Nooit heb ik de meisjesdroom gehad om te willen trouwen. Toch vond ik de gedachte heel mooi toen Kai me een huwelijksaanzoek deed in New York. Elkaar op deze manier beloven er voor altijd voor elkaar te zijn, dat vind ik toch wel erg bijzonder. Ja. Ja, ja, ja, dat wil ik! Voor ons was vrijwel meteen duidelijk dat we elkaar het jawoord in (de buurt van) Berlijn wilden gaan geven. Maar hoe gaat dat eigenlijk allemaal in z’n werk in Duitsland? Inmiddels kan ik uit eigen ervaring spreken. Heb je plannen om in Duitsland te trouwen? Dan helpt dit artikel wellicht een beetje op weg door de Duitse papiermolen.
Papierwerk voor een huwelijk in Duitsland
Duitsers en papierwerk is zo’n beetje als Berlijn en de Fernsehturm: onlosmakelijk met elkaar verbonden. Voor ons was dus ook gelijk duidelijk dat we zouden beginnen met het regelen van de juiste papieren en handtekeningen. Je zal tenslotte maar een feestlocatie geboekt hebben en je krijgt de papieren niet rond. Dat zou best een bummer zijn!
En zo geschiedde dat we vol goede moed naar het Standesamt gingen bij ons in de wijk. Dé eerste stop voor de planning van de bruiloft, want het Standesamt gaat o.a. over de vooraanmelding en registratie van huwelijken in Duitsland. Aangezien elke situatie anders is, is het sowieso raadzaam je door het Standesamt te laten adviseren over de documenten die voor jullie persoonlijke situatie benodigd zijn. Terwijl we in een wachtkamer vol trouwfoto’s uit de jaren ’80 zaten, wachtten we geduldig tot ons nummer op het display verscheen. Nummer 229! Yes, we zijn aan de beurt! Na een krap uur wachten zaten we bij een gezellige Standesbeamte in een kantoor behangen met posters van teddyberenposters. Heerlijk!
Nummertjes trekken bij het Standesamt
Benodigde documenten
De Standesbeamte vertelde ons dat wij in onze situatie (Kai met Duitse nationaliteit, ik met Nederlandse nationaliteit, beide woonachtig in Berlijn) de volgende documenten nodig hadden:
-
-
- Een ID-kaart of paspoort (van beide partners)
- Een uittreksel van het geboorteregister (van beide partners)
Het uittreksel van het geboorteregister (Uittreksel Basisregistratie Personen) kun je aanvragen bij de plaats waar je als laatste ingeschreven hebt gestaan of bij een van de 19 RNI-gemeentes. Omdat ik in Nederland geboren ben, had ik een internationaal uittreksel nodig. - Een Ehefähigkeitszeugnis (van mij)
Als je als buitenlander in Duitsland wilt trouwen, dan heb je hoogstwaarschijnlijk een Ehefähigkeitszeugnis (verklaring van huwelijksbevoegdheid) nodig. Het is quasi een bewijs dat je huwelijksbevoegd bent en niet al een huwelijk of een geregistreerd partnerschap op je naam hebt staan. Een verklaring dat je volgens de Nederlandse wet mag trouwen met je partner zeg maar.
De verklaring van huwelijksbevoegdheid vraag je aan bij de gemeente waar je het laatst ingeschreven hebt gestaan in Nederland. Het proces was er eentje van het kaliber ‘van het kastje naar de muur’ want om deze verklaring aan te kunnen vragen, heb je weer andere documenten nodig van jou en je partner:- Een geldige kopie van een identiteitsbewijs (ID-kaart of paspoort) van jou en je partner
- Bewijs van je woonplaats buiten Nederland met daarop je nationaliteit en huwelijkse staat (Erweterte Meldebescheinigung, dit is op te vragen bij het Bürgeramt, kan zelfs online, jaja!)
