Wil je een heel eerlijk antwoord op deze vraag? Eerlijk gezegd weet ik niet of ik voor altijd in Berlijn wil blijven wonen. Wel weet ik dat er op dit moment weinig plekken zijn op de wereld waar ik op dit moment liever zou willen leven dan in Berlijn. Omdat ‘blijf je voor altijd in Berlijn wonen?’ zo’n beetje een van de meest gestelde vragen is aan mij, leek het me leuk om eens wat dieper op deze vraag in te gaan. Een beetje in het verlengde van ‘waarom ben je naar Berlijn verhuisd?‘. Tijd om eens na te denken over mijn toekomst in Berlijn en mijn gedachten de vrije loop te laten! In dit artikel deel ik mijn gedachtenkronkels met jullie.
Ik verander
Wat een verschil: mijn leven toen ik in 2006 in Berlijn kwam studeren en mijn leven nu in 2016, nu ik op het punt sta te trouwen. Wat kan er in 10 jaar een hoop gebeuren! Van een ‘wild studentenleven’ naar een ‘burgerlijk leven’. Beide fijn, maar zó anders. Het grootste verschil merk ik misschien wel in vrije tijd (toen veel meer), te besteden geld (toen veel minder) en interesses (toen wat beperkter). Hoe mijn leven er over 10 jaar uitziet? Geen idee! Volgens mij brengt iedere levensfase mooie dingen met zich mee.
Passie
Wel weet ik dat Berlijn uitstekend past bij de passies die ik op dit moment heb. Zo hou ik enorm van eten. Wat dat betreft is Berlijn een walhalla! Goed eten is heel betaalbaar, bijna elke internationale keuken is wel vertegenwoordigd en de gastronomische ontwikkelingen (➤ lees ook: 10 eettrends uit Berlijn getest) gaan snel. Er zijn weinig dingen waar ik zo van kan genieten van een lange avond dineren met geliefden. Maar ook het grote aanbod aan markten maakt me altijd weer gelukkig. En dan heb ik het nog niet eens gehad over hoe goed Berlijners taart kunnen bakken. Man, ik zit mezelf weer hongerig te maken hier…
Ook hou ik ontzettend van fotografie. Zelf de straat opgaan en het leven van deze tijd vastleggen. Maar ook architectuur, mensen, metro’s, verlaten gebouwen en andere mooie of bijzondere dingen. Er valt altijd wel wat te fotograferen in Berlijn. Zonder camera ga ik de deur niet uit en ik gebruik hem bijna dagelijks. Door te fotograferen blijf ik scherp, kijk ik aandachtiger en zie ik steeds weer nieuwe dingen (ook op bekende plekken). Soms denk ik dat mijn passies voor Berlijn en fotograferen elkaar versterken. Dat er ook regelmatig nieuwe fototentoonstellingen te bezoeken zijn (favoriet: C/O Berlin en Fotogalerie Friedrichshain), maakt Berlijn helemaal een droom voor iedere fotofanaat.
Het Berlijngevoel
En dan is er nog de échte reden waarom ik zo van Berlijn hou: ‘het Berlijngevoel’. De perfecte balans tussen een fascinerende historie, cultuur en natuur. Ik hou ervan hoe je op het ene moment een militair historisch museum kunt bezoeken en 10 minuten later midden in een bos kunt staan. Hoe je op het ene moment op een bunker staat, je omdraait, en ineens in een rozentuin kunt liggen. Hoe je in je eentje op ontdekkingstocht kunt gaan door fabrieken waar de bomen uit het dak groeien. Hoe je een ogenschijnlijk saai binnenhofje binnenloopt en daar de mooiste tuinen vindt. Hoe je kunt dansen op een open air feestje in de voormalige radiostudio’s van de DDR. Telkens weer dat verrassingseffect, dat zorgt voor een hysterisch ‘oh-wat-hou-ik-toch-van-Berlijn-gevoel’, dat ervoor zorgt dat het dagelijkse leven in Berlijn nooit saai wordt. Ik heb me nog geen seconde hoeven vervelen in Berlijn, sterker nog, ik moet flink mijn best doen om dat ‘Fear Of Missing Out’-gevoel te onderdrukken (➤ lees ook: Fear Of Missing Out minimaliseren in Berlijn?).
