Het Museuminsel (museumeiland) in Berlijn ligt in de Spree, de rivier die Berlijn doorkruist. Op het Museuminsel zijn de meest bekende Berlijnse kunstmusea te vinden het is zelfs één van de belangrijkste museacomplexen ter wereld en staat sinds 1999 op de werelderfgoedlijst van UNESCO. Niet gek dus dat het Museuminsel geliefd is bij toeristen. Als je bent geïnteresseerd in oudheid, schilderkunst of geschiedenis is het Museuminsel echt het bezoeken waard want de musea richten zich voornamelijk op de archeologie en kunst uit de 19de eeuw. Ook als je minder geïnteresseerd bent in kunstgeschiedenis is het Museuminsel absoluut een bezoekje waard, je kunt heerlijk langs de prachtige gebouwen wandelen.
Musea op het Museuminsel
De vijf musea die gelegen zijn op het Museuminsel gehoren allen tot de Staatlichen Museen zu Berlin (de Berlijnse staatsmusea). De musea die te vinden zijn op het Museuminsel:
- de Alte Nationalgalerie
- Altes Museum
- Bode-Museum
- Neues Museum
- Pergamonmuseum
In het jaar 2006 bezocht gemiddeld 1 op de 6 toeristen in Berlijn het Museuminsel waar het Pergamonmuseum het populairste was (982.467 bezoekers) het Altes Museum volgde (746.876 bezoekers) samen met de Alte Nationalgalerie (305.494 bezoekers). In de musea zijn voornamelijk archeologische verzamelingen te vinden die stammen uit de 19e eeuw. Sinds de hereniging van de DDR en de BRD zijn de verzamelingen van West-, en Oost-Duitsland hier samen gevoegd.
Het Altes Museum
Het Altes Museum (het oude museum) wordt vaak gebruikt voor wisselende tentoonstellingen, vaak voor collecties uit andere musea die onder renovatie zijn. Vanaf augustus 2005 staan in het Altes Museum verzamelingen van antieke sculpturen, wapens, sierraden en schatten uit de Griekse kunstgeschiedenis. Op de bovenste verdieping van het Altes Museum bevindt zich het Egyptische Museum (Ägyptische Museum) die er volgens planning tot 2009 blijft zitten, totdat hij terug verhuist naar het Neues Museum. De Egyptische tentoonstelling is een van de meest populaire musea van Berlijn, het is vooral bekend om de buste van de Egyptische koningin Nefertiti.
Adres: Am Lustgarten, 10178 Berlin-Mitte, tel: +49 (0)30 2090 5577
Openingstijden: van dinsdag tot donderdag,vrijdag en zondag van 10:00 tot 18:00, zaterdag van 10:00 tot 20:00
Het Neues Museum
Het neoklassieke Neues Museum op het Museuminsel in Berlijn werd ontworpen door Friedrich August Stüler, een leerling van Schinkel, de architect van het Altes Museum. Hier bevindt zich de Egyptische collectie, maar ook prehistorische en historische collecties, een etnografische collectie en een verzameling etsen en gravures. Na de Tweede Wereldoorlog was het gebouw blijven staan, maar het had wel veel schade opgelopen. Pas in 1999 werd gestart met de reconstructie van het museum.
Het Pergamonmuseum
In de drie vleugels van het Pergamonmuseum zijn oude Griekse en Romeinse beeldhouwwerken terug te vinden. Het Pergamon Museum is wereldwijd bekend door de indrukwekkende archeologische reconstructies. Voorbeelden zijn het Pergamon Altaar dat dateert uit 180-160 v/c, de Markttor van Milet en de Ischtar poort. De enorme verzamelingen die gehuisvest zijn in het Pergamon museum maken dit museum tot één van de belangrijkste archeologische museums ter wereld. De collectie van klassieke oudheid, het museum van Nabije Oosten en het museum van Islamitische kunst trekken jaarlijks vele bezoekers aan.
Adres: Bodestrasse 1-3, Mitte 10178, tel:+49(0)30 2090 5577.