- Een geboorte-akte van jou en je partner (dat mag ook in het Duits)
- Een uittreksel Basisregistratie Personen (BRP)
Je kunt iemand machtigen om de verklaring voor je aan te vragen en op te halen. Wel zo makkelijk, want elke keer even op en neer gaan voor zo’n papiertje is best lastig, zeker omdat de meeste gemeentehuizen in het weekend zijn gesloten. Ik raad aan om zelf vooraf even met de gemeente te bellen, aangezien het meestal geen dagelijkse kost is voor ze.
Kosten: € 22,90.
-
Toen we al deze documenten bij elkaar hadden, konden we ons huwelijk gaan registeren. Ik kreeg nog een hele stapel papieren te ondertekenen met verklaringen dat ik als vrouw ben geboren (het homohuwelijk was toentertijd niet toegestaan in Duitsland maar gelukkig is dit ein-de-lijk veranderd en bij wet mogelijk) en dat ik niet heb gelogen over mijn huwelijkse staat. Na het betalen van € 80,- stond ons huwelijk geregistreerd. Bäm!
Belangrijk om te weten: de documenten mogen op de dag van de huwelijksvoltrekking niet ouder zijn dan zes maanden.
Meer informatie:
Het kneuterige kantoor van de Standesbeamte
Voorbereiding voor de ceremonie
Omdat wij uiteindelijk in Rangsdorf zijn getrouwd, vond de voorbereiding voor de ceremonie met de Standesbeamte in Rangsdorf plaats. Dat bleek bij nader inzien heel fijn, want in Berlijn is het vaak lastig de ceremonie op plaats en tijd van jouw wensen te kunnen reserveren (maximaal zes maanden voor de huwelijksvoltrekking kun je de datum reserveren en vaak ben je niet de enige, op dit moment moet je alle documenten paraat hebben). Als dat eenmaal is gelukt, kun je bij dit Standesamt terecht voor de ceremonie.
Verandert je nationaliteit na het huwelijk?
Heb je de Nederlandse nationaliteit en trouw je met iemand met een Duitse nationaliteit in Duitsland, dan krijg je niet automatisch de Duitse nationaliteit. De echtgenoot of echtgenote van Duitse staatsburgers moet voor een periode van twee jaar getrouwd zijn, daarna kan de Duitse nationaliteit worden aangevraagd. Mijn hoofdreden voor het eventueel aanvragen van de Duitse nationaliteit in de toekomst zou het stemrecht in Duitsland zijn.
Waar en hoe staat het huwelijk geregistreerd?
Het huwelijk staat nu in Duitsland geregistreerd bij het Bürgeramt in gemeente waar je woonachtig bent. Je huwelijkse stand heeft in Duitsland ook invloed op je belastingschaal (de ‘Lohnsteuerklasse‘), zeker als het inkomensverschil tussen jou en je partner groot is, kan dat voordeling uitpakken.
Een huwelijk dat is voltrokken in Duitsland is ook rechtsgeldig in Nederland, maar staat niet automatisch in Nederland geregistreerd. Je kunt het huwelijk in Nederland registeren met de huwelijksakte, als je in Nederland woonachtig bent of terug verhuist naar Nederland. Het huwelijk blijft gelden volgens het Duitse recht (tenzij je niet volgens Duits recht bent getrouwd – dat kun je aangeven bij het Standesamt).
Duitse trouwtradities
Veel gebruiken bij het huwelijk zijn hetzelfde in Duitsland (elkaar bruidstaart voeren, de bruidsjurk voor het huwelijk geheim houden, opgehaald worden door de vader, de openingsdans, etc.) maar er zijn ook wat Duitse tradities die ik nog niet kende. Onder het mom van ‘kann man machen, muss man nicht‘, 5 Duitse huwelijkstradities:
- Familieleden komen de dag voor de bruiloft samen om alle breekbare spullen kapot te gooien. Hiermee wordt de werkrelatie van het bruidspaar gesymboliseerd en op de proef gesteld, want de bruid en bruidegom mogen de scherven opruimen.