Het Berlijngevoel is inmiddels ook het gevoel van ’thuis zijn’ geworden. Ik zal niet zeggen dat ik me Berlijnse voel, maar Nederlandse voel ik me ook niet echt. Ik voel me vooral mens, met normen, waarden en een passie voor Berlijn. Voor de stad waar mijn leven steeds meer naartoe is verschoven. Ik kwam voor mijn liefde voor Berlijn, maar werk, vrienden en mijn vriend hebben hier gezorgd voor een vaste basis, waardoor ik hier niet meer alleen ben omdat ik de stad zo tof vind, ik ben hier ook omdat ik hou van mijn leven hier.
Mijn leven is veranderd, mijn interesses zijn veranderd, maar voor iedere passie lijkt Berlijn iets passends te bieden. Wat mijn passies over 10 jaar zullen zijn? Ik heb geen idee!
Berlijn verandert
De leefkwaliteit van Berlijn is – zeker voor een grote hoofdstad – uitstekend. Met een modaal of zelfs studenteninkomen kun je prima een woning huren in de stad. Maar dat verandert. Met de groeiende populariteit van Berlijn komen ook hogere prijzen en een stijgende concurrentie. Die met het meeste inkomen krijgt de meest gewilde woning. Logische marktwerking, maar daardoor zal Berlijn ongetwijfeld verder veranderen.
In de afgelopen decennia zijn volgens mij weinig steden zo veranderd als Berlijn. Zelfs in de afgelopen 10 jaar dat ik Berlijn ken, heb ik veel veranderingen gezien. Winkelcentra schieten als paddenstoelen uit de grond. Clubs verdwenen uit Prenzlauer Berg. Leegstaande gebouwen worden vernield of gesloopt. Berlijn wordt braver. Culturele evenementen hebben niet meer genoeg aan een gekraakt pand maar hebben een vergunning nodig. Biologische supermarkten op iedere hoek van de straat. Restanten Berlijnse Muur worden netjes opgepoetst en beter beschermd. Een verlaten vliegveld dat tot park werd getransformeerd. Wekelijkse design- en foodmarkten die inmiddels niet meer uit de stad weg te denken te zijn.
Veranderingen. Bij sommige moet ik even slikken, andere juich ik van harte toe. Als er een woord is dat Berlijn omschrijft dan is het wel ‘verandering’. Veranderingen die ervoor zorgen dat het hier nooit saai wordt. Natuurlijk moest ik bij het verdwijnen van geliefde plekken als Knaack, Bar 25 en Kiki Blofeld even slikken. Maar daar hebben we o.a. Holzmarkt, Magdalena en Klunkerkranich voor terug gekregen.
Berlijn is veranderd, maar haar aantrekkingskracht op mij is nog even sterk als toen. Juist die continue zoektocht naar nieuwe dingen werkt zo verslavend. Nog wel. Zal dat over 10 jaar nog zo zijn?
Zeg nooit nooit, zeg nooit altijd
Ik zal blijven veranderen, Berlijn zal blijven veranderen. Maar mijn liefde voor Berlijn zit zo diep dat ik niet denk dat deze ooit zal verdwijnen. Dat gevoel van ‘op mijn plek zijn’ heb ik nog nooit zo sterk gevoeld als hier. Sterker nog, ik heb geen flauw idee waar ik eigenlijk nog meer zou willen wonen. Bij de gedachte dat ik afscheid moet nemen van deze veelzijdige, bruisende en groene stad, word ik een beetje verdrietig. Na drie weken reizen hunker ik ernaar om de Fernsehturm weer zien. Dat zegt volgens mij wel genoeg…
Berlijn, je bent voorlopig nog niet van me af!
