een beetje te kort haha..

    Antwoord
    • Marjolein

      Hoi Sanne,
      wat leuk om te horen dat jullie zo genieten van Berlijn! Duitsland kent geen museumjaarkaart zoals wij dat in Nederland kennen. Er bestaan wel enkele kaarten voor de staatsmusea maar die zijn vrij prijzig en bieden ook geen toegang tot de wisselende tentoonstellingen, voor mij is het dus voordeliger is om losse tickets te kopen. Hier kun je er meer informatie over vinden: http://www.museumsportal-berlin.de/de/planen-organisieren/tipps-zum-eintritt/jahreskarten/. Wat misschien ook een leuk idee is voor jullie is de Lange Nacht der Museen: http://www.lange-nacht-der-museen.de/de/. Je kunt voor een vaste prijs (€18) de hele avond allerlei musea en bijzondere tentoonstellingen en lezingen bezoeken. Het is wel wat druk maar de ideale manier om veel nieuwe musea te leren kennen. Ik vind het altijd erg leuk en gezellig! Dit jaar vindt het plaats op vrijdag 28 augustus.
      Liebe Grüße,
      Marjolein

      Antwoord
  20. Wahyu Langeland

    Hi Marjolein,
    you have a nice and usefull blog! i plan to go to Berlin on my birthday very soon. Can’t wait!
    I have a question, maybe you can help. i will travel with a 9 years old son. is there anything to do in Berlin for kids? Do they have a playground as well such as Efteling or something smaller in Berlin or neighbourhood?

    Thank you in advance for your response and have a nice summer!

    Antwoord
    • Marjolein

      Hi Wahyu, you can have a look at my article with tips for children in Berlin, maybe there is something in there for your son. There is not really something similar as Efteling but there are enough things you can do with kids in Berlin! Have fun! Groetjes, Marjolein

      Antwoord
  21. Mariska

    Hallo, mijn dochter en ik gaan in juli 4 dgn naar Berlijn. Ik zou graag willen weten of een Hop-on-Hop-off tour voor twee dgn een goed idee is of zoals je schrijft een rit met bus 100?
    Heb je misschien ook tips voor wandelroutes?
    Groetjes, Maris

    Antwoord
    • Marjolein

      Hoi Mariska, bus 100 komt langs veel bezienswaardigheden maar niet langs allemaal. Wat dat betreft zie je met een hop-on-hop-off bus wel een stuk meer en kom je via een audiogids ook meer te weten over de stad. Zelf vind ik het leuker om zelf op ontdekkingstocht te gaan maar ook dat is natuurlijk heel persoonlijk. Voor wandelingen raad ik de gidsjes van 100% Berlijn aan, ook in mijn eigen boek Mijn Berlijn staan een paar wandelingen. Veel plezier in Berlijn!

      Antwoord
  22. Margo

    hallo,
    ik en mijn gezin gaan dit jaar op vakantie in Berlijn. Mijn mama zou heel graag s’middags gaan eten in een park. welk park zou jij aan raden.
    grtjs Margo

    Antwoord
    • Marjolein

      Hai Margo,
      wat leuk dat jullie met het hele gezin naar Berlijn gaan! Willen jullie eten in een restaurant in een park of zelf picknicken of barbecuen? En heb je nog een voorkeur voor een wijk? Ik vind zelf Volkspark Friedrichshain heel fijn, veel schaduw, een prachtige oude fontein (Märchenbrunnen) en plek om te zitten. Park Tempelhof is ook een aanrader, het wandelen over de voormalige landingsbanen vind ik nog altijd een bijzondere ervaring. Er is ook een barbecueruimte maar er is weinig schaduw. Het grote stadspark Tiergarten is ook prachtig. Op deze pagina kun je nog meer informatie vinden over parken in Berlijn.
      Groetjes en veel plezier,
      Marjolein

      Antwoord
  23. Sofie

    Dag Marjolein,

    leuk om al jouw tips te lezen.
    Wij gaan van 4 april tot 8 april naar Berlijn, maar we waren vergeten dat het dan Pasen en Paasmaandag is. Is alles dan gesloten?
    Zijn er nog speciale zaken die je aanraadt tijdens deze periode?

    Groetjes

    Antwoord
    • Marjolein

      Hai Sofie,

      ja, op goede vrijdag, eerste paasdag en tweede paasdag zijn de winkels gesloten. De meeste musea zijn wel open. Ik heb een heel artikel geschreven over Pasen in Berlijn, daar vind je nog een paar leuke tips. Veel plezier in Berlijn!

      Groetjes,
      Marjolein

      Antwoord
  24. Ronald

    Geweldige informatie, bedankt daarvoor.
    Een beetje late vraag maar wie weet? We gaan dit weekend 27 – 31/3 naar Berlin met hotel op de Kastanien Allee. Zaterdag omgeving Prenzlauerberg, zondag naar Madama Butterfly en de foodmarket. Ik zie eigenlijk niet iets om op maandag te doen behalve winkelen. Heb jij misschien een tip voor bijv. een expositie of een bijzondere buurt?

    Antwoord
  25. Astrid

    Hoi Marjolein,

    Wat een leuk blog, heel veel goede tips ervan afgehaald!! Aankomende vrijdag met mijn man voor de eerste keer naar Berlijn, met de trein, stond al lang op ons verlanglijstje.We logeren in Holiday-inn express city center.Heb er zin in!!

