Hoewel de Duitse cultuur niet zo heel veel verschilt van de Nederlandse, zijn er wel wat eigenschappen en gebruiken waar ik in het begin vreemd van opkeek. Toch ben ik gaandeweg misschien meer typisch Duitse gebruiken gaan oppikken dan ik in eerste instantie dacht. Begin ik te verduitsen? Ik doe de proef op de som met mijn zelf bedachte help-ben-ik-verduitst?-o-meter!

Disclaimer: dit zijn Duitse tradities en kenmerken die mij erg zijn opgevallen in Berlijn. Dit hoeft natuurlijk lang niet te betekenen dat elke Duitser zo is :-). 

1. Fietsen met helm

‘Ik? Een helm dragen? No way!’ Eigenlijk naïef hoe ik daar een jaar geleden nog over dacht. Als Nederlanders zijn wij zo’n beetje groot gebracht op de fiets en denken dat ons niets kan overkomen. Tenminste, dat is hoe ik er onbewust over nadacht. Ik bedoel, ik kan écht wel fietsen hoor! Werd ik toch mooi even met mijn neus op de feiten gedrukt toen ik over de Warschauer Straße fietste en vol in een openslaande deur reed. Mijn fietsmandje en ikzelf in de kreukels. Oja, ik ben natuurlijk ook afhankelijk van anderen in het verkeer… Toen kort daarna mijn vriend in het ziekenhuis lag, ging ik wel even anders over fietsen in Berlijn nadenken. Fietspaden houden wel eens spontaan op, je fietst in Berlijn vaak tussen het drukke autoverkeer en andere weggebruikers houden niet altijd rekening met de fietsende medemens. Dagelijks lopen hier fietsers letselschade op. En aangezien ik nog altijd weiger op de stoep te fietsen (Berlijners, kap daar mee!), gaat de helm op. Sicher ist sicher!

Score: Verduitst.
Tussenstand: 1/15.

2. Stoppen voor rood licht

De Duitse redenatie van hoe je je bij rode stoplichten dient te gedragen vind ik apart. Meestal stoppen ze netjes, maar zéker als er kinderen bij zijn. Het bijzijn van kinderen bij een stoplicht geeft dan de doorslag. Vind ik nogal apart, bij mij geeft de veiligheid van de situatie de doorslag. En als ik op de fiets moet stoppen voor een voetgangersoversteekplaats waar niemand is, of voor een kruising die midden in de nacht verlaten is, dan wil ik nog wel eens stiekem door rood fietsen. Aiii. Dat heeft me dus al een keer €120 gekost.

Score: Half verduitst.
Tussenstand: 1,5/15.

3. Puike pantoffels

Als je bij Duitsers op bezoek gaat krijg je regelmatig de vraag of je Hausschuhe wilt. Dat vond ik maar apart, in Nederland had ik bij vrienden thuis nog nooit pantoffels aangeboden gekregen. Sterker nog, ik hield gewoon lekker mijn schoenen aan. Het idee pantoffels aan te trekken die weet-ik-niet-hoeveel-mensen voor mij hebben aangetrokken, vond ik niet zo’n prettig idee. Maar inmiddels ben ik er aardig aan gewend. Ik voel me niet meer op mijn gemak met schoenen aan in huis, niet bij een ander en niet in mijn eigen huis. Toch geef ik hier mezelf maar een halve punt omdat we thuis nog geen sloffen klaar hebben staan voor ons bezoek. Maar of dat nog lang gaat duren…

Score: Half verduitst.
Tussenstand: 2/15.

4. Sprechen Sie deutsch?

Hier kan ik punten scoren! Duits spreek (hoor, schrijf en lees) ik dag in, dag uit. Met collega’s, met vrienden, met mijn vriend. Er gaan gerust dagen voorbij zonder Nederlands te spreken. Het gevaar voor de verduitsing van mijn Nederlands ligt zelfs op de loer. Ik weet het verschil tussen ‘ei’ en ‘ij’ niet meer, ik typte net serieus ‘friend’ in plaats van vriend, mijn redacteur wist niet wat ik met ‘gourmet’ bedoelde (fijnproever dus, niet gourmetten) en zou kan ik nog wel even doorgaan. Valse vrienden zijn gevaarlijk want juist omdat Duits zo op Nederlands lijkt, zorgt ervoor dat ik de talen soms mix. Het is dat ik nog regelmatig lees en schrijf in het Nederlands en wekelijks met mijn ouders bel, anders zou het vast nog slechter gesteld zijn met mijn moedertaal. Ik ben bang dat ik ooit geen taal meer perfect zal beheersen. De Duitse grammatica blijft de duivel en straks spreek ik misschien ook wel Nederlands met een Duits accent. Nou ja, ik probeer in ieder geval goed te integreren!