Oef! Dat was nog niet zo’n eenvoudige vraag voor iemand die het leven op de lange termijn nooit zo plant. Toch is het soms wel hartstikke leuk om even lekker weg te dromen en te fantaseren over de toekomst. Om vervolgens gewoon weer te concluderen dat ik hier blijf zolang ik me hier op mijn plek voel. Zolang Berlijn blijft voelen als thuis. En ach… de toekomst… We zien wel wat die brengt, toch? Dan ga ik weer snel terug naar het nu en ben ik dankbaar voor een veilig, gezond en gelukkig leven in mijn lievelingsstad.
Ik ben wel benieuwd: waar wonen jullie? En hoe erg gehecht zijn jullie aan je woonplaats? Of zie je wel waar je terecht komt?
Hoi Marjolein, je kan zo mooi schrijven – de woorden die uit je mond vloeien zet je dan met veel liefde op deze blog. Daarvoor wil ik je een pluim geven. Ik zou zeggen doe zo verder. Berlijn heb ik zelf ook al lang in mijn hart gesloten en ik kom er graag weer eens op bezoek als de tijd mij het toelaat. Graag was ik in juli naar de bierweek gekomen, maar door onvoorzienbare omstandigheden lukte het mij niet. Hopelijk gaat dit ook volgend jaar door? Want dan wil ik graag samen met mijn vrouw toch een 14 tal dagen uittrekken om Berlijn te bezoeken voor zowel dit evenement als ook de Bundesgartenschau, die in 2017 in Berlijn zal plaatsvinden. Mijn vrouw was zo onder de indruk van de Bundesgartenschau in 2013 in Koblenz … dat ze er absoluut in Berlijn terug wil bijzijn. En ja, we doen dat ook om onze vrienden (die we al jaren in feite als familie betrachten) in Hermsdorf (Forst Tegel) te bezoeken. Zoals ik al eerder eens schreef “ich habe noch immer einen Koffer in Berlin” … Groetjes uit een grijs en regenachtig en kil Liedekerke (Vlaams-Brabant, België)
Bedankt voor je mooie woorden en complimenten Eric! Dat doet me erg goed om te lezen! Ik wens van harte dat het jullie volgend jaar lukt om Berlijn te bezoeken. De passie voor de stad spat er vanaf in je reactie en dat gun ik jullie van harte! Groetjes terug uit een momenteel ook grijs Berlijn
Leuk om te lezen en herkenbaar. Mijn vriend en ik hebben net een huis gekocht in Vught, een dorp onder ‘s-Hertogenbosch. Maar stiekem had ik ook wel gehoopt om ooit in Berlijn te wonen. Berlijn is echt een stad waar ik me thuis voel en waar ik eigenlijk minstens een keer per jaar toe wil gaan. Gelukkig ga ik in september weer.
Nu we een huis gekocht hebben moet ik mijn ‘naar Berlijn verhuizen’ droom even op een lager pitje zetten. Wellicht zouden we er ooit een vakantiehuisje kunnen kopen. *duim duim* En tot die tijd: Gewoon veel op vakantie gaan naar Berlijn. Nog iets meer dan een maand…
Het leuke van op vakantie gaan naar Berlijn is dat het dan ook echt vakantie is! Ik zou dat zelf eigenlijk ook vaker moeten doen. Gewoon wat vakantiedagen opnemen en die in Berlijn doorbrengen voor dat echte vakantiegevoel. Maar de weekenden en avonden in Berlijn zijn ook al heel fijn! Gefeliciteerd met jullie huis en veel plezier in Berlijn volgende maand! Geniet ervan!
ik woon al jaren in Malaga 400.000 inwoners maar nog steeds een dorps sfeer prachtige stad en veel te beleven.