    Antwoord
    • Marjolein

      Super! Tof om te horen! Heel veel plezier in Berlijn!

      Antwoord
  26. jamey

    bedankt voor de tips had ik het maar eerder gezien ik ben net terug.. Wel een leuke tijd gehad hoor maar na deze tips gelezen te hebben zie ik dat ik het nog leuker kon hebben !

    Antwoord
    • Marjolein

      Berlijn is zo groot, daar red je het toch niet om alles in 1 (of 2, of 3) keer te zien. Nog een keertje terugkomen dus ;-).

      Antwoord
  27. Ludo Van Hooydonck

    Marjolein,

    Bedankt voor de mooie site, ik gebruik deze site om mijn reizen naar Berlijn te plannen, ik ben nu bezig met een nieuwe toer te schrijven voor juni waar ik weer met een groep Berlijn ga bezoeken.

    Bedankt

    Nb ik zou graag je facebook pagina ook volgen

    Antwoord
    • Richard

      Wie kan mij vertellen of je een kaartje van bus 100 ook in de bus zelf kan kopen?

      In april zijn we in Boxhagener Str. , Friedrichshain-Kreuzberg, wie kan me vertellen of daar ook vlakbij bus 100 een opstapplaats heeft?

      Richard

      Antwoord
      • Marjolein

        Je kunt bij de buschauffeur een kaartje kopen. Bus 100 komt trouwens niet in Friedricshhain-Kreuzberg maar je kunt met de metro (lijn U5) naar Alexanderplatz reizen en daar op bus 100 stappen (dit is het beginpunt van de route).

        Antwoord
  28. Niels

    Beste Marjolijn,

    Zijn net terug van een weekje Berlijn met familie van 4 tot 71. Was verre van de eerste keer een absoluut niet de laatste keer dat we naar Berlijn gingen. Heb in de voorbereiding heel veel aan je blog gehad. Lees het met veel plezier en blijf je volgen op twitter. Zijn dan ook op donderdag in de Markthalle Neun geweest, alternatief uitzichtpunt t.o.v. de Fernsehturm genomen en hadden natuurlijk ontzettend mazzel met het weer en de prachtige zonsondergangen.
    Tip voor de ‘sportievere’ Berlijngangers: Laatste week ook drie keer ’s ochtends vroeg (voor zevenen) de hardloopschoenen aangetrokken en vanaf Rosenthalerplatz een paar rondjes gerend. Je bent zo in Tiergarten en de Brandenburger Tor is in de opgaande zon (zonder andere mensen – behalve de bewakers van de Amerikaanse ambassade) echt een hele leuke extra (Kirsch auf dem Berliner Kuchen?). Zo vroeg is ook leuk omdat dan de eerste mensen al weer aan het werk zijn/gaan terwijl er ook nog mensen een laatste biertje (of was dat een eerste?) drinken.

    Nogmaals, erg goed blog! Dank.

    Groeten,
    Niels

    Antwoord
    • Marjolein

      Hoi Niels,

      bedankt voor je reactie. Leuk om te lezen dat jullie het zo leuk hebben gehad in Berlijn! Het is inderdaad heerlijk om zo vroeg bij de Brandenburger Tor te zijn. Als ik aan de andere kant van de stad moet zijn ga ik ook op de fiets en ik vind het heerlijk om voor kantoortijden onder de Brandenburger Tor heen te fietsen en te zien hoe de ochtendstond zo mooi op de poort schijnt. Altijd weer even een geluksmomentje!

      Groetjes,
      Marjolein

      Antwoord
  29. Julian

    Hoi,

    Ik ga van 23 oktober t/m 26 oktober naar Berlijn met mijn vriendin. Het is de eerste keer dat wij in Berlijn komen. Nu lees en zie ik zo veel dingen om te gaan doen dat ik er bijna geen wijs uit kan. Wat is volgens jou een goed idee om onze dagen mee op te vullen?

    Groetjes!

    Antwoord
  30. marga

    Hoi Marjolein,
    Ik wil in de meivakantie met mijn twee zoons van 7 en 14 jaar naar Berlijn gaan. Maar er is zóveel te zien! We gaan maar drie nachtjes… Wat raad je me aan om te gaan doen? Vooral gezien het leefrijdsverschil best lastg om een programma te maken.
    En heb je een tip voor het verblijf, liefst niet al te kostbaar.. (alleen staande ouder!)
    Groetjes, Marga

    Antwoord
    • Marjolein

      Hoi Marga,

      dat klopt. Er is ontzettend veel!

      Ik heb al eens wat tips voor Berlijn met kinderen op een rijtje gezet. Misschien heb je daar iets aan? Volgens mij zijn het Techniekmuseum (veel informatie over de geschiedenis van vervoer: vliegtuigen, treinen etc.) en het Naturkundemuseum (o.a. de skeletten van dino’s) altijd wel geliefd bij kinderen. Misschien is een tour van Berliner Unterwelten ook wel wat? Kan zijn dat ze daar nog net wat te jong voor zijn.

      Ik kan het EasyHotel aanraden. De locatie is top: lekker centraal en veel leuke tentjes in de buurt. Bovendien zijn ze niet duur. Motel One is ook nog een optie, is vrij nieuw en ook centraal en makkelijk bereikbaar. Voor de echt goedkope hotels moet je vaak ver uit het centrum gaan zitten en dat lijkt me met kinderen misschien wat onhandig.