- Er wordt een munt in de schoen van de bruid gestopt (of eronder, om blaren te voorkomen). Op die manier toont het paar hun hoop op een voorspoedig en vooral financieel zorgenvrij huwelijk.
- Tijdens het feest wordt de bruid ontvoerd door vrienden om mee te gaan naar de plaatselijke kroeg of op kroegentocht. De bruidegom krijgt aanwijzingen om haar te vinden en moet bij aankomst opdraaien voor de geconsumeerde drankjes. Het gebruikt stamt uit de Middeleeuwen, toen zo het beschermersinstinct van de bruidegom werd getest.
- Het gezamenlijk doorzagen van een boomstam is een populaire huwelijkstraditie van honderden jaren oud. De actie toont aan dat het bruidspaar is opgewassen tegen fysiek zware uitdagingen en dat ze goed kunnen samenwerken. Zodra de boomstam door is, kunnen de gasten iets op de binnenkant schrijven.
- Het kersverse bruidspaar moet samen een groot hart uit een dekbedovertrek knippen. Zodra het hart eruit is, moet de bruidegom de bruid door het hart dragen als symbool voor een gelukkig huwelijk. Hindernissen moeten samen overwonnen worden en de bruidegom dient zijn bruid altijd op handen te dragen (ik denk dat het voor Kai echter de eerste en de laatste keer was dat hij mij droeg, haha!)
Kai en ik mogen met een nagelschaartje een hart uit het laken knippen
Organisatie van de bruiloft in Berlijn
Dat onze bruiloft in (de buurt van) Berlijn zou gaan plaats vinden, stond eigenlijk meteen wel vast. We hebben elkaar in Berlijn leren kennen, we wonen samen in Berlijn en het is gewoon de stad waar we allebei heel erg van houden. Eigenlijk was er geen andere optie!
Locatie
Omdat wij veel gasten van buiten Berlijn hadden uitgenodigd, hebben we gezocht naar een trouwlocatie waar we de trouwceremonie én het feest zouden kunnen organiseren. Een goede verbinding met het vliegveld, slaapgelegenheid en een buitenruimte zouden een pré zijn. Zo zijn we uiteindelijk uitgekomen bij het Seehotel Rangsdorf, ten zuiden van Berlijn.
Andere trouwlocaties in Berlijn die wij hebben overwogen:
- Fabrik 23 in Wedding
- Clärchens Ballhaus in Mitte
- Alte Teppichfabrik in Friedrichshain
- Botanischer Garten in Dahlem
- Alte Schmiede in Friedrichshain
Achteraf vond ik het heel fijn dat we de avond voor de bruiloft en de ochtend erna met onze gasten hebben kunnen doorbrengen en dat er een hotel bij de locatie was waar alle gasten konden overnachten.
Op deze website kun je nog veel meer toffe evenementenlocaties in Berlijn vinden.
Overige diensten
Kai en ik zaten behoorlijk op één lijn en veel dingen hebben we snel besloten. In sommige opzichten zijn Duitsers wel vrij traditioneel en vooral het vinden van een toffe haarstyliste heeft me daarom behoorlijk wat uurtjes Googlen gekost. Ik kon maar geen geschikte kapster vinden die niet van die ouderwetse strakke kapsel maakte… Uiteindelijk hebben we voor onderstaande diensten gekozen die ik stuk voor stuk kan aanraden:
- Bruidstaart: muffin-queen.de
- Fotograaf: schwarzweissundfarbe.de
- Ringen: www.juliaundamely.de
- Haarstyling en make-up: www.beautifulbride.de
- Bruidsjurk (is van het merk La Sposa): www.balayi-brautmoden.de
- Bloemen: kwamen direct van de lokale bloemenwinkel in Rangsdorf
- DJ: een vriend van Kai
Uitzicht vanaf onze feestlocatie bij Seehotel Rangsdorf
Wat zou ik weer zo doen bij een bruiloft in Duitsland?