Een keer in Berlin gewezen mooie stad met veel groen.
tjuus
En de omgeving van Malaga is ook nog eens zo ontzettend mooi! Toevallig hebben we dit jaar een rondleis gemaakt door Andalusië. Prachtig! Als mijn hart niet al verkocht zou zijn aan Berlijn, dan had me dat ook wel een mooie regio geleken om te wonen. Veel geluk nog daar! Tschüssi! :D
Is het echt nog waar de dingen gebeuren voor kunstenaars, het mekka zals NY? Ik lees namelijk dat Brussel die eer nu krijgt…ik zit nu al 2 maanden bij vrienden op de flat in de buurt van heidelberg. Ik heb heel veel kunstwerken in de wereld gemaakt, maar ik vraag me af hoe dat werkt in Berlijn?Moet ik er gaan wonen? Ik haat grootsteden, ik blijven een jongen van de buiten…maar heb 30 jaar de wereld rondgetrokken en doe nog steeds. KUnst maak ik recentlijk digitaal, hoef ik het niet meer te dragen. Ik wil best eens naar Berlijn dezer dagen, maar ik hoorde dat het al lang is afgelopen in Prenz Lauerberg en dat ik maar eens naar Krauzberg strasse moet gaan kijken? Wat raad je aan? Wonen voor een maand of zo, galerieén die wat gedurf werk willen tonen?
http://www.alann.exto.org
http://www.saatchiart.com/alann
groet
Alann
PS. alemaal erg vlot geschreven en plezant en informatief om te lezen.
In Prenzlauer Berg wonen tegenwoordig vooral de yuppies en de jonge gezinnen. Een prachtige wijk hoor, maar voor de meeste van ons helaas onbetaalbaar en ook op het gebied van kunst gebeurt daar eigenlijk niet zo heel veel. Ik zou als ik jou was in de richting van Wedding kijken, daar gebeurt heel veel op het gebied van kunst! Uferhallen is bijvoorbeeld een toffe locatie maar ook rondom de Potsdamer Straße gebeurt nog steeds een hoop. Bedankt voor je compliment en veel succes!
Leuke blog. Ik hou ook van Berlijn. Het valt me wel op dat je het alleen maar hebt over jezelf en vanuit de ‘ik’-vorm spreekt. Met name de laatste alinea. Maar ik neem aan dat je aanstaande man daar ook wel wat over te zeggen heeft :)?
Dank je wel! Een liefde die we delen! Natuurlijk! Als Kai niet in Berlijn zou willen blijven, zou ik hier natuurlijk heel anders instaan. Hij is groot deel van mijn leven hier en daarmee ook een van de redenen om hier te blijven. Gelukkig houden we allebei erg veel van Berlijn en willen we hier allebei voorlopig niet weg. Dat is erg fijn!
Er kan een moment in je leven komen dat je het gevoel hebt dat je het allemaal wel hebt gezien. Naarmate je ouder wordt verander je als mens. Je verlegt je aandacht naar andere dingen die dan belangrijk voor je zijn. Kon zomaar eens zijn dat je dan weer terugverlangt naar Nederland…
Maar blijf voorlopig nog maar even genieten van je Berlijnroes – en wij met je!
Gelukkig maar! Een leven zonder verandering lijkt me ook maar bar saai. Ik kan me op dit moment niet voorstellen terug te verhuizen naar Nederland maar goed, 10 jaar geleden had ik me net zo min kunnen voorstellen dat ik nu in Berlijn zou gaan trouwen, hehe. Niemand kan in de toekomst kijken en da’s maar goed ook, dat lijkt me behoorlijk benauwend ;-).
Wat mooi geschreven! <3 Net als jouw had ik de afgelopen keer en nog steeds iedere keer, ook het ‘op mijn plek zijn’-gevoel toen ik in Berlijn was! Na een paar keer flink te hebben moeten 'slikken' ben ik toen na 3 dagen met lood in de schoenen de trein terug naar Nederland in gestapt en nog steeds heb ik last van dat 'misselijk-makende'-Berlijnweh-gevoel' als ik aan afgelopen keer terug denk of de geschoten foto's zie. Gelukkig is oktober snel! :-) Maar! Niet denken aan de toekomst, gewoon lekker leven in het nu! Genieten van jouw mooie Berlijn, vriend, vrienden en vriendinnen en zien waar het schip over 10 jaar strand! Misschien woon je dan wel ergens anders in Duitsland, maar ik kan het me amper indenken met zo'n droomstad als Berlijn. ;-)
Dank je wel Daisy, lief! Mooi om te zien dat Berlijn op jou ook zo’n bijzondere aantrekkingskracht heeft! Wie weet, worden we ooit nog eens echte buren voor langer dan een paar nachtjes ;-).