      Hoop dat je hier iets mee kunt!

      Groeten,
      Marjolein

      Antwoord
  31. Paula

    Beste Marjolein

    Ik ga in december 3 dagen naar Berlijn. Ik wil dan ook wat kerstmarkten bezoeken. Heb jij een tip welke kerstmarkt ik echt moet gaan bezoeken? Ik heb hier en daar al een beetje gekeken naar de bezienswaardigheden en aangezien het er ontzettend veel zijn, heb jij een top 5 voor mij waar ik écht naar toe zou moeten?

    Groetjes Paula

    Antwoord
    • Marjolein

      Hoi Paula,

      ik heb op mijn blog al eens geschreven over kerst in Berlijn en mijn favoriete kerstmarkten. Mijn favorieten zijn toch wel de Gendarmenmarkt (kost €1 entree), de markt in de Kulturbrauerei en de markt bij Schloß Charlottenburg. Als je houdt van leuke spulletjes kun je ook deze design kerstmarkten eens bezoeken.

      Groetjes,
      Marjolein

      Antwoord
  32. Elsa

    Ik zoek me gek hoe ik het beste bij de vlooienmarkt in mauerpark kan komenmet Ov. Heb wat moeite met veel lopen dus zou graag zo dicht mogelijk er bij komen. Misschien handig om dat er bij te zetten? Heel veel aan je mooie blog gehad. Super bedankt daar voor !

    Antwoord
    • Marjolein

      Hoi Elsa, de tramlijn M10 stopt voor de ingang van het park (halte Friedrich-Ludwig-Jahn-Sportpark). Op ongeveer 5 minuten loopafstand van de ingang van het park komt de metrolijn U8 (halte Bernauer Straße). Veel plezier!

      Antwoord
  33. Karin Stolten

    Wat een leuke tips! Zelf ook pas in Berlijn geweest. Ik mis in dit rijtje alleen nog de fietstour met Nederlandse gids via Baja Bikes! Daar begin ik m´n stedentrips altijd mee.

    Leuke onderverdeling met de tips in de verschillende jaargetijde!

    Antwoord
  34. Meesterkaart

    Hoi Marjolein, mooi blog heb je gemaakt, wel een beetje veel ruimte bovenin! Ik mis alleen nog het volgende, wanneer ik in Berlijn ben, huur ik altijd via via een appartement, al dan niet in een buurt naar keuze. Meestal kom je dan in een appartement met een leuke binnenhof! Met een beetje googelen kom je al snel huur appartementen tegen in berlijn.

    Antwoord
  35. Jan van Gameren

    Hallo Marjolein,

    Bedankt voor de info op je blog. Zeer waardevol en nuttig.
    Nog nooit zijn mijn vrouw, 2 tienerjongens en ik zo goed voorbereid op een stedentrip geweest.

    Gewapend met 50+ geprinte pagina’s en veel pdf’s gedownload op mijn iPhone, hebben we praktisch alle bezienswaardigheden in 2 dagen bezocht. Op de terugreis hebben wij Sachsenhausen nog bezocht wat een enorme indruk heeft achtergelaten. Mi een must voor iedereen die een paar dagen Berlijn aandoet.

    Aanraders wat ons betreft zijn:
    – Alexanderplatz
    – Berlijnse Muur (Met name Bernauer Straße en kleine wachttoren in de Stresemannstraße, nabij de Potsdamer Platz)
    – Brandenburger Tor / Reichstag
    – Checkpoint Charlie (Inderdaad druk / Toeristisch maar de moeite waard)
    – Fernsehturm (Imposant, maar ga hier ivm drukte vroeg naar toe)
    – Gendarmenmarkt (Mooie combi met Unter dem Linden en Bebelplatz)
    – Hackesche Höfe
    – Holocaust monument
    – Potsdamer Platz
    – Sachsenhausen

    Nog dank voor je tip om Kreuzberg te bezoeken.
    Heerlijk gegeten aan de Bergmannstrasse en vanuit daar ook het enorme kerkhof aldaar bezocht en het parkje aan de Chamissoplatz.

    Groetjes, van Jan, Mirjam, Jesse en Pepijn

    Antwoord
    • Marjolein

      Bedankt voor jullie reactie, erg leuk om te lezen dat jullie met een stapel geprinte pagina’s op stap zijn gegaan en dat jullie wat aan mijn tips hebben gehad!

      Groetjes,
      Marjolein

      Antwoord
  36. Julie

    Ik ga deze zomer naar Berlijn. Wat kunnen jullie aanraden voor de mooiste graffiti te zien? Van plaatsen of van gidswandelingen?

    Wat mag ik zeker dan niet missen?
    En van buurten als camden town in Londen?

    Antwoord
  37. Petra

    Dag Marjolein,

    Met de pasen (vrijdag t/m maandag gaan we naar Berlijn. Kun je mij vertellen of de toeristische trekpleisters, zoals de reichstag wel gewoon open zijn…Ik begrijp uit jou blog dat we winkelen vooral vrijdag en zaterdag moeten gaan doen.

    Ik hoop van je te horen.. Ook als je andere leuke paastips hebt!