Score: Verduitst.
Tussenstand: 3/15.

5. Duzen of Siezen?

Een van de eerste dingen die leert tijdens Duitse les is om onbekenden altijd met ‘Sie’ aan te spreken. En hoewel dat in bepaalde Duitse regio’s en kringen ook erg belangrijk is, hebben de meeste Berlijners daar lak aan. Omdat ik niemand tegen het zere been wil stoten, probeer ik zowel het Duzen (tutoyeren) als het Siezen (vousvoyeren) te vermijden totdat mijn gesprekspartner dat doet. Eerlijk gezegd heb ik nog altijd moeite in te schatten wat ik moet gebruiken en deze strategie werkt voor mij prima als het niet meteen duidelijk is of iemand met ‘Du’ of ‘Sie’ aangesproken wenst te worden.

Score: Niet verduitst.
Tussenstand: 3/15.

6. Nasynchronisatie

Je hoeft de Duitse TV of radio maar aan te zetten en je komt er al snel mee in aanraking. Nasynchronisatie. Van álles. Niet alleen films en series worden nagesynchroniseerd, maar ook buitenlandse nieuwsfragmenten, reportages en interviews. Die laatste categorie vind ik nog het ergst omdat de audio in de originele taal begint en de Duitse nasynchronisatie een paar seconde later wordt ingezet. Tijdens het fragment hoor je beide talen en dat zorgt voor een soort schizofrenie als je beide talen verstaat. Want waar moet je nou naar luisteren? Inmiddels heb ik de nasynchronisatie maar gewoon geaccepteerd. In het Duitse nieuws kom je er toch niet omheen. Als je naar de film wilt kun je weliswaar kiezen voor een bioscoop die film in originele taal vertoont maar dat dat aanbod is beperkt. Meestal zwicht ik dan toch voor een knusse bioscoop om de hoek en neem ik de nasynchronisatie op de koop toe. En weet je wat? Het went! Van sommige films weet ik de Engelse titel niet eens (Ziemlich beste Freunde, euh…). Wie had dat ooit gedacht… Als ik mag kiezen geef ik trouwens nog wel altijd de voorkeur aan een film in de originele taal en ik wens vurig dat Duitsland ooit ook overstapt op ondertiteling. Maar of ik dat nog ga meemaken?

Score: Verduitst.
Tussenstand: 4/15.

7. Typen op een Duits toetsenbord

20150413 - P1130111- BerlijnBlog Help Verduitst?
De QWERTZ-toetsenborden hebben langzaam maar zeker mijn hart veroverd. In het begin is het even wennen maar op den duur is het zo fijn om de ‘ü’, ‘ö’ en ‘ß’ gewoon binnen pinkbereik op je toetsenbord te hebben zitten. Ik had het een paar jaar geleden nooit gedacht maar toen ik vorig jaar een nieuwe computer kocht, bestelde ik daar mooi een QWERTZ-toetsenbord bij. En ik wil eigenlijk nooit meer terug. Als je regelmatig Duits schrijft of Duitse namen typt dan is het absoluut de overstap waard.

Score: Verduitst.
Tussenstand: 5/15.