Voor iemand als ik die gek is van allerlei vormen van logistiek en transport is Berlijn een walhalla.
Daarnaast ben ik erg geinteresseerd in de geschiedenis van de stad en de wederopbouw ervan.
Ik zou waarschijnlijk niet kunnen wonen in Berlijn, maar vind het reizen naar en verblijf in de stad altijd zeer aangenaam.
Ik geniet zeer van het openbaar vervoer en allerlei prachtige plekken in de stad.
Fantastisch om te zien hoe allerlei vormen van openbaar vervoer samenkomen en op elkaar zijn afgestemd: DB, U-Bahn, S-Bahn, Strassenbahn, bus
Vooral voor de U-Bahn heb ik een bijzondere liefde ontwikkeld. Die speciale geur gaf me altijd het gevoel van thuiskomen, haha! En vergeet de veerboten niet, die geven weer een hele andere dimensie aan het Berlijnse stadsverkeer. Wil er binnenkort ook eens een blogje aan wijden! :-)
Waar ik woon is in Oldenzaal, een kleine stad (30.000 inwoners) dicht bij de grens met Duitsland.
Hoewel deze stad al 750 jaar stadsrechten heeft is er de afgelopen eeuw erg veel verdwenen van deze historie, zoals de stadsmuren, wallen, poorten en grachten. Maar ook andere oude gebouwen, zoals diverse kloosters.
Het is dat ik hier ook mijn werk heb en dat ook mijn familie in de stad of directe omgeving woont, anders was ik zo vertrokken.
Berlijn is voor mij ook een stad waar ik mij wel zou kunnen vestigen, vooral vanwege de cultuur, natuur en historie. Ik ben hier nu 4 keer korte tijd geweest. Maar ik heb nog zoveel meer tijd nodig om alles te kunnen zien en ontdekken.
Hetzelfde heb ik met San Fransisco. Ik ben ooit 6 weken in deze stad en omgeving geweest voor mijn toenmalige werk. Maar ook op deze stad ben ik verliefd geworden.
Wie weet dat ik in de toekomst ooit verhuis naar 1 van deze steden samen met iemand die ik lief heb. Maar zover kan ik niet in de toekomst kijken.
Wat ontzettend tof dat je eens voor zes weken in San Fransisco bent geweest! Twee jaar geleden ben ik er een paar dagen geweest en ik vond het echt fantastisch. Ik kan me goed voorstellen dat je verliefd bent geworden op die stad! Maar in Berlijn raak je inderdaad ook nooit uitgekeken. Mijn todo-lijstje groeit na al die jaren nog dagelijks ;-).
Leuk artikel, wat is thuis? Ik woon in Rotterdam, (als geboren en getogen Amsterdammer!), maar of dat over 10 jaar nog mijn stad zal zijn, wie kan en wil zo ver vooruit kijken? Na mijn eerste kennismaking met Berlijn in 1976 dacht ik, ‘dat was eens maar nooit meer! Met name de onvermijdelijke confrontatie met de DDR, de VOPO’s, de transitzone en het oostelijke deel van de stad kwam hard aan. Als ik nu de foto’s bekijk die ik toen gemaakt heb snap ik wel een beetje hoe dat kwam. Toen had ik ik er voor geen prijs willen wonen.
Gezien het feit dat ik er sinds mijn eerste kennismaking zeker nog 20 keer in Berlijn ben geweest bewijst dat steden heel erg kunnen veranderen. Geen stad is natuurlijk zo snel en ingrijpend ten goede veranderd de afgelopen 25 jaar als Berlijn. Berlijn blijft natuurlijk altijd een bezoek waard, zelfs al slaat de balans nu een beetje naar de andere kant door. . Veel leuke ontwikkelingen op het gebied van kunst, met name architectuur fotografie en film, het CO, de Helmut Newton Stiftung en natuurlijk een van ’s werelds beste orkesten, de Berliner Filharmoniker.