    Gr Petra

    Antwoord
  38. anoniempje

    hallo Marjolein,

    Viel Spaß en liebe Grüße, weet je wat daar mis mee is? nou je hebt de hele zin in het Duits behalve de en…
    de en moet und zijn. ik wil niet opdringerig zijn of zo maar ik zeg het aleen maar om jou site beter te maken. als je die zin veranderd naar: Viel Spaß und liebe Grüße, dan is het helemaal goed. voor de rest vind ik je site heel god gemaakt.

    groetjes anoniempje

    Antwoord
  39. Patrick E. Goudswaard

    Hallo, ik ga in mei naar Berlijn, weet iemand of je de zaal van de Komische Oper kan bezoeken zonder voor een voorstelling te moeten boeken?

    Antwoord
  40. cees

    Beste marjolein,

    Allereerst een leuke blog en daarom heb ik een vraag waar jij wellicht mee kan helpen?

    ik ga 21-23 maart 2014 met 7 vrienden naar berlijn en ben bezig om een leuk programma neer te zetten van feest en cultuur.
    op het gebied vd feesten is er zo veeeel aanbod en zou graag je advies krijgen.
    ik had het idee om op vrijdag naar loungebar spindler en klatt te gaan. Kan je eten, drinke en later feesten.
    op zaterdag had ik berghain in me hoofd (als we binnenkomen met die strenge deurcontrole).
    is dit leuke invulling of zou je voor 2 dagen technofeesten gaan? Zo ja; wat zou je adviseren?

    alvast bedankt voor de hulp en info.
    met vriendelijke groet cees

    Antwoord
  41. Youri

    Het Olympiastadion is ook zeker een bezoekje waard bij een thuiswedstrijd van Herta.

    Antwoord
  42. Olaf H.

    Hey Marjolein,

    Leuke Blog, heb er een paar dingen uitgehaald om te bezichtigen.
    Misschien is dit een tip:

    De Teuvels Berg is best wel leuk om heen te gaan met de S7 richting Postsdam Hbf, uitstap halte Grünewald, maar er is 1 nadeel het is vanaf daar nog een heel eind lopen stuk door het bos en je moet zelf uitzoeken waar je heen moet want het staat nergen aangegeven geen borden e.d. In het weekend (start 13:00)is daar een “tour van +/- 2 uur over de history (volgens mij 15,00 euro) e.d en er is ook een soort tour van pak hem beet 1 uur, (stelt niet veel voor voor 7,00 euro)

    Antwoord
  43. Ineke

    Hallo Marjolein.
    Kan jij me meer vertellen over de Hansa Studio en vind ik daar ook meer over Depeche Mode?
    Bedankt alvast.
    groetjes
    Ineke

    Antwoord
    • Peter

      Hallo Ineke, ik ben ook met deze tour geweest dus wilde je ook even antwoorden. Degene die de tour doet is zelf groot Depeche Mode fan en kan je mooie verhalen vertellen. Kan hem van harte aanbevelen. Google op Fritz music tours. Omdat Depeche binnenkort in Duitsland speelt hebben ze DM specials.

      Antwoord
  44. Hillie deZeeuw

    Hallo Marjolein

    Afgelopen week teruggekomen van een paar vakantiedagen naar Berlijn met mijn man. We hebben veel informatie van je blog kunnen halen en daarvoor willen we je bedanken. Binnenkort ga ik weer naar Berlijn met onze jongste dochter en kijk er nu al naar uit. nogmaals dank.

    Hillie de zeeuw

    Antwoord
  45. Debbie

    Hoi Marjolein,

    Complimenten voor je fantastische website/blog!! Echt alles is hier te vinden!
    Over drie weken gaan mijn vriend en ik voor 4 dagen nar Berlijn. We hebben er superveel zin zin. Zijn zelfs bang om tijd te kort te komen, we willen zoveel zien. Even een vraagje, het boek Cristiane F kennen we allemaal wel, ik wil heel graag naar dat metrostation. Is er daar iets specifieks wat ik kan herkennen van het boek?
    Badankt alvast.
    Keep up your blog!!
    Groetjes, Debbie

    Antwoord
  46. Joris

    We gaan met z’n 3en binnenkort naar Berlijn en zijn op zoek naar iets op het gebied van computers/elektronica. Er is geen Apple store, maar buiten het computer spel museum is er iets anders bijzonders over computers in Berlijn te vinden?

    Antwoord
    • Marjolein

      Hi Joris, bedoel je meer op het gebied van shoppen of op het gebied van interessante informatie? Als je echt iets wilt aanschaffen kun je terecht bij Saturn en Mediamarkt bij Alexanderplatz. Voor meer informatie is het communicatiemuseum misschien interessant, daar wordt de gehele ontwikkeling van communicatie tentoongesteld, o.a. ook computers. Groetjes, Marjolein.

      Antwoord
    • Marjolein

      Hey Jacqueline,

      bedankt voor de aanvulling. Maar hij staat gewoon in het rijtje hoor. Onder een andere naam weliswaar: Holocaust Monument. Erg interessant een een must onder de bezienswaardigheden in Berlijn!

      Marjolein

      Antwoord
  47. Lies

    Hoi Marjolein

    Volgend weekend ga ik met mijn vriend van zaterdag tot dinsdag naar Berlijn.
    Heb jij toevallig weet van een leuke avondactiviteit?
    (los van de vele leuke bars)

    Ik kijk alvast uit naar jouw antwoord!