Openingstijden: van dinsdag tot zondag van 10:00 tot 18:00 en op donderdag van 10:00 tot 22:00
De Alten Nationalgalerie
De tentoonstelling in de Alten Nationalgalerie toont beelden en schilderijen uit de 19e eeuw op drie verschillende verdiepingen in het gebouw. Het is een 19de eeuws gebouw voor 19e eeuwse kunstwerken. Er bevinden zich onder andere werken uit het Frans impressionisme, het Duits Classiscime en Romantiek. De belangrijkste werken zijn Friedrich’s “Mönch am Meer”, Menzel’s “Eisenwalzwerk”. Tijdens de tweede wereldoorlog is het gebouw verwoest en zijn een aantal werken verdwenen (men denkt vernietigd of mee genomen door de Sovjet Unie).
Adres: Bodestr. 1-3 10178 Berlin Mite, tel.: +49(0)30 2090 580
Openingstijden: van dinsdag tot zondag (behalve donderdag) geopend van 10:00 tot 18:00 op donderdag van 10:00 tot 22:00 en op maandag gesloten.
Het Bode-Museum
Het pas heropende (17 oktober 2006) Bode-Museum is de plek voor Byzantijnse kunst. Hoofdzakelijk beeldhouwkunst, maar ook een aantal schilderijen. Het museum herbergt voornamelijk Byzantijnse kunst van de derde tot de negentiende eeuw en is gebouwd om plaats te bieden aan de beeldenverzameling die door Wilhelm von Bode was samengesteld.
Adres: Bodestr. 1-3 10178 Berlin Mitte, tel +49(0)30 2090 5601
Openingstijden:dagelijks geopend van 10:00 tot 18:00 en op donderdag van 10:00 tot 22:00
Geschiedenis van het Museuminsel
Hoewel vrij weinig mensen het weten, heeft het Museuminsel een interessante geschiedenis. Het noorderlijke deel van het Spreeinsel (Spree eiland) is de basis van het Museuminsel. Het zuidelijke deel van het Spreeinsel is iets hoger gelegen en was in de dertiende eeuw de basis van de stad Cölln, later is deze samen met andere kleine stadjes samen gevoegd tot wat nu Berlijn is. Veel later pas werd ook het noorderlijke deel van het Spreeinsel gebruikt als kruidentuin voor het Berliner Schloss. In de zeventiende eeuw werd er een kanaal aangelegd met de naam Kupfergraben. Tussen de Spree en de Kupfergraben werd de Lustgarten aangelegd die nog altijd onder dezelfde naam door het leven gaat. De Lustgarten is nu te vinden vlak voor de Berliner Dom en wordt door veel toeristen gebruikt om lekker uit te puffen en te genieten van het uitzicht en de drukte op Unter den Linden.
In 1897, toen koning Friedrich Wilhelm II aan de macht was, kwam er het idee een museum voor oude en nieuwe vormen van kunst te bouwen. Het was Karl Friedrich Schinkel die in 1822 (ja, een tijdje later), de plannen voor het Spreeinsel voort bracht. Het was zijn idee om het noorderlijke deel van het Spreeinsel om te bouwen tot Museuminsel. Naast de bouw van de musea zouden er bruggen moeten worden gebouwd. Wilhelm von Humboldt kreeg de leiding over de indeling van de verschillende musea.
1830: Als eerste museum op het Museuminsel werd in 1830 het Altes Museum gebouwd. In het jaar 1859 werd het koninglijke preuzische museum (tegenwoordig het Neues Museum) geopend.
1876: Vervolgens werd als tweede de Nationalgalerie (tegenwoordig Alte Nationalgalerie) geopend.
1904: Als derde werd het Kaiser-Friedrich-Museum (tegenwoordig Bode-Museum, vernoemd naar de Duitse kunstgeschiedenis proffessor Wilhelm von Bode) geopend.
1930: Als laatste op het Museuminsel werd het Pergamonmuseum geopend, 100 jaar na de bouw van het Altes Museum.