Bedankt Marcel!
Daar stel je gelijk een goede vraag. Ik geloof er heel erg in dat je je op verschillende plekken thuis kunt voelen en dat dat niet gebonden is aan één locatie. Voor mij is dat een plek waar ik mezelf kan zijn, waar ik tot rust kan komen en tegelijkertijd mezelf kan vermaken. En dat voor langere tijd. Zo voel ik me in zowel Rotterdam als ook Amsterdam (waar ik zelf ook 2,5 jaar heb gewoond) ook heel erg thuis. Interessant om even over te filosoferen!
Erg interessant om te lezen dat je al zo lang in Berlijn komt trouwens! Ik kan me goed voorstellen dat als ik in 1976 in Berlijn zou zijn geweest, dat ik er net zo over had gedacht ;-).
Mooi verhaal over Berlijn als jouw favoriete thuisbasis. Ik ben inmiddels zo’n 16 keer in Berlijn geweest en heb elke keer een beetje het gevoel van thuiskomen. Echt thuiskomen doe ik in Heiligerlee (bekend van de Slag bij Heiligerlee / Graaf Adolf). Een klein dorpje naast Winschoten, zo’n 12 kilometer van de Duitse grens. Een lekker rustig, gezellig en vriendelijk dorpje. Ik hoef hier voorlopig nog niet weg.
Klinkt als een heerlijke plek om te wonen en een prima uitvalsbasis om Berlijn vanuit te bezoeken. Leuk! Bedankt Jeroen!
Wat mooi geschreven. Ik hoop echt dat Berlijn nog heel lang dat fijne, creatieve sfeertje zal houden en niet te veel meegaat in het willen zijn van een moderne stad. Gepolijst met veel winkelcentra etc. Ik woon in het compleet tegenovergestelde Almere, puur uit praktische overwegingen. Ik en mijn vriend konden hier in het hart van NL vrij goedkoop een huis kopen (wat door persoonlijke omstandigheden erg fijn is). Ik ben in 20 min in hartje Amsterdam. Maar ik zou het prima vinden om morgen te verhuizen. Geniet jij maar lekker van het unieke Berlijn zo lang als het kan.
Ik hoop heel erg met je mee Nathalie! Helaas gaan de investeerders liever voor het (snelle) geld. Op zich prima, zolang het allemaal maar een beetje in balans blijft. Ben benieuwd wat de komende jaren voor veranderingen met zich mee gaan brengen! Bedankt voor je leuke reactie!
Mooi geschreven! Berlijn staat hoog op mijn lijstje van te bezoeken steden. Het heeft nu al een bepaalde aantrekkingskracht op mij, net wat jij schrijft, de combinatie van cultuur, natuur en historie.
Ik ben op dit moment wel gehecht aan mijn woonplaats en huis, maar zeg nooit nooit natuurlijk :)
Ben je al eens in Berlijn geweest Darina? Als je houdt van de combinatie tussen cultuur, natuur en historie dan weet ik echt zéker dat je je hier zo een paar dagen (of weken) zult vermaken! Bedankt voor je leuke reactie!
Wat een heerlijke post! Ik heb Berlijn de afgelopen 12 jaar een aantal meer bezocht en zelfs voor mij als buitenstander vallen de veranderingen op. Maar dat heb ik ook met mijn woonplaats Utrecht (ineens een gracht bij de nieuwe Tivoli) en m’n geboortestad Heerlen.
Ik verhuisde 20 jaar geleden naar Utrecht. Koophuis, vaste baan, vriend met vaste baan. We kúnnen weg, beide voelen we op dit moment niet de behoefte.
Bedankt Jenny! Mooi om te lezen dat jullie al zo lang in Utrecht wonen en jullie je er zo thuis voelen. Na een mooie reis is er tenslotte niets mooiers dan terug kunnen gaan naar een eigen plek waar je je helemaal goed voelt. Utrecht is dan ook echt een hele toffe én mooie stad dus ik kan me er alles bij voorstellen!