    Groetjes Lies

    Antwoord
  48. Sera und Jasmijn

    Hoi,
    Wij maken een presentatie over Berlijn voor school. We verdiepen ons in het leven in Berlijn, dingen die te doen zijn in Berlijn en eigenlijk alles van Berlijn. Maar we hadden een vraag: ‘Hoe is het om te leven in Berlijn? En wat maak je mee als je leeft in Berlijn? Wat zijn de leuk en wat zijn de minder leuke dingen van het leven in Berlijn?’ Wij hopen dat u ons kan antwoorden, want dat zou ons heel veel informatie geven voor onze presentatie. En we zouden je heel dankbaar zijn.
    Sera en Jasmijn

    Antwoord
  49. Ilya

    Hoi Marjolein,

    Binnenkort ben ik van plan om 5 of 6 dagen naar Berlijn te gaan. Kan ik binnen deze dagen alle bezienswaardigheden bekijken en bezoeken?
    Een andere vraag gaat over het Tacheles. Is dit nu wel of niet geveild? Als dit niet zo is, wanneer zijn ze van plan om dit wel te gaan veilen?

    Mijn complimenten voor de leuke en handige blog :-)

    Groetjes Ilya

    Antwoord
  50. claire

    Komende week voor de 2e keer naar Berlijn! Nu met de kinderen.. We gaan 4 dagen.. Is het dan slim om een kortingskaart te nemen ? En mijn kinderen zijn 10, 12 en 14.. zijn daar kinderkaartjes voor (OV) ..

    Antwoord
  51. Fam.Smits

    Hai Marjolein,
    WAUW…wat een uitgebreide leuke blog met enorm veel tips, goed aangevuld door bezoekers. Ik ga met man en 3 kids (10,8 en 6 jaar) eerste 2 weken van Juli 2012 naar Berlijn en ik heb de indruk dat 2 weken te kort is. Wat we zeker gaan bekijken is vlooienmarkten, een boottochtje, het techniek museum, naar het Ritterchocolade winkeltje, het Victorapark en SonyCenter maar hoogstwaarschijnlijk ook het Tropical Island.. laat je hierna weten hoe het was.

    Hoe staat het met je BerlijnBlog App, is die al beschikbaar?
    Groetjes van Sanne Smits

    Antwoord
    • Marjolein

      Hallo Sanne,

      bedankt voor je reactie, leuk om te horen wat jullie Berlijnplannen zijn. Twee weken is zeker “te kort” maar al een stuk langer dan de meeste toeristen in Berlijn verblijven. Het is in ieder geval genoeg om een goede indruk van de stad en de omgeving te krijgen! De app ligt een beetje stil helaas. Zou het graag willen maar ben naast mijn blog ook druk aan het werk dus het schiet er helaas een beetje bij in :(. Er zal dus gewoon geprint moeten worden haha.

      Veel plezier, ben benieuwd wat de kinderen ervan vonden!

      Groetjes, Marjolein

      Antwoord
  52. Peggy

    Wat een prachtige en vooral nuttige blog. Wij vertrekken morgen, bedankt voor alle tips :-)

    Antwoord
  53. ronald

    kan iemand mij vertellen bij welke haltes van bus 100 de bezienswaardigheden horen

    Antwoord
  54. Patrick&Tamara

    Hoi Marjolein,

    Wat een fantastische Blog heb je!!!
    op dit moment zijn we in Berlijn en we hebben met veel plezier gebruik gemaakt van jouw site om onze weg door de stad te zoeken. en met veel plezier hebben we je stukjes gelezen.
    THANX Patrick en Tamara

    Antwoord
  55. Ilse

    Nog een tip voor mensen die de Reichstag niet kunnen bezoeken, omdat ze zijn vergeten aan te melden van tevoren. Je kunt ook een reservering in het restaurant van de Reichstag plaatsen. Wel prijzig (gerechten op de kaart zijn meer dinergerechten en kosten tussen de 15 en 25 euro), maar je betaalt geen entree. Je mag dan voor of na het eten ook gewoon rondlopen in het bezoekersgedeelte van de Reichstag. Geen rondleiding, maar wel een heerlijke lunch, een kleine fotogeschiedenis van de Reichstag, een audioguide en schitterend uitzicht vanuit de koepel. Zeer de moeite waard!

    Antwoord
  56. koek koek

    heel mooi maar heb je ook een plattegrond
    gr de koekoek

    Antwoord
  57. Anne

    Hallo,

    Ik ga in de eerste week van Januari 3 dagen naar Berlijn.
    Ik wil in 3 dagen zoveel mogelijk zien!
    Is dan alleen bus 100 een optie of heb je ook nog
    andere ideeen zodat ik zoveel mogelijk zie?

    Groetjes,
    Anne

    Antwoord
  58. Tanja

    Hoi Marjolein

    Net terug van een trip naar Berlijn. Ik had gewild dat je reisboek al uit was gekomen.
    Van te voren wel veel gecheckt op je site, maar niet meer de kans gehad om het na te lezen. Dus een bezoekje aan de reichstag gemist. (niet van te voren aangemeld)

    Maar om met de tijd mee te gaan in plaats van een reisgids uit te brengen een app.
    Mijn vriend had op zijn telefoon een app gedownload (engels) en daarin stonden een aantal routes die je kon lopen. Zodat je niets zou missen. Wel makkelijker als de hele tijd een boek mee te slepen. En iedereen loopt met telefoons en tablets. Dus je valt niet op.
    Daarin stond helaas niet veel info die jij wel geeft. Dus misschien een tip.