Ik zou bij een bruiloft ‘in het buitenland’ (hoewel dat voor ons natuurlijk niet echt zo voelde) altijd weer kiezen voor een locatie die voor iedereen goed bereikbaar is, waar je de hele dag kunt doorbrengen en waar accommodatie in de buurt is. Zo verspil je geen reistijd tussen locaties kun je de dagen voor en na de bruiloft nog met vrienden en familie doorbrengen. Dat vond ik erg fijn aangezien ik veel gasten niet dagelijks zie. En de dag zelf gaat tenslotte ook al zo snel voorbij! (Ja, dat cliché is meer waar dan ik vooraf had gedacht, haha!). Na het regelen van de trouwlocatie zou ik direct op zoek gaan naar een fotograaf. Voor ons persoonlijk was dit heel belangrijk en veel goede fotografen (is natuurlijk ook een kwestie van smaak) zijn al maanden van tevoren volgeboekt.
Omdat onze trouwlocatie net buiten Berlijn was en we er twee nachten zijn gebleven, voelde het voor ons ook echt als een minivakantie. Dat was achteraf één van de beste beslissingen wat ons betreft. Voor de dagen van de bruiloft en het weekend erna hebben we een auto gehuurd en daarmee hebben we wat mooie plekken buiten de Berlijnse ring opgezocht. Voor het vakantiegevoel hoef je tenslotte niet ver weg! We besloten de huwelijksreis in november te plannen om zo optimaal van de bruiloft na te kunnen genieten en alles uit de Berlijnse zomer te halen. Ook dat zou ik zeker weer zo doen!
Wat zou ik met de kennis nu anders hebben gedaan?
Klinkt vast overdreven romantisch maar onze bruiloft was voor ons perfect. Het was een fijne relaxte dag aan het water met vrienden en familie, precies zoals ik me het had gewenst. Een paar kleine dingen die ik achteraf anders zou doen is het maken van de menukaart voor op de tafels (dit hadden wij als enige decoratie door het hotel laten doen en was niet helemaal naar mijn smaak), het maken van een kort lijstje met alle groepsfoto’s die je wilt maken (ging spontaan ook goed maar zo kun je dit process nog iets sneller gedaan krijgen) en het meer eten van alle taarten die we hadden (ik was zo in de ban van alle gesprekken dat ik het gewoon echt ben vergeten!).
Onze trouwfoto’s zijn gemaakt door Klaus van Schwarzweissundfarbe.de
Het enige waar ik van baal? Dat ik vergeten ben de cupcakes te proeven! :D
Zijn er nog dingen die je zou willen weten over het trouwen in Duitsland? Ik help graag verder!
Mijn verloofde en ik gaan ook in Duitsland trouwen maar hij spreekt geen Duits. Moeten we een tolk huren?
Ik zou even bij het Standesamt informeren. Wellicht is een tolk dan wel een goed idee ja!
Hi Marjolein,
Ik vroeg me af of jullie een Duitse of Nederlandse trouw ambtenaar hadden? Ik en mijn vriend zijn er ook over na aan het denken om in Berlijn te trouwen, maar zowel ikzelf als veel van mijn gasten spreken niet goed Duits dus ik was benieuwd of het mogelijk is om een Nederlandse ceremonie te hebben. Daarnaast vroeg ik me af of jij hulp hebt gehad van een wedding planner die het reilen en zeilen van een bruiloft in Berlijn kent.
Ik kijk uit naar je antwoord :)
Liefs,
Chelsea
Hoi Chelsea! Ten eerste: van harte gefeliciteerd! Wij hadden een Duitse ceremonie en hebben geen hulp gehad van een wedding planner. Sorry, daar kan ik je dus niet mee verder helpen! Veel succes en plezier met de voorbereidingen!