8. De warme lunch

De warme lunch staat in Duitsland nog hoog in het vaandel, een gebruik dat ik in Nederland eigenlijk alleen maar uit verhalen van vroeger kende. Het is heel gebruikelijk om in Berlijn tijdens de lunchpauze lekker uit eten te gaan. Ik heb zelf een uur pauze en met veel restaurants in de buurt die een speciaal lunchmenu aanbieden, ga ik altijd graag buiten de deur lunchen. In het begin was dat wel even wennen. Zo’n warme maaltijd valt nogal zwaar op de maag als je het niet gewend bent. Maar als al die leuke lunchtentjes inmiddels deel zijn geworden van je dagelijkse routine dan wil je niet meer terug! Om die maaltijd te compenseren wordt hier ’s avonds meestal alleen nog brood en salade gegeten (Abendbrot). Je krijgt meer energie binnen op het moment dat je het nodig hebt, je hebt dagelijks een pauze buiten de deur (wat ook echt een pauze is omdat je even in een andere omgeving bent) en je hoeft minder boodschappen te doen. Ik zie alleen maar voordelen!

Score: Verduitst.
Tussenstand: 6/15.

9. Brood

20150413 - P1130107- BerlijnBlog Help Verduitst?
Wij doen dan wel aan Abendbrot maar voor mij staat dat niet altijd gelijk aan het daadwerkelijk eten van brood. Want Duits brood, daar heb ik mijn liefde nog niet aan verklaard. Hoewel deze Duitse trots de hele wereld over wordt geëxporteerd, ga liever voor een hard broodje, een salade of wat groente. Een sneetje zuurdesembrood belandt wel eens op mijn bord maar het kan me nog steeds niet écht bekoren.

Score: Niet verduitst.
Tussenstand: 6/15.

10. Bier & worst

Iedereen die in Duitsland wel eens een biertje heeft besteld, weet dat ze hier niet zuinig zijn met de porties. Een halve liter is de standaard. Zeker in de zomer drink ik graag een bier(tje) met daarbij een ambachtelijke Thüringer of een Currywurst. Het liefst in een Biergarten (Prater of Café am neuen See) maar ook een park of de wandeling naar een feestje lenen zich uitstekend voor een Berliner, Erdinger of Radeberger. Van bier drinken in het openbaar kijk ik niet meer op en de Nederlandse biermerken laat ik links liggen. Toch zit ik zeker niet wekelijks aan de drank en is de laatste slok in mijn pul meestal al warm als ik er ben aangekomen. Ik blijf toch een beetje ’n gezelligheidsdrinker.

Score: Half verduitst.
Tussenstand: 6,5/15.

Dresden 20150412 - FUJI5131- BerlijnBlog

11. Schorle

Ik denk dat ik via Apfelschorle voor het eerst in aanraking kwam met het fenomeen Schorle. Een mixdrank van sap (Saftschorle) of wijn (Weinschorle) met (meestal koolzuurhoudend) mineraalwater. Duitsers mixen echt álle drankjes met elkaar en de Schorles zijn vanwege hun milde smaak vooral in de zomer populair. De verhouding ligt rond de 50/50 wat er voor zorgt dat je sap niet zo dik is en je wijn niet zo sterk. Ik ben vooral groot fan van Rhabarberschorle (met rabarbersap) en Maracujaschorle (met passievruchtsap). Natuurlijk ga ik altijd voor maatje groß. Mmm!

Score: Verduitst.
Tussenstand: 7,5/15.

12. Heilige zondagen

Op zondag zijn alle winkels in Duitsland gesloten. Winkelstraten, supermarkten, boetiekjes. Ze houden hun deuren dicht. Onhandig? Nee joh! Daar staat namelijk tegenover dat de winkels doordeweeks meestal tot laat in de avond geopend zijn. En hoewel ik niet gelovig ben, zijn mijn zondagen heilig. Ik wil dan niet lopen stressen in een winkelcentrum of supermarkt maar gewoon lekker relaxen, net als alle andere Berlijners. Toen ik pas in Berlijn woonde, wilde ik nog wel eens naar een van de schaarse supermarkten reizen die wél geopend zijn op zondagen maar waarom eigenlijk? Zorg gewoon dat je je boodschappen in huis hebt en gun de kassameisjes en vakkenvullers ook een dagje vrij. Alles gaat een tandje langzamer en voor de noodgevallen zijn de meeste bakkers, Späti’s en horeca wel gewoon open op zondag.

Score: Verduitst.
Tussenstand: 8,5/15.