    Hij had op zijn telefoon ook een app van het openbaar vervoer. Super handig!

    Wij gaan zeker nog eens terug!
    En dan gaan we je site nog beter bestuderen.

    Dank je voor alle voorpret van het lezen van je site.

    Tanja

    Antwoord
    • Marjolein

      Hoi Tanja,

      bedankt voor je reactie, ontzettend leuk om te lezen! Misschien is het wel leuk om te weten dat ik momenteel bezig ben met de ontwikkeling van een applicatie (voor iPhone). Het is wel een hele klus dus ik kan niet zeggen wanneer de applicatie ook daadwerkelijk live gaat maar we zijn er mee bezig. Als je suggesties hebt voor wat er allemaal in de app moet komen dan hoor ik het graag! Met een ebook ben ik ook bezig, deze zou je als PDF op je telefoon of computer kunnen zetten.

      Had ik maar meer tijd ;)

      Groetjes Marjolein.

      Antwoord
  59. Hanny

    Bedankt voor de geweldige tips op deze website! Wij zijn net terug en hebben een geweldige korte vakantie gehad in Berlijn door de vele bruikbare tips. Bus 100 vonden we misschien nog wel de beste tip. We hebben er heel veel ritjes mee gemaakt, maar dat kwam misschien doordat we vlak bij opstapplaats Zoologischer Garten logeerden. Hebben jullie misschien wat meer tips voor Potsdam?
    Groetjes Hanny

    Antwoord
    • Marjolein

      Hoi Hanny, leuk om te horen dat je wat hebt gehad aan mijn tips! Voor Potsdam heb ik ook een aantal tips, deze kun je hier vinden http://berlijn-blog.nl/bezienswaardigheden/potsdam/. De paleistuinen zijn een echte aanrader, daarnaast zijn de paleizen zelf heel indrukwekkend om eens van binnen te zien en heb je de Hollandse wijk in het centrum welke het bezichtigen zeker waard is. Groetjes, Marjolein.

      Antwoord
  60. Sjef

    Hallo Marjolein
    Ik heb een aantal vraagjes en hoop dat je mij daar antwoord op kunt geven.
    We gaan met 2 volwassenen en 2 kinderen naar Berlijn.
    We overnachten in het Quality Hotel Berlin Tegel voor 2 nachten. We zijn hier van 27 t/m 29 december.
    We hebben geregeld dat we in het hotel kunnen ontbijten.
    Weet iemand waar je tussen de middag iets kunt halen (niet te duur) en waar de kinderen iets kunnen eten het liefst geen restaurant want onze kinderen van 6 en 7 hebben hier weinig behoefte aan. Is er ook bv een Mc donalds? Verder zijn wij erg gek van de kerstsfeer en we hadden begrepen dat er nog kerstmarktjes waren als wij er waren en ook dat winterwelt er zou zijn. Weet je of dit klopt en waar dit is en of het leuk is. Verder wilde ik weten of Legoland Discovery Center iets voor ons zou zijn en wat dit kost om met 2 volwassenen en 2 kinderen te gaan. Zijn er verder nog leuke dingen voor kinderen behalve de dierentuin?
    Ook wilde ik vragen wat we het beste kunnen doen mbt het vervoer ter plaatse. Kunnen we het beste een kaart van 3 dagen kopen? Kan dit? Geld dit voor al het vervoer? Of kunnen we het beste alles per auto doen? Ook heb je een milieusticker nodig hadden we begrepen, kun je vertellen welke en waar we deze moeten halen of bestellen. We hebben veel vragen maar gaan met kinderen met kinderen met een beperking. Ik wil je alvast hartstikke bedanken en zeggen dat we deze site erg fijn vinden.
    Groetjes Sjef

    Antwoord
    • Jurjen

      Beste Sjef,

      Antwoorden op veel van je vragen zijn elders op de website al te vinden. Zo kan je op deze pagina lezen over de kerstmarkten in Berlijn. Hoewel de gegevens van vorig jaar zijn, zal veel hetzelfde blijven: zo zullen de meeste kerstmarkten na Kerstmis niet meer open zijn, maar hier en daar blijven ze tot nieuwjaar open. Voor tips met kinderen kan je even hier kijken. Voor prijzen van het Legoland Discovery Center kan je even op hun eigen website kijken. Alles over de milieuzone en benodigde milieusticker vind je hier.

      Over het vinden van een McDonalds hoef je je niet druk te maken. In Berlijn en omgeving vind je er zo’n 55, en dan hebben we het niet over andere burgertenten. Overigens hoef je je niet (alleen) te wenden tot Amerikaanse ketens. Duitsers zijn ook erg goed in fastfood, en je kan dus ook gewoon een Bratwurst (desnoods op straat!) of andere snack bij een van de vele eetkramen of kiosken kopen.

      In Berlijn is het aan te raden de auto lekker te laten staan, en de stad te verkennen met het OV. Voor het OV koop je het makkelijkst en voordeligst elke dag een Kleingruppenkarte. Zolang je niet Berlijn uit wilt (naar bijvoorbeeld Potsdam of de luchthaven Schönefeld) heb je alleen zones ‘AB’ nodig voor 15 euro per dag. Maar daar lees je hier meer over.