Hoi Marjolein,
Volgens de Nederlandse wet kun je een tweede nationaliteit aannemen na een huwelijk, als dit de nationaliteit van je partner is. De Nederlandse komt niet te vervallen (uitzondering op afstandsplicht), tenzij je de Oostenrijkse nationaliteit aanneemt
https://www.nederlandwereldwijd.nl/landen/duitsland/wonen-en-werken/nederlandse-nationaliteit-verliezen
https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/nederlandse-nationaliteit/dubbele-nationaliteit
De benodigde documenten uit Nederland kun je bij veel gemeentes ook digitaal bestellen of anders telefonisch. Ik heb zelf gewoon gebeld naar de gemeentes waarvan ik de aktes nodig had. Na het telefoontje verliep het contact per e-mail en de documenten werden uiteindelijk per post toegestuurd, zonder tussenkomst van familie of zonder naar nederland te moeten reizen.
Hallo Jana, bedankt voor de aanvulling! Kan ik hieruit opmaken dat je beide nationaliteiten hebt aangenomen? Ik denk er zelf nog wel eens over na, omdat het me soms toch wel stoort dat ik niet kan stemmen in Duitsland, is voor mij toch wel een belangrijke reden. Toch nog maar eens induiken!
Dank je wel!
Zo leuk om te lezen en goede info!
Hallo Marjolein. Leuk om je artikel te lezen. Ik zit in een zelfde soort situatie als velen die dit artikel gelezen hebben. Ik vraag mij nu nog af of er voordelen/nadelen zijn om in Duitsland of juist in Nederland te trouwen.
Goede vraag! Nederland is voor ons eigenlijk niet ter sprake gekomen omdat Berlijn voor ons ’thuis’ is en vanaf het eerste moment een grote rol heeft gespeeld in onze relatie. Ik kan me voorstellen dat het fijn is in Nederland te trouwen als daar je meeste gasten wonen (ivm reistijd en eventueel ook de taal van de ceremonie) en dat het iets minder bureaucratie met zich meebrengt als jullie allebei Nederlandse staatsburgers zijn. De huwelijksaktes kun je beide in het buitenland rechtsgeldig laten maken dus dat maakt niet uit. En dan natuurlijk de locatie, ik zou vooral kijken naar waar jullie het liefst willen trouwen, want dat is uiteindelijk het belangrijkste. De rest komt allemaal wel goed! Veel plezier met alle voorbereidingen!
Goede dag Marjolein,
Wij zijn 2 NL die wonen in Duitsland en zijn hier aangemeld, moeten wij die papier kraam dan ook doen in NL.
Gr Louwrens
Hi Louwrens, ja, dat is verplicht voor iedere persoon die niet de Duitse nationaliteit heeft, maar wel in Duitsland wil trouwen. Voor de details kun je het beste bij het Standesamt langs gaan, zij kunnen jullie vertellen wat jullie precies allemaal nodig hebben voor jullie situatie. Succes en vooral veel plezier met de voorbereidingen!
Bedankt voor deze info Marjolein.
Ik ga in juni 2018 trouwen met een duitse vrouw, zij blijft in duitsland wonen en ik in nederland totdat ik met pesioen ga (over 5 jaar) Daarna ga ik ws naar duitsland verhuizen.
Verandert er in tussentijd iets aan mijn en/of haar belastingen?
Moet ik bijvoorbeeld betalen voor haar studerend kind? Zij werkt niet veel, heeft een klein inkomen en betaalt daarom een minimum aan belastingen, heeft als voordeel dat ze weinig hoeft te betalen voor de studie van haar dochter. Mijn inkomen ligt een stuk hoger, heeft dat consequenties voor zover je weet?
Bij voorbaat dank
Jan
Hai Jan, van harte gefeliciteerd! 2018 gaat in ieder geval een mooi jaar worden voor jullie! Studeren is in principe gratis in Duitsland, collegegeld bestaat niet, je betaalt alleen een vast bedrag per semester, dat zal dus niet veranderen. Het kan zijn dat jullie in een andere belastingschaal terecht komen. Ik weet er het fijne niet van en omdat het per persoonlijke situatie kan verschillen, raad ik aan om het aan een belastingadviseur te vragen. Veel plezier met de voorbereidingen!