In 1880 werd op een conferentie van museum directeuren besloten om in de toekomst alleen hoogstaande kunst te presenteren op het Museuminsel. In die tijden kwam de kunst voornamelijk uit Europa en Azië. Verschillende expansieprojecten zouden er voor moeten zorgen dat er naast de permanente kunst ook gezorgd kon worden voor tijdelijke tentoonstellingen, al in die tijd werd er een tentoonstelling voor Egyptische verzamelingen gepland (die er momenteel ook echt is). Ook andere musea waren nog gepland waaronder „Germanisches Museum“, ein „Museum des 19. Jahrhunderts“ und ein „Museum der ägyptischen und vorderasiatischen Kunst“ maar die er door gebrek aan technische en economische middelen nooit zijn gekomen.
>De museums op het museumeiland zijn in de tweede wereldoorlog zwaar beschadigd geraakt, in totaal met meer dan 70%. Alle musea werden rap hersteld op het zwaarst beschadigde museum Nieuwe Museum na. Pas in 1987 is besloten om het gehele Museuminsel te herstellen maar wegens, wederom, gebrek aan financiele middelen is dat er niet van gekomen. Uiteindelijk zijn ze in 1990 begonnen met bouwen.
Huidige structuur van het Museuminsel
De noorderlijke punt van het Museuminsel is te herkennen aan de Monbijoubrücke, de bruggen die het eiland met beide oevers van de Spree verbindt. De beide bruggen komen uit bij de ingang van het Bode museum, een driehoekig neo-barok gebouw die herkenbaar is aan zijn grote koepel.
Ten zuiden van het Bode Museum ligt rails van de S-bahn die de doorgang van het Bode museum naar het Pergamonmuseum blokkeert. Het nieuwste museum op het Museuminsel is tevens het museum dat de meeste (internationale) bezoekers trekt. Het Pergamonmuseum staat onder andere bekend om het Pergamonaltar.
Zuiderlijk van het Pergamonmuseum lag het Neue Museum (zuid-westelijk) en ligt tegenwoordig nog de Alte Nationalgalerie (zuid-oostelijk). De Alte Nationalgalerie lijkt op een oude tempel, en een hoge trap brengt je naar de ingang van het gebouw.
Nog meer ten zuiden ligt de Bodenstrasse, die het Museuminsel via een brug met de Friedrichsbrücke verbindt. Ten zuiden van deze straat liggen in het westelijke deel het Alte Museum en de Lustgarten en in het oostelijke deel de Berliner Dom. De straten Unter den Linden, Schlossplatz en de Karl-Liebknecht-Strasse tekenen een duidelijke lijn om het Museuminsel heen.
Vlakbij het Museuminsel
Rondom het Museuminsel is ook nog een heleboel moois te bezichtigen. Dit kan mooi gecombineerd worden.
De Berliner Dom
De Berliner Dom hoort (1895 – 1905) officieel niet bij het Museuminsel maar ligt er wel vrijwel aanvast. Mocht je een bezoek willen brengen aan het Museuminsel, dan is het de tijd ook waard om de Berliner Dom te bekijken. De Berliner Dom is de grootste kerk van Berlijn en nog altijd centraal punt voor de Protestantse gemeenschap. Tijdens de Tweede Wereldoorlog is de Berliner Dom zwaar beschadigd maar daar zie je vrijwel niets meer van terug. Het is een prachtige kerk om te zien! De dom is ook van binnen te bezichtigen, vooral het orgel en het uitzicht vanaf de koepel zijn de moeite waard!
Palast der Republik
Helaas is er weinig over van het Palast der Republik. Ooit stond er op deze plek een groot paleis, het Berliner Stadtschloss. Dit gebouw is zo verwoest in de Tweede Wereldoorlog dat het is verdwenen. In 1976 opende het Palast der Republik, een toonbeeld voor de DDR in Oost-Berlijn. Het gebouw werd gebruikt voor vergaderingen van het Oost-Duitse parlement, de Volkskammer, en er vonden vele bijeenkomsten en concerten plaats. Ook kon men op sommige uren gebruikmaken van een publiek café-restaurant. Na die Wende in 1989 is besloten het gebouw te slopen, het gebouw paste niet meer in het straatbeeld van Berlijn en er was tevens asbest gevonden. De sloop is begonnen in 2006. Nu is er niet veel meer over dan een grote bouwput. Momenteel wordt het oude Berliner Stadtschloss herbouwd.