      Veel plezier met het verder voorbereiden, en alvast veel plezier in Berlijn!

      Jurjen

      Antwoord
  61. Suus

    Hallo Marjolein.
    Ik mag haast wel zeggen : Bedankt voor een super weekend in Berlijn!

    We zijn net een uurtje weer thuis, en we vonden het meer dan fantastisch! Super weer gehad dus dat was ook helemaal goed.
    We hebben heel veel aan deze site gehad, we hadden de laptop mee en in het hotel was gratis Wifi (Titanic Hotel, aanrader!) zodoende konden we vaak dingen checken. Met name het openbaar vervoer!
    We hebben toch een Berlin Welcome Card gekocht voor 48 uur. Zone ABC. Zo konden we overal in en uit.

    Nog 1 vraag overgebleven.
    Als je nog op de snelweg zit en Berlijn in komt, zie je ineens een tribune aan de snelweg staan. Deze zijn ze nog aan het renoveren.
    Waarvoor is dit? of waarvoor heeft het vroeger gediend?
    Keep up the good work en super bedankt voor de tips!
    Groetjes Suus
    (het ondergrondse museum, Berlin Unterwelt Museum, is echt super interessant.)

    Antwoord
    • Jurjen

      Beste Suus,

      Een uurtje thuis, en dan alweer online om Marjolein te bedanken. Zoals de bezoekers blij met haar zijn, mag zij wel blij zijn met haar trouwe bezoekers! Haha. ;)

      Bij die tribune gaat het waarschijnlijk om de snelweg BAB 115 tussen Potsdam en Berlijn? Je hebt dan al zo’n 10 kilometer over een voormalig racecircuit gereden: de AVUS. De Automobil-Verkehrs und Ubungs-Strasse. Van 1921 tot 1998 werden hier races gehouden, waarbij de tribune zich aan de noordkant van het circuit bevindt. Op Google Maps kan je ook nog de keerlus zien, waarmee de coureurs omdraaiden om weer het lange rechte stuk richting Potsdam te berijden. Net boven de keerlus, tussen Nordschleife en AVUS zie je ook nog een rond gebouw, dat de controletoren voor het circuit was.

      Groetjes,

      Jurjen

      Antwoord
  62. Caroline van der Rijnst

    Hoi Marjolein,
    Ik heb veel gehad aan de info op jouw blog. Fantastisch! Berlijn is super!
    Als aanvulling bij de bezienswaardigheden: Stasimuseum Berlin-Hohenschönhausen in oost-Berlijn. Erg indrukwekkend. Bezoek is alleen met (uitgebreide) rondleiding mogelijk. De gids is een voormalig politiek gevangene die over zijn (vreselijke) ervaringen in Hohenschönhausen verteld. Onze gids had mensen geholpen naar het Westen te vluchten en was daarbij gepakt. Zeer de moeite waard dus. (www.stiftung -hsh.de) O.a. te bereiken met Tram M5. Vertrek vanaf S+U Alexanderplatz (Gontardstrasse, tegenover Fernsehturm), uitstappen bij halte Freienwalder Strasse.

    Als je de Reichstag (koepel) wil bezoeken moet je dit minimaal 3 a 4 werkdagen voor het bezoek op internet aanvragen (www.bundestag.de/anfrageformulare), anders kom je er niet in.

    Antwoord
    • Marjolein

      Ha Caroline, leuk om te horen dat je wat aan mijn blog hebt gehad! Goede opmerking, ik heb wel een pagina over Hohenschönhausen maar die staat hier niet gelinkt, maar ik zal hem hier ook even bijzetten want ik ben het zeker met je eens dat deze plek het bezoeken waard is.

      Antwoord
      • Liana

        Leuke site Marjolein. Ik zie ook na mijn bezoek aan Berlijn nog leuke tips dus een reden temeer om nog een keer terug te gaan. Gedenkstätte Hohenschönhausen staat nu gelinkt onder Algemeen/Musea op deze pagina; ik pleit ervoor om deze ergens bovenaan met stip te zetten. Ik was hier erg van onder de indruk. Hoe ‘blue’ was ik 23 jaar geleden tijdens mijn eerste bezoek aan toen nog Oost-Berlijn met muur om dan nu te beseffen dat er toen tegenstanders van de DDR onder deze omstandigheden gevangen werden gehouden. Een must voor iedereen die Berlijn bezocht. Ik vond het vele malen indrukwekkender dan Unterwelten of welk gebouw dan ook.

        Antwoord
      • Hannie Simons

        Hallo Marjolein,
        we hebben in Juni Bezoek uit Australie hier in Nederland en ze zein gefaszineerd van Berlijn.
        Ik ben er ooit een Dag geweest – veel te weinig –
        maar hoe kunnen zij goedkoop – Hotels en Vervoer rgelen? Jij weet veel meer over Berlijn dan wij,
        Alvast bedankt voor je Hupl en we kunnen het beter nu al regelen dan dat ze hier in Juni stann en wij de Weg niet vinden.
        Hannie Simons
        Stuur a.u.b. je Antwoord naar simons1250@gmail.com

        Antwoord
  63. patricia

    hoi
    ik heb een vraagje. ik kom aan op vliegveld berlijn schoenfeld, welke zone met ik dan hebben om naar het centrum te gaan en hoelanf is dat rijden met de bus.