Van harte gefeliciteerd! Weet iemand wat gewoon is om te geven op een duitse bruiloft (hoeveel geld)
Dank je wel! Het is vrij gangbaar om de kosten per gast te geven (meestal ligt dat tussen de €50 en €100).
Hi Marjolein,
Ik ben straks getuige op de bruiloft in Duitsland en heb alleen mijn rijbewijs mee. Wel al eerder mijn paspoort gemaild. Denk je dat dit voldoende is??
Ik zou voor de zekerheid wel mijn paspoort meenemen als ik jou was, ze zijn best strict. Veel plezier op de bruiloft!
Hoi Marjolein, bedankt voor de zeer nuttige info, vooral de info over de benodigde documenten. Bij ons is de situatie identiek, behalve dat de geslachten omgedraaid zijn.
Het duurt nog even voor wij onze eerste afspraak in Berlijn hebben, maar ik probeer alvast de juiste documenten te verzamelen. Ik heb nog een vraag over de ‘geldige kopieën’. Heb je hiervoor een normale amtliche Beglaubigung gebruikt, of een Apostille? €5 versus €19.
Ten eerste: van harte gefeliciteerd met jullie plannen om te gaan trouwen! Bij ons is het gelukt met een simpele kopie van onze paspoorten. De verklaring van huwelijkse bevoegdheid heeft mijn moeder voor me aangevraagd omdat zij nog altijd in dezelfde gemeente woont (stuk makkelijker dan zelf heen en weer), daar heb ik wel een machtiging voor geschreven/ondertekend. Succes!
Super helder en handig artikel, er komt zoveel meer bij kijken dan enkel dat ja-woord aan elkaar. Heel goed geschreven.
Ik woon in nederland..maar wil in duitsland gaan wonen bij mijn vriend.mijn ziektekostenverzekering auto etc..moet dat allemaal overgeschreven worden?
Hallo Marjolein, allereerst heel veel geluk voor jullie beide! Dank je wel voor jouw super-Anleitung :)
We hebben vorige week onze trouwlocatie in Bad Saarow bevestigd. Dat was het makkelijke deel. Nu de hele papierkraam regelen. Ik zelf ben Nederlandse maar woon in NRW, mijn lief een rasechte Berliner. Onze trouwdatum ligt nog meer dan een jaar voor ons maar we hebben nog veel te regelen als ik jouw Blog lees. Deutsche gründlichkeit!
Hartelijke groet, Nathalie
Van harte gefeliciteerd met jullie verloving Nathalie! Geweldig nieuws dat jullie in Bad Saarow gaan trouwen, dat lijkt me een prachtige locatie. Op het eerste gezicht lijkt het misschien vrij veel om te regelen maar als je op tijd begint en het lijstje netjes afwerkt, dan is het prima te doen. Succes en vooral veel plezier met de voorbereidingen!
Hoi,
Moesten de documenten niet vertaald worden naar het Duits en door de rechtbank van een stempel worden voorzien?
Dat hoeft niet als je internationale uittreksels aanvraagt, daar staan automatisch al vertalingen op in o.a. het Engels en Duits. Scheelt weer!
Prachtig om te zien en top dat het voor jullie mogelijk is om op de gewenste plek te trouwen. Heel veel gelukkige en gezonde jaren toegewenst.
We zijn inderdaad echt een stel gelukkige bofkonten! Dank je wel Mireille!
Hallo Marjolein , ofschoon ik nooit meer zal trouwen vond ik het leuk om dit zo te lezen en te weten wat er zo al bij komt kijken, dat ik jullie veel geluk wens dat wist je al !
Wat lief! Bedankt voor je reactie en de gelukswensen Sander! Er komt inderdaad wel het één en ander bij kijken maar ik vond het allemaal superleuk om te doen en te organiseren :D.