Unter den Linden
Vlakvoor de Berliner Dom loopt Unter den Linden. Dit is misschien wel één van de meest bekende en dure straten van Berlijn. Unter den Linden begint bij Pariser Platz, de plaats vlakvoor de Brandenburger Tor waar onder andere het dure Adlon hotel ligt. Vanaf Pariser Platz loopt Unter den Linden naar de Schlossbrücke, de brug die het Museuminsel met de Fernsehturm verbindt. Aan Unter den Linden zijn verschillende bezienswaardigheden te bekijken waaronder verschillende ambassades (Russische, Amerikaanse en Franse), de Humbuldt-Universität en de Staatsbibliotheek van Berlijn. Daarnaast kun je op Unter den Linden altijd prima dure auto’s spotten!
Museuminsel bezoeken
Vervoer
Het museuminsel is met het openbaar vervoer makkelijk te bereiken.
S-bahn: bij Hackescher markt uitstappen en vanaf daar lopen.
Bus: de toeristische bus 100 stopt vlak voor het Museuminsel bij de halte Lustgarten vlak voor de Berliner Dom.
Boot: er zijn verschillende boten die vertrekken vanaf het Museuminsel. Deze boten varen doorgaans een stuk over de Spree en geeft je de gelegenheid het Museuminsel vanaf het water te bewonderen.
Prijzen
Je kunt een ticket kopen voor toegang tot alle museums op het Museuminsel voor de prijs van € 18,- (met korting voor kinderen en studenten € 6,-), dit kan ook online.
Bereikbaarheid
Op deze kaart in Google Maps kun je precies zien welke musea zich waar bevinden op het Museuminsel, ook de bezienswaardigheden in de omgeving staan op de kaart. Natuurlijk kun je ook in en uitzoomen in de kaart voor een specifieker overzicht.
View Museuminsel in Berlijn in a larger map
Hallo Marjolein,
Ik organiseer voor het Zaans Architectuurplatform een excursie naar Berlijn van 11 t/m 14 mei as. Aantal Deelnemers is 28.
In de reis is een Berlin Welcome Card ABC opgenomen.
Op de slotdag willen wij het Neues Museum bezoeken. Nu zie ik dat er wel cards zijn van 72 uur waarbij de toegang tot musea op het MuseumInsel gratis is. Kan dat ook bij een card die 4 dagen geldig is? Ik hoor graag van je.
Hai Hans, op de website http://www.berlin-welcomecard.de zag ik dat de korting op het Museuminsel alleen geldt voor de 72-uurskaart. Ik raad aan om die gewoon te nemen en er voor de laatste dag een reguliere dagkaart bij te kopen (zorgen dat je van de kortingen gebruik maakt binnen die 72 uur). Als alternatief kun je ook een 4-dagenkaart aanschaffen alleen dan zit er geen korting voor het Museuminsel bij. Veel succes en plezier met het plannen van de reis!
Dag Marjolein,
Heel leuke blog. Ik heb er al veel uitgehaald. Ik ga volgende week enkele dagen naar Berlijn en had nog een vraagje ivm de musea. Ik zou graag 1 museum doen op het Museuminsel (wegens het feit dat ik zoveel andere zaken ook wil doen ;-) ). Welke zou je aanraden?
Hai Carolien,
dan je wel! Eigenlijk is het Pergamonmuseum mijn favoriet maar omdat ze nog bezig zijn met de renovatie van het Pergamonaltaar (de hoofdattractie van het museum) zou ik daarmee wachten tot ze klaar zijn. Het Altes Museum is qua architectuur én tentoonstelling mijn andere favoriet. Vooral interessant als je geïnteresseerd bent in het oude Egypte. Alle musea op het Museuminsel zijn enorm dus je doet er inderdaad goed aan om er eentje te bezoeken. Zou ik zelf ook zo hebben gedaan ;-).