    Antwoord
    • Marjolein

      Hoi Patricia, volgende keer kun je beter je vraag stellen op mijn pagina over openbaar vervoer. Maar Schönefeld ligt in zone C, en vanaf hier kun je de S-Bahn of de trein nemen richting Centrum Berlijn. Duurt tussen de 20-40 minuten. Groetjes, Marjolein.

      Antwoord
      • Hanneke van Belle

        Hoi Marjolein,

        Zo te zien heb jij verstand van het openbaar vervoer in Duitsland. Ik heb zitten zoeken op internet, maar kan er niks over vinden zoals bij ons bijv ov9292.

        Wij hebben voor ons vliegtickets geboekt naar Berlin Schonefeld en hotel geboekt in Quality Hotel Berlin Tegel. Hoe kan ik vinden waar en hoe ze met het openbaar vervoer daar kunnen komen en hoe lang het ongeveer duurd?

        Zie graag je reactie en alvast super bedankt!

        Groetjes,
        Hanneke

        Antwoord
        • Marjolein

          Hoi Hanneke,

          op mijn pagina over OV in Berlijn heb ik een linkje naar het Berlijnse equivalent van 9292ov.nl, dat is namelijk http://www.fahrinfo-berlin.de/Fahrinfo/bin/. Het hotel ligt niet dichtbij Schönefeld dus je bent wel een uur onderweg denk ik. Er zijn veel verschillende reismogelijkheden dus ik raad aan om zelf even op fahrinfo-berlin.de te kijken. Veel plezier in Berlijn!

          Groetjes, Marjolein.

          Antwoord
  64. Joachim Zondag

    Zijn er met Hemelvaartsweekend nog speciale of leuke evenementen of bezienswaardigheden in Berlijn?

    Antwoord
  65. Sebastien

    Mss een beetje een rare vraag en ik wist ook niet goed waar ze te posten maar aangezien het voor mij een eigenaardige bezienswaardigheid was zal ik ze hier maar posten : iemand een idee waartoe de rose en blauwe buizen dienen die soms in het straatbeeld opdoemen?

    Antwoord
    • Jurjen

      Ik weet niet precies wat je bedoelt, maar zou het kunnen zijn dat dat gewoon ondergrondse buizen zijn die i.v.m. werkzaamheden aan de weg/metro of bouwplaatsen in de buurt tijdelijk bovengronds gelegd zijn?

      Antwoord
    • tereez

      hoi,ik had begrepen dat het voor aan- en af-voer van water is.je ziet ze om de paar huizen/winkels net even boven de grond uitsteken. blauw en rood.

      Antwoord
    • Heinrich

      Die rose en blauwe buizen, ongeveer 5 meter boven de grond zijn afvoerpijpen van het grondwater uit bouwputten naar open water. Elke bouwplaats heeft z’n eigen kleurtje. Bijvoorbeeld de rose pijpen op de Potsdamerplatz komen van de bouwplaats Leipzigerplatz en gaan t.h.v. de Reichpietschufer het Landwehrkanal in.

      Antwoord
      • sjoerd

        de roze en blauwe buizen gingen vroeger van cafe naar cafe. hier zat het bier in. en het soda water voor de frisdranken. Blauw was het bier en roze was het sodawater. of andersom

        Antwoord
  66. edwin

    Ik vond haus aan der wannsee konferenz heel indrukwekkend!

    Berlijn is top en goedkoop en een beetje alternatief!

    Antwoord
  67. laura

    heel leuke site met vooral goede informatie voornamelijk de inkomprijzen en openingsuren die vermeld staan heel leuk

    Antwoord
    • ja
  68. Karin

    Supergoede blog, thanks! Eind mei weer een weekendje naar Berlijn, ontzettend veel zin in. Wat ik nog erg tof vond was RAWtempel in Friedrichshain, vooral vanwege de graffiti die daar is!

    Antwoord
    • Nicole

      Donderdag 21 oktober weer een paar dagen Berlin.
      Feestje met eten in Italiaans restaurant “due forni”.
      Enkele suggesties:
      Tempelhof bezoeken € 12 pp., rondleiding.
      Collectie Borros, moderne kunst in eenvoormalige bunker.
      groet, Nicole

      Antwoord

Trackbacks/Pingbacks

  1. BerlijnBlog | Luc van Gerrevink - […] Op dit blog draait alles selbstverständlich om Berlijn. Je vindt hier onder andere diepgaande artikelen over de geschiedenis, barretjes die…
  2. Op zoek naar design: Cultstad Berlijn | Ik ben Penelope - [...] kunst in historische bunkers (Boros Bunker) tot Check Point Charly tot het Pergamonmuseum. Er is zoveel te zien dat een weekend…
  3. Goedkope stedentrip? Berlijn! - berlijn-blog.nl - [...] Bezienswaardigheden [...]

Reactie verzenden

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Nieuwsbrief

Nieuwsbrief

Meld je aan voor mijn maandelijkse nieuwsbrief en onvang de laatste updates en exclusieve Berlijntips gratis in je inbox.

Je hebt je nu aangemeld voor de BerlijnBlog nieuwsbrief. Dank je wel!

Pin It on Pinterest

Share This