13. Wat doe ik aan?

Die Berlijners trekken gewoon lekker aan waar ze zelf zin in hebben. Lang niet iedereen loopt met de laatste kledingtrends mee en punkers, tattoo’s en kleurrijke kapsels uit de 90’s zie je veelvuldig in het straatbeeld terug. Niemand die er iets van zegt of er ook maar vreemd van op kijkt. In Berlijn kun je gewoon lekker jezelf zijn, het gaat erom wat je doet, niet om wat je aantrekt. En voor mij betekent dat dat ik ook wel eens op zondag in mijn joggingbroek en met een bad hair day naar de bakker op de hoek ga. En als ik dan ook andere Berlijners in hun joggingbroek in de rij zie staan, voel ik me onderdeel van de grote familie die zich Berlijners noemt. En dat voelt goed!

Score: Verduitst.
Tussenstand: 9,5/15.

14. De betaalcultuur

Going Dutch? Ik geloof er niets van! Ik ben er van overtuigd dat deze Engelse uitdrukking eigenlijk op de Duitse betaalcultuur is gebaseerd en niet op de Nederlandse. Going Deutsch past veel beter bij iemand die op de kosten let. Als je met een groep uit eten gaat dan wordt hier standaard de vraag gesteld of je de rekening wilt splitsen (zusammen oder getrennt?). Zelfs als je met z’n tienen bent en ieder wil voor zich betalen dan kijkt er niemand gek van op. Best handig tijdens de lunchpauze of wanneer je met collega’s op pad bent maar als ik met goede vrienden of familie ben dan betalen we gewoon zusammen. Ik hou er niet zo van om op de cent nauwkeurig de rekening te splitsen. En dan te wachten tot iedereen gepind heeft. Want dat electronisch betalen, daar moet je wel wat geduld voor hebben hier. Sinds ik in Berlijn woon heb ik standaard contant geld op zak.

Score: Half verduitst.
Tussenstand: 10/15.

15. De groeten!

En toen was het tijd om een gezellig etentje of een zakelijke e-mail af te sluiten. Hoe doe je dat? Met beide heb ik nog regelmatig een dilemma. Als je van iemand afscheid wilt nemen kun je gaan voor twee zoenen op de wang, de afstandelijke omhelzing, een innige omarming of een hand. Of een combinatie. Ik ben wat het afscheid aangaat heel passief en doe maar gewoon wat de ander ook doet, zo hoop ik ongemakkelijke situaties te vermijden. An sich vind ik de knuffel wel een goede keuze voor goede vrienden en familie, het is toch wat persoonlijker dan de die wangzoenen. Ook voor de e-mail heb je zóveel keuze. Ga je voor de zakelijke mit freundlichen Grüßen (MfG) of voor vriendelijke liebe Grüße (LG)? Heel eerlijk? Ik doe maar gewoon wat het beste voelt.

Score: Half verduitst.
Eindscore: 10,5/15.

Als ik naar mijn score kijk denk ik dat ik toch wel aardig ben verduitst. Of beter gezegd, ik voel me op mijn plek in mijn nieuwe thuisland en kijk inmiddels niet meer vreemd op van kleine cultuurverschillen. Soms zorgt het er zelfs voor dat ik anders kijk naar de Nederlandse cultuur. Bijvoorbeeld als mijn vriend door Nederlandse vrienden wordt gefeliciteerd met mijn verjaardag. Volgens mij is er geen andere cultuur die dat doet. Maar ook dat heeft weer zo weer zijn charme! Ik vind het grappig hoe ik anders ben gaan denken over bepaalde gebruiken, da’s eigenlijk helemaal vanzelf gegaan. En nu is de Duitse cultuur niet zo enorm verschillend van de Nederlandse maar de Teufel steckt im Detail ;-).

En nu ben ik heel benieuwd andere Nederlanders en Belgen in Duitsland, herkennen jullie dit? Wat is jullie score op de help-ben-ik-verduitst?-o-meter? 

liebegruesse

Nieuwsbrief

Nieuwsbrief

Meld je aan voor mijn maandelijkse nieuwsbrief en onvang de laatste updates en exclusieve Berlijntips gratis in je inbox.

Je hebt je nu aangemeld voor de BerlijnBlog nieuwsbrief. Dank je wel!

Pin It on Pinterest

Share This