Veel plezier in Berlijn!
Hoi Marjolein,
Wij gaan woensdag 4 mei naar Berlijn en zaterdagochtend weer terug. Wij hebben zo’n Welcome Card met korting voor het Museuminsel al online gekocht.
Moet je ook een tijd boeken voordat je naar een museum gaat en hoe doe je dat? Of is dat niet nodig, mag je altijd naar binnen.
Zijn alle musea open op 5 mei Hemelvaartsdag?
groetjes,
Djoeke
Hai Djoeke, neehoor, je kunt gewoon spontaan heen. Bij het Pergamonmuseum is het meestal het drukst dus daar raad ik wel aan om vroeg in de ochtend of later op de middag te gaan om de ergste drukte te ontwijken. De musea zijn naar mijn weten gewoon geopend op 5 mei. Veel plezier! Groetjes, Marjolein
Er zijn verschillende ‘welcom Berlin en ABC tageskart etc reisdagkaarten te koop welke is het handigst om voor 2 of 3 dagen aan te schaffen met kind van 9, als je het museuminsel wilt bezoeken?
Hoor graag!
Hoi Nicole, als je het Museuminsel wilt bezoeken raad ik de speciale Welcome Card met korting voor het Museuminsel aan: http://www.visitberlin.de/en/article/berlin-welcomecard-museum-island-ab. Deze kost weliswaar €40,50 maar je kunt er wel alle musea op het Museuminsel mee bezoeken (houd er rekening mee dat het Pergamonmuseum momenteel deels gerenoveerd wordt), je krijgt veel korting bij Berlijnse bezienswaardigheden én je kunt 3 dagen lang onbeperkt van het OV binnen zones A en B gebruik maken. Als je veel musea wilt bezoeken haal je met deze kaart veel korting. Kun je hier iets mee? Groetjes, Marjolein.
Hai Marjolein, bedankt voor jouw raad! Nog een vraag ik neem mijn zoon van 9 jaar mee en naar het museuminsel is er voor hem een kaart met reductie?
En is de kaart ook geldig van en naar het vliegveld?
Hoor graag van jou,
Zonnige groet, Nicole
Als je de Berlin WelcomeCard Museumsinsel 72uur (€42,50) koopt voor de zones A, B en C dan kun je tot 3 kinderen tot 14 jaar meenemen (je zoon van 9 reist dan gratis). Met deze kaart kun je ook naar beide vliegvelden reizen (zowel Tegel in zone B als Schönefeld in zone C). Denk dat deze kaart ideaal is voor jullie! Meer info kun je hier vinden: http://www.berlin.de/en/tourism/1895467-2975548-berlin-welcomecard.en.html.
Hoi Marjolein, heeft mijn zoon van 9 dan (naast vrij mee reizen) ook toegang tot het Museuminsel als ik de 72 uur ABC en museuminsel voor mij zelf bestel? En moet ik hem bestellen of kan ik de kaart gewoon op het vliegveld kopen?
Hoor graag van jou !
Groetjes Nicole
Hoi Nicole, dat durf ik eerlijk gezegd niet met zekerheid te zeggen, ik kon het op de website niet terug vinden. Ik denk eerlijk gezegd dat je voor je zoon een toegangsticket met korting (€ 5,-) kunt kopen. Als je daar rekening mee houdt, kan het alleen maar meevallen! Wat betreft de tickets, die kun je inderdaad op het vliegveld kopen. Veel plezier in Berlijn! Groetjes, Marjolein.
Hoi Marjolein,
Je schrijft dat een ticket voor alle musea op de Museuminsel € 12,00 kost, ik heb ergens anders gelezen dat het € 18,00 kost. Is jou bedrag juist?
Gr. Hannelore
Hoi Hannelore,
ik heb het even gecheckt op de officiele website en daar staat € 18,-. Het kan zijn dat het ooit € 12,- was, maar dat de prijzen inmiddels zijn verhoogd. Ik ga het even aanpassen op deze pagina. Bedankt voor je bericht!
Groeten,
Marjolein
Hoi Marjolein,
Ik ga met 3 vriendinnen op 23 september a.s. naar Berlijn. Nou heb ik gehoord dat men voor vervoer ook een kleingruppenkarte kann kopen en er eigenlijk overal mee kan komen. De bus 100 komt langs alle bezienswaardigheden en de kaart is niet zo duur als de welcomekaart.
Dat klopt! Het voordeel van de Welcome Card is wel dat je er korting mee krijgt bij veel bekende Berlijnse bezienswaardigheden. Wat voor jullie uiteindelijk voordeliger is, hangt er een beetje vanaf wat je allemaal wilt bezoeken. Meer informatie kun je op mijn pagina over het openbaar vervoer in Berlijn lezen. Veel plezier!
Haaj Marjolein, wij gaan met de Pinksteren naar Berlijn.
Zijn dan de Musea open of gesloten??
Alvast dank voor de info.
Gr Miss Jip
De meeste (staats)musea zijn gewoon geopend. Ik zou voor de zekerheid de officiële websites van de musea die je wilt bezoeken even checken, daar staan de openingstijden altijd wel op. Veel plezier! Groetjes, Marjolein
Hoe zit het op Hemelvaartsdag, zijn dan de musea geopend?
Hai Maaike, alle musea op het Museuminsel, en de meeste andere musea ook, zijn op Hemelvaartsdag geopend.
We zijn al een paar jaar verder:
Op de bovenste verdieping van het Altes Museum bevindt zich het Egyptische Museum (Ägyptische Museum) die er volgens planning tot 2009 blijft zitten.
Is het museum al verhuisd?
Volgens mij staat een foutje in de tekst. Friedrich Wilhelm II was in 1797 aan de macht en niet in 1897 als ik het goed op heb?
Ik heb even een vraag over de entreeprijzen van de musea. Ik ben al vaker in Berlijn geweest en dacht dat ik een combinatie ticket had gekocht van alle musea, maar we kwamen bijvoorbeeld niet het Bode museum in. Dit vanwege een aparte tentoonstelling.
Kun je mij misschien vertellen wat ik aan entree kwijt zou zijn als ik als student naar het Pergamon- en het Bode Museum zou willen? Alvast bedankt!
Mvg,
Thomas
We gaan binnenkort naar Berlijn en had eigenlijk de vraag hoe lang je ongeveer kwijt bent met alles te bezoeken van het Museuminsel? Ik dacht er namelijk aan om ’s ochtends naar Sachenhausen te gaan en dan ’s middags naar het Museuminsel, is dit goed te doen?
Hallo Ancillaatje,
dat hangt er natuurlijk helemaal vanaf hoeveel musea je wilt bezoeken (van binnen) en hoe lang. In het Pergamonmuseum ben je al snel twee uur kwijt, en als je nog wat rondwandelt op het eiland is je middag voorbij. Als je verder geen musea in wilt dan is het op een middag wel te doen. Ik denk dat meerdere musea wat veel wordt, zeker omdat Sachsenhausen ook nogal zware kost is..
Groetjes,
Marjolein
Hallo Marjolein,
Op sommige websites lees ik dat je op donderdmiddag/avond een aantal museau op het museuminsel gratis naar binnen kan.
Weet jij of dit (nog steeds) klopt? En voor welke musea en hoelaat? Ik heb het op de sites proberen op te zoeken, maar kan daar niets vinden. Alvast bedankt voor je antwoord!
Dat was inderdaad een tijd lang het geval, een keer per maand was er dan op donderdagavond gratis entree in de rijksmusea. Tegenwoordig is dit niet meer. Enkel voor studenten, leraren, scholieren, gehandicapten etc. Meer informatie daarover kun je hier vinden: http://www.berlin.de/museum/einritt-frei/.